Gniazdowniki (ang. altricial species) – określenie gatunków zwierząt, których młode po narodzinach lub wykluciu nie są zdolne do samodzielnego życia i wymagają opieki rodziców, w związku z czym dłuższy czas spędzają w gnieździe. Gniazdowniki najczęściej rodzą się nagie (bez upierzenia lub sierści) i ślepe, czasami są pokryte rzadkim puchem lub włosem. Nie potrafią same zdobywać pożywienia i są całkowicie uzależnione od pomocy rodziców, którzy je ogrzewają i karmią[1].

Gniazdowniki zaraz po wykluciu

Najczęściej wymienianymi gniazdownikami wśród zwierząt są ptaki. Do gniazdowników należą m.in. ptaki drapieżne, wróblowe, gołębiowate i dzięciołowate.

Gniazdownikami są także człowiek[2], gatunki gryzoni[3][4] jak i ssaków drapieżnych[4], a nawet ryb (głowacz białopłetwy)[5].

Gniazdowniki u ptaków wykluwają się na wcześniejszym etapie rozwoju osobniczego (zwłaszcza rozwoju mózgu) niż zagniazdowniki. Żółtko w jajach tych gatunków stanowi 15–27% masy.

Przypisy edytuj

  1. E.M. Derrickson, Comparative Reproductive Strategies of Altricial and Precocial Eutherian Mammals, „Functional Ecology”, 6 (1), British Ecological Society, 1992, s. 57–65, DOI10.2307/2389771, JSTOR2389771 (ang.).
  2. Martha E Arterberry, The cradle of knowledge : development of perception in infancy, Cambridge, Mass.: MIT Press, 1998, ISBN 0-585-02133-3, OCLC 42922334 [dostęp 2020-10-19].
  3. John L. Hoogland. Black-tailed, Gunnison's, and Utah prairie dogs reproduce slowly. „Journal of Mammalogy”. 82 (4), s. 917–927, 2001. ISSN 1545-1542. (ang.). 
  4. a b Krzysztof Kościński, Ekologia ewolucyjna naczelnych – wykład monograficzny, Instytut Antropologii, Wydział Biologii, UAM, Poznań [dostęp 2014-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (pol.).
  5. Ireny Twardowskiej, Program ochrony środowiska miasta Bielska-Białej, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu, 2004 [zarchiwizowane z adresu 2014-03-17].