Hemoliza (łac. haemolysis, z gr. αἷμα = krew + λύσις = rozbicie, rozkład, uwolnienie) – przechodzenie hemoglobiny do osocza krwi wywołane zniszczeniem erytrocytów. Hemoliza może być spowodowana np. toksynami bakteryjnymi, jak również może występować w konflikcie serologicznym oraz chorobach związanych z nieprawidłową budową erytrocytów.

Erytrocyty poddane hemolizie (po prawej) oraz niezhemolizowane (w środku i po lewej).

Hemolizę można spowodować również podaniem hipotonicznego płynu (o mniejszym stężeniu) drogą wlewu dożylnego (np. kroplówka). Żeby temu zapobiec, substancje podawane są do organizmu człowieka w roztworze 0,9% NaCl (soli fizjologicznej). Hemolizę krwinek (jako efekt uboczny) wywołują niektóre leki np. rybawiryna.

Objawami zespołu hemolitycznego w badaniach laboratoryjnych są:

  • wzrost stężenia bilirubiny całkowitej w osoczu (>1 mg/dl)
  • wzrost stężenia bilirubiny wolnej w osoczu (>0,5 mg/dl)
  • urobilinogenuria (>5 mg/dobę)
  • sterkobilinogenuria (>300 mg/dobę)
  • wzrost stężenia LDH w osoczu
  • wzrost stężenia wolnego żelaza w osoczu > 25 μmol/l
  • haptoglobina w surowicy <0,5 g/dl.

Hemoliza w mikrobiologii[1]

Hemolizy wywołane przez paciorkowce: (od lewej) alfa, beta, gamma (brak hemolizy).
Porównanie hemolizy alfa (po lewej) oraz beta (po prawej).

Strefa hemolizy musi być wielokrotnie większa od obszaru samej hodowli.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Szewczyk Eligia M., Diagnostyka bakteriologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, strona 34.