Harpagusrodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae).

Harpagus[1]
Vigors, 1824[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – cykadojad rdzawopierśny (H. bidentatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

szponiaste

Rodzina

jastrzębiowate

Podrodzina

jastrzębie

Plemię

Accipitrini

Rodzaj

Harpagus

Typ nomenklatoryczny

Falco bidentatus Latham, 1790

Synonimy
Gatunki
  • H. bidentatus
  • H. diodon

Zasięg występowania

edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce (Meksyk, Belize, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Kostaryka, Panama, Kolumbia, Wenezuela, Trynidad i Tobago, Gujana, Surinam, Gujana Francuska, Brazylia, Ekwador, Peru, Boliwia, Paragwaj i Argentyna)[6].

Morfologia

edytuj

Długość ciała 60–104 cm, rozpiętość skrzydeł 159–234 cm; masa ciała 1600–7200 g; samice są większe i cięższe od samców[6].

Systematyka

edytuj

Etymologia

edytuj
  • Harpagus: łac. harpago „drapieżna osoba, harpia”, od gr. ἁρπαζω harpazō „chwytać lub nosić z przemocą” (por. Harpagus (VI wiek p.n.e.), perski generał, który został zmuszony do zjedzenia mięsa z własnego syna)[7].
  • Bidens: łac. bidens, bidentis „mieć dwa zęby, dwuzębny”, od bi- „dwu-, podwójny”, od bis „dwukrotny”; dens, dentis „ząb”[8]. Gatunek typowy: Falco bidentatus Latham, 1790; młodszy homonim Bidens Fischer, 1814 (Mammalia).
  • Diodon: epitet gatunkowy Falco diodon Temminck, 1823; gr. δι- di- „podwójny”, od δις dis „dwukrotny”, od δυο duo „dwa”; οδων odōn, οδοντος odontos „ząb”[9]. Gatunek typowy: Diodon brasiliensis Lesson, 1830 (= Falco diodon Temminck, 1823).
  • Diplodon: gr. διπλος diplos „podwójny”; οδων odōn, οδοντος odontos „ząb”[10]. Gatunek typowy: Falco bidentatus Latham, 1790.

Podział systematyczny

edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[11]:

Przypisy

edytuj
  1. Harpagus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. N.A. Vigors. Sketches in Ornithology; or, Observations on the leading Affinities of some of the more extensive groups of Birds. „The Zoological Journal”. 1, s. 338, 1824. (ang.). 
  3. J.B. von Spix: Avium species novae, quas in itinere per Brasiliam annis MDCCCXVII-MDCCCXX. T. 1. Monachii: Typis Franc. Seraph. Hübschmanni, 1824, s. 14. (łac.).
  4. R.-P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levrault, 1831, s. 95. (fr.).
  5. Ch.L. Nitzsch: System der Pterylographie. Nach seinen handschriftlich aufbewahrten Untersuchungen verfasst. Halle: E. Anton, 1840, s. 93. (niem.).
  6. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-06-01]. (ang.).  
  7. The Key to Scientific Names, Harpagus [dostęp 2022-02-02].
  8. The Key to Scientific Names, Bidens [dostęp 2022-02-02].
  9. The Key to Scientific Names, Diodon [dostęp 2022-02-02].
  10. The Key to Scientific Names, Diplodon [dostęp 2022-02-02].
  11. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2021-10-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-02-02].

Bibliografia

edytuj
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).