Gniazdów (województwo śląskie)
Gniazdów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Koziegłowy.
| wieś | |
 Kościół św. Marii Magdaleny w Gniazdowie (mariawitów) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
380 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
872[2] |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-350[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SMY |
| SIMC |
0135792 |
Położenie na mapie gminy Koziegłowy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego  | |
 50°35′40″N 19°06′38″E/50,594444 19,110556[1]
| |
Nazwa edytuj
Miejscowość ma metrykę średniowieczną i istniała już w pierwszej połowie XV wieku. Nazwa Gniazdów wymieniona została po raz pierwszy w 1439, 1440 Gnaszdow, 1469 Gniazdow. W latach 1470-80 nazwę miejscowości w zlatynizowanej formie Gnyazdow w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis odnotował polski kronikarz Jan Długosz[4][5].
Historia edytuj
Początkowo miejscowość była wsią szlachecką leżącą w kluczu koziegłowskim. W początku XV wieku tereny, na których powstała stanowiły własność kasztelana sądeckiego Krystyna z Kozichgłów[5].
W 1440 Koziegłowscy herbu Lis dzielą należące do nich dobra w wyniku czego Koziegłowy wraz z sąsiednimi wsiami; w tym Gniazdów, przypadł Janowi seniorowi. W 1519 Krzczon Koziegłowski, syn Jana seniora, sprzedał za 10 000 florenów swoje dobra: zamek koziegłowski oraz miasto Koziegłowy wraz z okolicznymi wsiami, w tym Gniazdów, biskupowi krakowskiemu Janowi Konarskiemu. Od tego momentu miejscowość stanowi własność biskupstwa krakowskiego leżącą w kluczu siewierskim tzw. księstwie siewierskim znajdującym się w Koronie Królestwa Polskiego, a od unii lubelskiej z 1569 w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[5][6].
Pod koniec XIX wieku wymienia ją Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. W 1827 roku w miejscowości znajdowało się 41 domów, w których zamieszkiwało 833 mieszkańców. We wsi urodził się Michał Juszyński znany bibliograf i historyk literatury[7].
W latach 1954–1972 wieś należała do gromady Gniazdów, a do 1961 była jej siedzibą. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Zabytki edytuj
W Gniazdowie znajdują się:
- kościół parafialny mariawitów pw. św. Marii Magdaleny. Parafia podlega pod diecezję śląsko-łódzką.
- kościół rzymskokatolicki Najświętszego Serca Pana Jezusa. Parafia leży w dekanacie koziegłowskim w archidiecezji częstochowskiej.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34015
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 319 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.191.
- ↑ a b c Leszczyńska-Skrętowa 1986 ↓.
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. II, hasło "Gniazdów". nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1881. s. 620. [dostęp 2018-04-22].
Bibliografia edytuj
Linki zewnętrzne edytuj
- Gniazdów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 620.
- Gniazdów w Słowniku historyczno-geograficznym województwa krakowskiego w średniowieczu (online)