Ilf i Pietrow

Ilja Ilf (Ilja Arnoldowicz Feinsilberg lub ros. Илья Арнольдович Ильф, 1897-1937) i Jewgienij Pietrow (Jewgienij Pietrowicz Katajew lub ros. Евгений Петрович Петров, 1902-1942) – dwaj radzieccy autorzy prozy lat 20. i 30. XX wieku. Większość swoich tekstów pisali razem i prawie zawsze są określani jako "Ilf i Pietrow". Pochodzili z Odessy.

Duet ten był prawdopodobnie najpopularniejszymi pisarzami satyrycznymi w okresie sowieckim^[1], przedstawicielami "szkoły odeskiej" pisarzy humorystów^[2] i jednymi z najwybitniejszych, głównie żydowskich odessitów (rodowitych mieszkańców Odessy), którzy przenieśli się do pracy w stolicy ZSRR po zniesieniu ograniczeń dotyczących pobytu Żydów w Strefie Osiedlenia^[3]^[4].

Publikacje

Ilf i Petrov zyskali rozgłos dzięki dwóm powieściom satyrycznym : Dwanaście krzeseł (1928) i jej kontynuacja, Złote cielę (1931). Oba teksty łączy postać głównego bohatera, Ostapa Bendera, oszusta poszukującego nieuchwytnych bogactw. Obie książki śledzą wyczyny Bendera i jego współpracowników poszukujących skarbu we współczesnej sowieckiej rzeczywistości. Zostały one napisane i są osadzone w stosunkowo liberalnej erze w historii Związku Radzieckiego, Nowej Polityce Ekonomicznej lat dwudziestych. Główni bohaterowie generalnie unikają kontaktu z pozornie pobłażliwymi organami ścigania. Podkreślana jest ich pozycja poza zorganizowanym, nastawionym na cel, produktywnym społeczeństwem radzieckim. Daje to również autorom wygodną platformę, z której mogą przyglądać się temu społeczeństwu i naśmiewać się z jego mniej atrakcyjnych i mniej socjalistycznych aspektów. Są to jedne z najczęściej czytanych i cytowanych książek w kulturze rosyjskiej. Dwanaście krzeseł zostało zaadaptowanych na około dwadzieścia filmów; w Związku Radzieckim (przez Leonida Gajdaja i Marka Zacharowa), w Stanach Zjednoczonych (w szczególności przez Mela Brooksa) i w innych krajach.

Od końca lat dwudziestych do 1937 roku współautorzy napisali kilka sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych, a także wiele humorystycznych opowiadań i artykułów satyrycznych w czasopismach "Chudak", "30 days", "Krokodił" i "Ogoniok" oraz w gazetach "Pravda" i "Litieraturnaja gazieta". W pierwszych latach wspólnej twórczości Ilf i Pietrow publikowali swoje opowiadania i satyry pod parodystycznymi pseudonimami: Tołstojewski (złożony z nazwisk pisarzy Tołstoja i Dostojewskiego), Don Busilio (od Don Basilio, postaci z opery Cyrulik sewilski, i rosyjskiego czasownika busa - skandal, hałas), Zimny filozof i inne.

Przypisy

↑ ChristineCh. Rydel ChristineCh., Russian prose writers between the world wars, 2003, OCLC 941455049 (ang.).
↑ CharlesCh. Sabatos CharlesCh., Crossing the “Exaggerated Boundaries” of Black Sea Culture: Turkish Themes in the Work of Odessa Natives Ilf and Petrov, „New Perspectives on Turkey”, 24, 2001, s. 83–104, DOI: 10.1017/S0896634600003502, ISSN 0896-6346 [dostęp 2024-03-09] (ang.).
↑ JarrodJ. Tanny JarrodJ., City of rogues and schnorrers: Russia's Jews and the myth of old Odessa, Bloomington: Indiana University Press, 2011, ISBN 978-0-253-22328-9, OCLC 663954283 [dostęp 2024-03-09] .
↑ Mayhill C.M.C. Fowler Mayhill C.M.C., Beau monde on empire's edge: state and stage in Soviet Ukraine, wyd. Reprinted in paperback, Toronto Buffalo London: University of Toronto Press, 2023, ISBN 978-1-4875-1343-6 [dostęp 2024-03-09] .

[1] ChristineCh. Rydel ChristineCh., Russian prose writers between the world wars, 2003, OCLC 941455049 (ang.).

[2] CharlesCh. Sabatos CharlesCh., Crossing the “Exaggerated Boundaries” of Black Sea Culture: Turkish Themes in the Work of Odessa Natives Ilf and Petrov, „New Perspectives on Turkey”, 24, 2001, s. 83–104, DOI: 10.1017/S0896634600003502, ISSN 0896-6346 [dostęp 2024-03-09] (ang.).

[3] JarrodJ. Tanny JarrodJ., City of rogues and schnorrers: Russia's Jews and the myth of old Odessa, Bloomington: Indiana University Press, 2011, ISBN 978-0-253-22328-9, OCLC 663954283 [dostęp 2024-03-09] .

[4] Mayhill C.M.C. Fowler Mayhill C.M.C., Beau monde on empire's edge: state and stage in Soviet Ukraine, wyd. Reprinted in paperback, Toronto Buffalo London: University of Toronto Press, 2023, ISBN 978-1-4875-1343-6 [dostęp 2024-03-09] .

[1]

[2]

[3]

[4]