Grabowiec-Góra

wieś w województwie lubelskim

Grabowiec-Górawieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w centralnej części gminy Grabowiec[5][6].

Grabowiec-Góra
wieś
Ilustracja
Góra Zamkowa
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

zamojski

Gmina

Grabowiec

Liczba ludności (2021)

426[2][3]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-425[4]

Tablice rejestracyjne

LZA

SIMC

0888534[5]

Położenie na mapie gminy Grabowiec
Mapa konturowa gminy Grabowiec, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Grabowiec-Góra”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Grabowiec-Góra”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Grabowiec-Góra”
Położenie na mapie powiatu zamojskiego
Mapa konturowa powiatu zamojskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Grabowiec-Góra”
Ziemia50°48′44″N 23°32′58″E/50,812222 23,549444[1]

Wieś położona nad rzeką Kalinówką, w obrębie Działów Grabowieckich. Historyczna nazwa wioski to Wołucza.

Wieś jest sołectwem w gminie Grabowiec[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 529 mieszkańców[8].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Mikołaja w Grabowcu[9].

Historia

edytuj

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1558, kiedy król Zygmunt August pozwolił włączyć do Grabowca przedmieście Góra, którego nazwa pochodzi od Góry Zamkowej. Odtąd stanowiła ona integralną część miasta. W 1618 roku w Wołuczy odbyło się posiedzenie sądu dla rozstrzygnięcia sporu pomiędzy starostą a mieszczanami grabowieckimi. Spór ten rozstrzygnięto na korzyść mieszczan.

W 1633 roku we wsi osiedlili się dwaj wybrańcy: Andrzej Wokulski i Grzegorz Molisski obdarowani po 2 łany użytków. W 1656 roku jeden łan otrzymał w Wołuczy także inny wybraniec Jan Kłębkowski, który drugi łan posiadał w mieście Grabowcu.

W XVIII wieku mieszkańcy Góry Grabowiec przeciętnie uprawiali po jednej ćwierci pola. Istniała tutaj wówczas także piekarnia, której właścicielem był Jan Boniecki. W 1765 roku były tu 64 domy.

Po I rozbiorze Polski dobra Grabowiec przeszły na własność rządu austriackiego, od którego w latach 17991807 dzierżawił je Piotr Świdziński. W 1807 roku Grabowiec został sprzedany na licytacji za 78 701 zł reńskich Janowi Terleckiemu, który jeszcze w tym samym roku ofiarował je w posagu swemu zięciowi Feliksowi Radziejewskiemu, żonatemu z Bronisławą z Terleckich. Ponieważ nabywca w określonym terminie nie uiścił wszystkich należności, dobra te w 1822 roku zostały mu odebrane i na ponownej licytacji nabył je Kazimierz Radziejowski. Po jego śmierci ok. 1832 roku Grabowiec otrzymał w spadku jego syn – Józef Radziejowski I, który w 1840 roku sprzedał majątek Mikołajowi Nikodemowi Teleżyńskiemu.

 
Pomnik ofiar masakry w szpitalu polowym

W 1846 roku dobra grabowieckie od Mikołaja Teleżyńskiego nabył Roman Tuszowski i gospodarował tutaj aż do roku 1898. W latach 18981909 właścicielem majątku był Adam Tuszowski, po którym od 1909 roku dziedziczyły dzieci: Roman, Józefa i Zofia.

W czasie I wojny światowej, w 1915 roku we wsi spłonęło 50 gospodarstw. Według spisu z 1921 roku wieś liczyła 104 domy i 643 mieszkańców, w tym 34 Ukraińców. Według danych z 1929 roku we wsi był wiatrak.

25 września 1939 roku żołnierze Armii Czerwonej zastrzelili ponad 20 rannych żołnierzy polskich i lekarzy zabranych ze szpitala polowego w Grabowcu. 20 lutego 1943 roku Niemcy wysiedlili mieszkańców wsi.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Atrakcje turystyczne

edytuj

Na terenie wioski znajduje się rezerwat przyrody Wygon Grabowiecki, który chroni sta, nowisko susła perełkowanego. W obrębie sołectwa zlokalizowany jest także jedyny na terenie gminy pomnik przyrody nieożywionej – źródło Łza Księżniczki.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 37509
  2. Wieś Grabowiec-Góra w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-14].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 331 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. BIP gminy, sołtysi
  8. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-08-23].
  9. Opis parafii na stronie diecezji