H-1 (1970)
H-1 – polski holownik z okresu zimnej wojny, jedna z dwóch jednostek projektu H-800/IV. Okręt został zbudowany w Gdyńskiej Stoczni Remontowej w Gdyni i wszedł w skład Marynarki Wojennej 30 grudnia 1970 roku. Jednostka została skreślona z listy floty po blisko 35-letnim czasie użytkowania w dniu 28 lutego 2005 roku. Oznaczenie to nosi następnie holownik H-1 Gniewko.
| Klasa | |
|---|---|
| Projekt | |
| Oznaczenie NATO |
Schlepper |
| Historia | |
| Stocznia | |
 Marynarka Wojenna (PRL)
| |
| Wejście do służby |
30 grudnia 1970 |
| Wycofanie ze służby |
28 lutego 2005 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 185 ton |
| Długość |
25,6 m |
| Szerokość |
6,64 m |
| Zanurzenie |
3,65 m |
| Napęd | |
| silnik wysokoprężny o mocy 590 kW 1 śruba | |
| Prędkość |
11 węzłów |
| Zasięg |
1500 Mm przy prędkości 9 węzłów |
| Sensory | |
| radar | |
| Załoga |
17 |
Projekt i budowa edytuj
Powstanie jednostek projektu H-800/IV[a] spowodowane było z zapotrzebowaniem Marynarki Wojennej na nowe holowniki, co związane było ze znacznym wzrostem ilości okrętów[2]. W drugiej połowie lat 60. w Gdyńskiej Stoczni Remontowej opracowano projekt holownika z silnikiem o mocy 800 KM nazwany H-800, budowany następnie na potrzeby cywilne[2]. Marynarka Wojenna zamówiła w stoczni dwie takie jednostki, których zmodyfikowany projekt został nazwany H-800/IV (twórcą był inż. Wieczorek)[2]. Z założenia jednostki przeznaczone były do holowania okrętów MW, udziału w akcjach ratowniczo-gaśniczych oraz holowania tarcz artyleryjskich[2].
H-1 został zamówiony i zbudowany w Gdyńskiej Stoczni Remontowej[2][3]. Nieznana jest data położenia stępki ani wodowania.
Dane taktyczno-techniczne edytuj
Okręt był holownikiem portowo-redowym o długości całkowitej 25,6 metra (23,16 metra między pionami), szerokości 6,64 metra i zanurzeniu maksymalnym 3,65 metra (na rufie)[2][3]. Wysokość boczna wynosiła 3,55 metra[2]. Wyporność standardowa wynosiła 185 ton, zaś pełna 215 ton[2][3]. Siłownię jednostki stanowił silnik wysokoprężny SKL Magdeburg 6NVD48 o mocy 590 kW (800 KM) przy 345 obr./min, napędzający poprzez linię wałów pojedynczą śrubę napędową umieszczoną w dyszy Korta[2][3]. Prędkość maksymalna okrętu wynosiła 11 węzłów, zaś zasięg wynosił 1500 Mm przy prędkości 9 węzłów[2][3]. Uciąg na palu miał wartość 12 Ton[2][3]. Energię elektryczną zapewniały dwa zespoły prądotwórcze[2].
Kadłub jednostki podzielony był na pięć przedziałów wodoszczelnych: I - skrajnik dziobowy; II - pomieszczenia załogi (dwa sześcioosobowe pomieszczenia mieszkalne, trzyosobowe pomieszczenie mieszkalne i dwuosobowe pomieszczenie mieszkalne; III - siłownia, IV - magazyn oraz V - skrajnik rufowy z maszyną sterową[2]. W umieszczonej na pokładzie nadbudówce znajdowały się: kabina radiowa, kuchnia i jadalnia, blok sanitarny, magazyn prowiantu oraz szyb maszynowy (na dolnej kondygnacji)[2]. Na pokładzie nawigacyjnym nadbudówki znajdowało się główne stanowisko dowodzenia, magazyn oraz szyb maszynowy przechodzący w komin[2]. Na szczycie (pokładzie namiarowym) znajdował się maszt oraz działko wodno-pianowe, a za tylną ścianą nadbudówki na pokładzie głównym umieszczony był specjalny hak holowniczy[2]. Jednostka wyposażona była w radar nawigacyjny SRN[2][3].
Służba edytuj
H-1 został przyjęty w skład Marynarki Wojennej 30 grudnia 1970 roku[2][4]. Holownik został wcielony do 43. Dywizjonu Pomocniczych Jednostek Pływających Komendy Portu Wojennego Hel w ramach 9. Flotylli Obrony Wybrzeża[2][3]. W ciągu całego okresu służby H-1 wykonywał liczne zadania: asystował okrętom na redach, wprowadzał je do portów i pomagał w manewrowaniu, a także uczestniczył w akcjach ratowniczych i transportowaniu zaopatrzenia[3]. W czerwcu 1975 roku holownik uczestniczył w ćwiczeniach o kryptonimie Posejdon-75[5]. W dniach 4–26 maja 1983 roku okręt wziął udział w wielkich ćwiczeniach sił Marynarki Wojennej o kryptonimie Reda-83[6]. Holownik został skreślony z listy floty 28 lutego 2005 roku, po blisko 35-letnim okresie intensywnej eksploatacji[3][7]. 29 lipca 2005 roku okręt został wystawiony w przetargu na sprzedaż za kwotę 55 000 złotych[8].
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Jarosław Ciślak, Janusz Walczak. Kronika Polskiej Marynarki Wojennej:Sprzedaż wycofanych okrętów wojennych. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 3/2006 (57), 2006. Magnum-X. ISSN 1426-529X.
- Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Wyd. I. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0.
- Witold Koszela: Okręty Floty Polskiej. T. II. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-68-9.
- Robert Rochowicz. Ostatnia parada MW PRL. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 5-6 (204), 2021. Magnum-X. ISSN 1426-529X.
- Robert Rochowicz. Reda-83 – kiedyś to były ćwiczenia. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8 (1999), 2020. Magnum-X. ISSN 1426-529X.
- Mieczysław Serafin: Polska Marynarka Wojenna 1945-2007. Kronika wydarzeń. Gdynia: Zespół Redakcyjno-Wydawniczy Marynarki Wojennej, 2008. ISBN 978-83-88698-03-3.
- Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1990-91. London: Jane’s Defence Data, 1990. ISBN 0-7106-0904-3. (ang.).