Havkatten (1919)

duński torpedowiec

Havkattenduński torpedowiec z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z 10 zbudowanych jednostek typu Springeren. Okręt został zwodowany 3 maja 1919 roku w stoczni Orlogsværftet w Kopenhadze, a do służby w Kongelige Danske Marine wszedł w czerwcu 1920 roku. Okręt został internowany w Szwecji w sierpniu 1943 roku, dokąd udało mu się dopłynąć unikając przejęcia przez Niemców. Pod banderę duńską powrócił po zakończeniu wojny, a ze służby został wycofany w 1948 roku.

Havkatten
Ilustracja
„Havkatten” z oznaczeniami neutralności podczas II wojny światowej
Klasa

torpedowiec

Typ

Springeren

Historia
Stocznia

Orlogsværftet, Kopenhaga

Położenie stępki

listopad 1918

Wodowanie

3 maja 1919

 Kongelige Danske Marine
Nazwa

„Havkatten”

Wejście do służby

maj 1920

Wycofanie ze służby

październik 1948

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 93 tony
pełna: 109 t

Długość

38,5 metra

Szerokość

4,25 m

Zanurzenie

2,74 m

Napęd
1 maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy 2000 KM
2 kotły, 1 śruba
Prędkość

24,6 węzła

Zasięg

425 Mm przy prędkości 14 węzłów

Uzbrojenie
2 działa kal. 57 mm (2 x I)
Wyrzutnie torpedowe

2 x 450 mm (2 x I)

Załoga

24

Projekt i budowa edytuj

Okręt był jedną z 10 zbudowanych jednostek typu Springeren, których projekt bazował na zbudowanym na licencji Normanda w kopenhaskiej stoczni w 1907 roku torpedowcu „Ormen[1][2]. Okręty były od początku przestarzałe, jednak niski koszt budowy zaowocował zbudowaniem dużej serii jednostek[2].

„Havkatten” zbudowany został w stoczni Orlogsværftet w Kopenhadze[1][2]. Stępkę okrętu położono w listopadzie 1918 roku, a zwodowany został 3 maja 1919 roku[2].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

Okręt był niewielkim torpedowcem o długości całkowitej 38,5 metra, szerokości 4,25 metra i zanurzeniu 2,74 metra[1][2]. Wyporność standardowa wynosiła 93 tony, zaś pełna 109 ton[2]. Okręt napędzany był przez maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 2000 KM, do której parę dostarczały dwa kotły[1][2]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 24,6 węzła[1][2]. Okręt zabierał zapas 15 ton węgla, co zapewniało zasięg wynoszący 425 Mm przy prędkości 14 węzłów[2].

Okręt wyposażony był w dwie wyrzutnie torped kalibru 450 mm: stałą na dziobie i obrotową na pokładzie[2][3]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze 6-funtowe działa pokładowe kalibru 57 mm L/40 M1885[2][3][a].

Załoga okrętu składała się z 24 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].

Służba edytuj

„Havkatten” wszedł do służby w Kongelige Danske Marine w maju 1920 roku[2]. W 1920 roku okręt otrzymał numer taktyczny 2, zmieniony trzy lata później na B10, zaś w 1929 roku na R4[2]. 29 sierpnia 1943 roku okręt zdołał opuścić port w Kopenhadze, by uniknąć przejęcia przez Niemców, po czym dopłynął do Szwecji, gdzie został internowany[1][2]. Okręt powrócił do Danii po zakończeniu działań wojennych w maju 1945 roku[2]. Jednostka została wycofana ze służby w listopadzie 1948 roku[1][4].

Uwagi edytuj

  1. Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 353 podaje, że kaliber dział wynosił 75 mm.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 353.
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p Gogin 2018 ↓.
  3. a b Parkes 1934 ↓, s. 144.
  4. Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 382.

Bibliografia edytuj

  • Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: SPRINGEREN torpedo boats (1917-1920). Navypedia. [dostęp 2018-08-28]. (ang.).
  • Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).