Grupa Szybka „Kalinčak”
Grupa Szybka Kalinčak (słow. Rýchla Skupina „Kalinčak”) – jednostka wojskowa armii słowackiej, walcząca po stronie wojsk III Rzeszy podczas agresji na Polskę i ataku na ZSRR.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
5 września 1939 |
| Rozformowanie |
lipiec 1941 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
Historia edytuj
Jednostka została sformowana 5 września 1939 roku w miejscowości Vranov nad Topľou jako szwadron kawalerii zmotoryzowanej pod kryptonimem Kalinčak, pierwszym dowódcą został ppłk Ján Imro (od 5 września 1939 do 8 lipca 1941 roku). W skład tej grupy wchodziły: I dywizjon kawalerii, II dywizjon kolarzy oraz III dywizjon zmotoryzowany. Jednostka była wyposażona w 13 czołgów typ LT-35, 6 wozów pancernych typ OA.wz. 30 oraz 6 armat przeciwpancernych kal. 37 mm wz. 37. 7 września w miejscowości Brekov została uzupełniona o pluton 6 czołgów.
W okresie agresji na Polskę jednostka ta współdziałała z 2. Dywizją Piechoty (krypt. „Škultéty”) dowodzoną przez gen. II klasy Alexandra Čunderlíka w rejonie Poprad–Brezno oraz Stropkov–Svidník jako osłona prawego skrzydła niemieckiego XVIII Korpusu Armijnego. 16 września zabezpieczała tyły frontu między miastami Sanok i Dukla[1]. Jednostka powróciła na Słowację 1 października 1939.
Po agresji Niemiec na ZSRR na rozkaz według § 27 branného zákona gen. Čatloša z dnia 22 czerwca 1941 brała następnie udział jako Rýchla Skupina w przerwaniu Linii Mołotowa na Sanie koło Sanoka. W czerwcu 1941 roku wyposażona była w 30 czołgów LT-35, 10 czołgów LT-38 i 7 czołgów LT-40. Liczyła 59 oficerów, 27 podoficerów oraz 1824 żołnierzy. Od 8 lipca 1941 jako Rýchla brigáda.
Do bezpośrednich kontaktów z udziałem ludności polskiej i wojska słowackiego dochodziło od wiosny 1941. Przed uderzeniem Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941 w Zagórzu, a następnie w Ustrzykach Dolnych stacjonowały liczne oddziały armii słowackiej. Miejscowa ludność nawiązywała z nimi wręcz przyjacielskie kontakty. Słowaccy żołnierze brali udział we wspólnych z Polakami mszach św. Na nabożeństwa przychodzili żołnierze zgrupowani w dużych oddziałach. Ludność polska mieszała się w kościele z wojskiem i razem śpiewała pieśni nabożne, a zwłaszcza do Matki Boskiej. Melodie naszych pieśni oraz ich treść były bardzo podobne do słowackich. Tak się utarło, że myśmy zaczynali jedna zwrotkę, a Słowacy śpiewali drugą.; Jak wiadomość o tych nabożeństwach rozeszła się wśród ludzi, to przychodziły takie tłumy, że kościół ani połowy nie mógł pomieścić. Ludzie stali wokół kościoła zwartym tłumem i wspólnie z wojskiem w podniosłym nastroju śpiewali nabożne pieśni. Punktem kulminacyjnym było zawsze zakończenie, gdy żołnierze słowaccy gromkim głosem śpiewali swój hymn narodowy. Melodia tego hymnu jest niemalże identyczna z polskim hymnem. Wszyscy wstawali wówczas na baczność[2].
Dowódcy grupy edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ „3. Dywizja Piechoty („Rázus”) 10 września 1939 przekroczyła granicę i maszerowała jedną kolumną na Bukowsko, a drugą na Baligród. Do 11 września osiągnęła rejon Bukowska, Sanoka, Leska. [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 3. 2004. str. 130. op. cit. W. Steblik. O koncentracji niemieckiej na Słowacji w 1939 roku. WPH 1961. nr str. 301.; „oddziały 3. Dywizji Piechoty obsadziły Dubne-Tylicz i Łupków a do 11 września 1939 osiągnęły rubież Cisna, Jabłonki, Baligród ...” [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 2004, nr 3, . op. cit. P. Simunic. Slovenska armada s. 25.; „Po tym terminie zastąpiły ją pododdziały Grupy Szybkiej „Kalinčak”, które ostatnich polskich jeńców wzięły 19 września 1939 w rejonie Bukowska i Wysoczan.” [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 2004, nr 3, str. 131.
- ↑ Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej. zeszyt 7. 2007. op. cit. E. Osika. Parę uzupełnień do art. A. Zagórskiego „O współpracy Słowaków z Armią Krajową
- ↑ Zarzycki 2014 ↓, s. 219.
Bibliografia edytuj
- Piotr Zarzycki: Suplement do września 1939. Warszawa: 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.
- Slovenska Armada 1939- 1945, Charles Kliment i Bretislav Nakladal.