Gorysz miarz

Gorysz miarz
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	gorysz
Gatunek	gorysz miarz
	Nazwa systematyczna
	Peucedanum ostruthium (L.) Koch; Nova Acta Phys.-Med. Acad. Caes. Leop.-Carol. Nat. Cur. 12(1):95. 1824 (Gen. pl. Umbell.)
Synonimy
	Imperatoria ostruthium L.; Imperatoria major Gray;
	Imperatoria ostruthium L.; Imperatoria major Gray;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gorysz miarz (Peucedanum ostruthium) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje na podgórzach i górach Europy Środkowej, północnej części Europy Południowej, jako zadomowiony na Wyspach Brytyjskich i w Skandynawii. W Polsce w Sudetach nad potokami, w innych miejscach bardzo rzadko, zdziczała.

Morfologia

Łodyga: Żeberkowana, o wysokości 30–60 cm, nierzadko nawet do wysokości 1 m.
Liście: Podwójnie trójdzielonpierzaste o wielkości 10–30 cm, z odcinkami szerokojajowatymi szerokości 4–7 cm, na brzegach piłkowane lub wcięte.
Kwiaty: Białe lub różowe, zebrane w baldachy.

Biologia i ekologia

Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Siedlisko: Łąki, lasy, zarośla olszowe, skały, brzegi potoków, na glebach wilgotnych, w górach głównie na wysokościach 1400–2800 m n.p.m.

Zastosowanie

Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski: kłącze (Rhizoma Imperatoria), zawiera olejki eteryczne z 95% terpenów, pochodne kumaryny, tłuste oleje, żywice, garbniki.
- Działanie: stosowany przy chronicznych zaburzeniach żołądkowo-jelitowych i dolegliwościach wątrobowych jako środek ogólnie wzmacniający.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].

Bibliografia

Jürke Grau, Reinhard Jung, Bertram Münker: Zioła i owoce leśne. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-274-0.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].

[1]

[2]

[3]