Hynobius abei
Hynobius abei – gatunek płaza ogoniastego z rodziny kątozębnych (Hynobiidae), występujący endemicznie w Japonii. Dorasta do 12,2 cm. Zasiedla lasy, gdzie żywi się bezkręgowcami. Rozmnaża się w listopadzie i grudniu, a do przeobrażenia dochodzi w czerwcu lub w lipcu. Jest gatunkiem zagrożonym w związku z bardzo małą populacją i obszarem zajmowanym oraz utratą siedlisk.
| Hynobius abei[1] | |||
| Sato, 1934 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Hynobius abei | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Wygląd i informacje ogólne
edytujEpitet gatunkowy pochodzi od nazwiska japońskiego zoologa Yoshio Abe[4].
H. abei osiąga rozmiary od 8,2 do 12,2 cm, wraz z ogonem (4,7–7,1 cm nie wliczając ogona)[5]. Tułów jest krótki i krępy, z widocznymi 11–13 bruzdami żeber[5]. Kończyny dość krótkie, z pięcioma palcami u stóp[5]. Ciało ma kolor czerwono-brązowy lub czarno-brązowy, z miejscowymi srebrnymi lub jasnoniebieskimi plamkami[5]. Z wyglądu gatunek ten jest bardzo podobny do Hynobius nebulosus, H. takedai i H. hidamontanus[5]. Jest gatunkiem diploidalnym z liczbą chromosomów 2n = 56[5].
Zasięg występowania i siedliska
edytujH. abei jest endemitem Japonii[5]. Występuje na północy środkowej części wyspy Honsiu w prefekturach Hyōgo i Fukui[5]. Znane jest mniej niż 20 lokalizacji, w których ów gatunek występuje i jego obszar występowania jest mocno poszatkowany[5]. Zasiedla lasy bambusowe, lasy liściaste zrzucające liście na zimę, aktywny jest głównie nocą[5][3]. Żywi się dżdżownicami, pająkami, ślimakami, owadami, a także wodnymi bezkręgowcami[5].
Rozmnażanie i rozwój
edytujRozmnaża się w listopadzie i grudniu w zacienionych zbiornikach wodnych, w których temperatura wody jest stosunkowo stabilna przez cały rok[5]. Dorosłe osobniki rozmnażają się w tym samym zbiorniku wodnym w każdym roku[5]. W okresie godowym policzki samca puchną przez co jego głowa sprawia wrażenie trójkątnej[5]. Samica składa od 26 do 109 jaj pod warstwą liści[5]. Samiec następnie pilnuje skrzeku przez pewien okres[5]. Nowo wyklute kijanki rozwijają się pod warstwą śniegu i szybko dojrzewają po jego stopnieniu[5]. Do przeobrażenia dochodzi w czerwcu lub lipcu, sporadycznie w sierpniu[5]. Młode osobniki dorosłe spędzają dalszą część życia nieopodal zbiornika wodnego, w którym się wykluły[5].
Status
edytujW Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN płaz ten od 2021 roku klasyfikowany jest jako gatunek zagrożony (EN, ang. Endangered); wcześniej, od 2004 roku uznawano go za gatunek krytycznie zagrożony (CR, ang. Critically Endangered), a od 1994 roku za gatunek zagrożony[3]. Takie zaklasyfikowanie gatunku jest spowodowane poszatkowanym oraz bardzo małym łącznym obszarem zajmowanym (poniżej 500 km²) oraz utratą i degradacją siedlisk[3]. Zagrażają mu urbanizacja, a także handel, jako że gatunek ten sprzedawany jest nielegalnie jako zwierzę domowe[3]. W prefekturze Hyōgo gatunkowi temu wydzielono obszar chroniony w listopadzie 1998 roku, gdzie jest on prawnie chroniony[3]. W prefekturze Kyoto H. abei jest pod całkowitą ochroną prawną jako pomnik przyrody[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Hynobius abei, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Darrel R. Frost, Hynobius abei Sato, 1934, [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-24] (ang.).
- ↑ a b c d e f g IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Hynobius abei, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2012 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
- ↑ Bo Beolens, Michael Watkins, Michael Grayson, The Eponym Dictionary of Amphibians, Pelagic Publishing, 22 kwietnia 2013, ISBN 978-1-907807-44-2 [dostęp 2020-07-28] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Hynobius abei, [w:] AmphibiaWeb [online], University of California, Berkeley, CA, USA [dostęp 2020-07-28].