Herbata chińska (roślina)

Herbata chińska (Camellia sinensis (L.) Kuntze) – gatunek rośliny z rodziny herbatowatych. Jej liście i pączki wykorzystywane są do przygotowania napoju – herbaty. Pochodzi prawdopodobnie z gór na pograniczu Chin, Indii i Mjanmy (obszar wokół źródeł rzeki Irawadi), lecz obecnie jest rośliną szeroko rozpowszechnioną w uprawie[4]. Ze względu na ekstensywną uprawę na rozległym obszarze i łatwe dziczenie krzewów herbaty chińskiej – aktualny zasięg dzikiego występowania gatunku i jego dwóch podstawowych odmian jest niejasny[5].

Herbata chińska
Ilustracja
Morfologia herbaty chińskiej
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

herbatowate

Rodzaj

kamelia

Gatunek

herbata chińska

Nazwa systematyczna
Camellia sinensis (L.) Kuntze
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

brak danych

Nazewnictwo

edytuj

Epitet gatunkowy sinensis oznacza po łacinie „chiński”. Pierwszy człon nazwy naukowej Camellia pochodzi od zlatynizowanego nazwiska botanika Georga Kamela (1661–1706), nazwę tę Karol Linneusz nadał rodzajowi kamelia, honorując w ten sposób istotny wkład Kamela w rozwój nauki. Herbatę chińską Linneusz opisał w 1753 r. jako Thea sinensis, a w 1887 Carl Ernst Otto Kuntze umieścił gatunek w rodzaju Camellia. Starsze nazwy rośliny to m.in. Thea bohea i Thea viridis.

Zmienność

edytuj

Odmiany[6]:

  • Camellia sinensis var. assamica (J. Masters) Kitam. – herbata assamska
  • Camellia sinensis var. sinensis – odmiana typowa

Zastosowanie

edytuj
Roślina uprawna
Z liści i pączków herbaty chińskiej, po uprzednim przygotowaniu (suszenie, czasami fermentacja), przyrządza się napar nazywany herbatą, najpopularniejszy napój świata. W 2008 r. światowa produkcja liści herbacianych wyniosła 4.73 mln ton. Największymi producentami są Chińska Republika Ludowa, Indie, Kenia, Sri Lanka i Turcja.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
  3. Camellia sinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. J.G. Vaughan, C.A. Geissler: Rośliny jadalne. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001, s. 120. ISBN 83-7255-326-2.
  5. Camellia sinensis (Linnaeus) Kuntze. [w:] Flora of China [on-line]. [dostęp 2014-01-21].
  6. Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Camelia według Reveala