IV Batalion Saperów
IV Batalion Saperów (IV bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego II RP.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1919 |
| Rozformowanie |
1929 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Franciszek Wolf |
| Ostatni |
mjr Ludwik Turulski |
| Działania zbrojne | |
| wojna polsko-bolszewicka | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
4 Dywizja Piechoty |
.jpg)
Historia batalionu edytuj
IV Batalion Saperów został sformowany 20 lutego 1919 roku w Łodzi. Jednostka powstała z ochotników z Okręgu Generalnego „Łódź”. Akcja werbunkowa została rozpoczęta 5 lutego 1919 roku. W czerwcu 1919 roku batalion fortyfikował teren Okręgu Generalnego „Łódź”.
We wrześniu 1919 roku batalion przybył do Rokitna na front wołyński i wziął udział w walkach pod Olewskiem, Radowellem i Korosteniem, forsował rzekę Słucz i budował most przez rzekę Uborć. W czasie ofensywie na Kijów batalion fortyfikował Fastów.
W marcu 1920 roku przeprowadzono reorganizację batalionu, w ramach której dotychczasowa 1/IV kompania została przemianowana na 3/IV, 2/IV na 1/IV, 3/IV na 2/IV natomiast 4/IV została wcielona do X Baonu Saperów, jako jego 2. kompania[1].
17 czerwca 1920 roku batalion został przerzucony na front litewsko-białoruski, gdzie wziął udział w walkach pod Smolewiczami, Łohojskiem i Witomierzem oraz nad Berezyną. W jednej z najzaciętszych walk, prowadzonych osobiście przez dowódcę dywizji generała Berbeckiego, dnia 10 lipca 1920 w Budkach nad Berezyną zginął porucznik Wacław Kaczyński. Następnego dnia w Górkach zginął zakłuty bagnetami bolszewików porucznik Zagoździński. W odwrocie przypadała batalionowi zaszczytna rola osłony 4 Dywizji Piechoty[2].
Po odparciu bolszewików spod Warszawy, batalion przeprawił się przez Wisłę w Górze Kalwarii. Następnie podążył przez Lwów do Chodorowa i walczył pod Przemyślanami, Tarnopolem i Podwołoczyskami.
30 września 1920 roku batalion został przetransportowany koleją do Grodna, a następnie marszem skierowany do Oran. Będąc w dyspozycji Naczelnego Dowództwa przystąpił do prac fortyfikacyjnych w Marcinkańcach. Tam zastało go zawieszenie broni. 5 grudnia 1920 roku batalion przybył do Łomży i przystąpił do naprawy baraków. 15 lutego 1921 roku baon pomaszerował do Białej Podlaskiej, do dyspozycji Grupy Fortyfikacyjnej Nr 2. Pod koniec czerwca 1921 roku baon wyjechał do Sandomierza, gdzie wszedł w skład 4 Pułku Saperów. 6 listopada 1921 roku baon przybył do Torunia i został włączony w skład 8 Pułku Saperów. Do Torunia przybyło tylko 7 podoficerów i 147 saperów, nad którymi w czasie transportu dowództwo sprawował porucznik Paweł Załęski z 4 psap[3]. W listopadzie 1929 roku 8 Pułk Saperów został przeformowany w 8 Batalion Saperów. W ramach przeprowadzonej reorganizacji IV Batalion Saperów został zlikwidowany.
Kompania zapasowa 4 baonu saperów w Łodzi został rozwiązana w lutym 1920 roku, a jej stan osobowy przeniesiony do Sandomierza i włączony w skład kompanii zapasowej saperów nr 4, która została podporządkowana dowódcy Okręgu Generalnego „Kielce”. 29 lutego 1920 roku dowódca Okręgu Generalnego „Łódź” generał podporucznik Kajetan Olszewski udzielił kompanii zapasowej 4 baonu saperów pochwały[4].
Żołnierze batalionu edytuj
- Dowódcy batalionu
- kpt. Franciszek Wolf (23 II 1919 - 16 IV 1920 → szef inżynierii Frontu Wołyńskiego[1])
- kpt. Kazimierz Hornoff (16 IV[1] - 1 IX 1920[5])
- por. Bolesław Dmytruk (dowódca 2/IV bsap i p.o. dowódcy baonu do † 8 X 1920 we Lwowie[6][7])
- por. Arkadiusz Kazimierz Balcewicz (p.o. 8 X - 4 XII 1920[6])
- kpt. Alojzy Janicki[a] (od 5 XII 1920[6])
- mjr Wiktor II Krajewski (XI 1921[12] - 1922 → p.o. zastępcy dowódcy 8 psap)
- kpt. Ryszard Jaworowski (20 VIII 1922[13] - X 1927)
- mjr Ludwik Aleksander Turulski (X 1927[14] - 1929)
- Obsada personalna baonu w latach 1919–1920[15]
- dowódca baonu – kpt. Franciszek Wolf
- adiutant batalionu – ppor. Zygmunt Goldstein
- dowódca 1 kompanii (byłej 3 kompanii saperów lwowskich) – por. Władysław Czerniawski
- dowódca 2 kompanii (byłej kompanii saperów kanowskich) – por. Teodor Pokrant
- dowódca 3 kompanii – por. Kazimierz Iliński
- dowódca 4 kompanii – por. Jerzy Czaczkowski (23 IV 1920 ciężko ranny nad Słuczą)
- dowódca kompanii zapasowej – por. Bolesław Dmytruk
- dowódca kompanii zapasowej nr 4 – por. Zygmunt Górka
- młodszy oficer kompanii – por. Wacław Kaczyński († 10 VII 1920 Budki nad Berezyną[16])
- młodszy oficer kompanii – por. Zagoździński († 11 VII 1920[16])
Uwagi edytuj
- ↑ Alojzy Janicki urodził się 16 stycznia 1891 roku. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w 4 Pułku Saperów w Sandomierzu[8]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 69. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[9]. W 1923 roku pełnił obowiązki komendanta Kadry Batalionu Zapasowego 4 psap[10]. W następnym roku pełnił służbę w Szefostwie Inżynierii i Saperów DOK IX w Brześciu nad Bugiem, pozostając oficerem nadetatowym 4 psap[11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Gawdia 1931 ↓, s. 31.
- ↑ Małecki 1924 ↓, s. 7-8.
- ↑ „Księga Pamiątkowa Dziesięciolecia Pomorza 1920-1930”, str. 249-254.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 26 z 14 marca 1920 roku, pkt 1.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 38 z 6 października 1920 roku, poz. 910.
- ↑ a b c Gawdia 1931 ↓, s. 33.
- ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 144.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 339, 664.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 232.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 880, 907.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 62, 804, 830.
- ↑ Gawdia 1931 ↓, s. 34.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 29 z 26 sierpnia 1922 roku, 642.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 327.
- ↑ Gawdia 1931 ↓, s. 25-26, 28-29, 31-32.
- ↑ a b Małecki 1924 ↓, s. 49.
Bibliografia edytuj
- Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- „Księga Pamiątkowa Dziesięciolecia Pomorza 1920-1930”, Toruń 1930.
- Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934.
- Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
- Aleksander Gawdia: Zarys historii wojennej 8-go pułku saperów. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1931, seria: Zarys historii wojennej formacji polskich 1918–1920.
- Na uroczysty dzień święta Pułkowego 8-go Pułku Saperów : Toruń, 17. VIII. 1924 r.. Stanisław Józef Małecki (oprac.). Toruń: 8 Pułk Saperów, 1924.