Jan Franczyk

polski psycholog, dziennikarz

Jan Leszek Franczyk (ur. 24 czerwca 1956 w Krakowie[1]) – polski psycholog, dziennikarz, działacz opozycyjny w PRL i samorządowiec, redaktor naczelny „Głosu – Tygodnika Nowohuckiego”.

Jan Franczyk
Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1956
Kraków

Zawód, zajęcie

psycholog, dziennikarz

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Stanowisko

redaktor naczelny „Głosu – Tygodnika Nowohuckiego”

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Życiorys

edytuj

W 1983 ukończył studia z psychologii na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. W 2004 na Papieskiej Akademii Teologicznej uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy pt. Kościół katolicki w Nowej Hucie w latach 1949–1989, napisanej pod kierunkiem Ryszarda Terleckiego[3][4].

W 1977 zaangażował się w działalność opozycyjną, był członkiem SKS oraz współzałożycielem Chrześcijańskiej Wspólnoty Ludzi Pracy. Współtworzył Wydawnictwo Krzyża Nowohuckiego oraz czasopismo „Krzyż Nowohucki”, którego został redaktorem. W okresie 1979–1983 zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych i podziemnych. W latach 1980–1981 należał do NSZZ „Solidarność”, następnie był internowany (1981–1982). W latach 80. pracował jako psycholog w Ośrodku Opiekuna Społecznego oraz wykładowca Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego w Mistrzejowicach. W latach 1985–1992 był zatrudniony w Zakładzie Psychologii WSP w Krakowie.

W 1990 podjął pracę w „Czasie Krakowskim” jako kierownik działu religijnego (do 1992), jednocześnie pełnił funkcję redaktora naczelnego „Głosu – Tygodnika Nowohuckiego”. W latach 1992–1993 był pełnomocnikiem likwidatora ośrodka TVP Krakowie[2].

W III Rzeczypospolitej związany z samorządem terytorialnym, od 1994 do 2010 zasiadał w radzie miejskiej Krakowa (wybierany z ramienia centroprawicowej koalicji Twoje Miasto jako przedstawiciel PChD, następnie z listy AWS oraz Prawa i Sprawiedliwości[5]). W 2010 nie uzyskał reelekcji na kolejną kadencję[6]. Powrócił do rady miejskiej w 2014 z ramienia PiS[7]. Był członkiem Partii Republikańskiej (przewodniczący w 1991), PChD oraz Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.

Podjął pracę jako wykładowca w Wyższej Szkole Filozoficzno-Pedagogicznej „Ignatianum” oraz Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Jest autorem publikacji: Przykazania (Kraków 1981), Na fundamencie krzyża: Kościół katolicki w Nowej Hucie w latach 1949–1989 (Kraków 2004), Encyklopedia Nowej Huty (wraz z Ryszardem Dzieszyńskim, Kraków 2006), Brama śmierci: pytania o sprawy ostateczne (Kraków 2007)[8]. Należy do Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Członek wspólnoty „Fraternitas Jesu”[9] oraz Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK)[10].

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Laureat nagrody Polcul Foundation za działania na rzecz współpracy polsko-litewskiej (1991), wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001). W 2011 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[11]. W tym samym roku wyróżniony został Medalem „Niezłomnym w słowie”[12]. Otrzymał także Medal Komisji Edukacji Narodowej (2012)[1] oraz Krzyż Wolności i Solidarności (2015)[13][14]. W 2021 uhonorowany Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości nadanym mu przez prezydenta Andrzeja Dudę[15].

Przypisy

edytuj
  1. a b Maria Terlecka-Kosowska, Sławomir Chmura: Jan Leszek Franczyk. encysol.pl. [dostęp 2022-09-28].
  2. a b Franczyk Jan Leszek. W: Władysław Tyrański: Kto jest kim w Krakowie. Lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska. Edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku). Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 82. ISBN 83-909309-2-7. OCLC 47866363.
  3. Dr Jan Leszek Franczyk, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2024-04-22].
  4. Prof. dr hab. Ryszard Terlecki. Ośrodek Przetwarzania Informacji. [dostęp 2024-04-22].
  5. Serwis PKW – Wybory 2006. [dostęp 2012-09-24].
  6. Serwis PKW – Wybory 2010. [dostęp 2012-09-24].
  7. Wyniki wyborów samorządowych 2014 Kraków. Znamy skład nowej Rady Miasta. gazetakrakowska.pl, 18 listopada 2014. [dostęp 2014-11-20].
  8. Wykaz publikacji dostępnych w Bibliotece Narodowej. [dostęp 2012-09-24].
  9. Bracia. fraternitasjesu.pl. [dostęp 2018-08-31].
  10. Skład Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. skozk.pl. [dostęp 2020-11-23].
  11. M.P. z 2011 r. nr 107, poz. 1080.
  12. Medal Niezłomnym w Słowie. 13-grudnia.pl. [dostęp 2012-09-24].
  13. M.P. z 2015 r. poz. 1227.
  14. Odznaczenia dla opozycjonistów w PRL przyznane.. dziennikpolski24.pl, 10 listopada 2015. [dostęp 2015-11-11].
  15. Dr Jan Franczyk uhonorowany Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. up.krakow.pl, 13 lipca 2021. [dostęp 2021-10-10].

Bibliografia

edytuj
  • Maria Terlecka-Kosowska, Sławomir Chmura: Jan Leszek Franczyk. encysol.pl. [dostęp 2022-09-28].
  • Franczyk Jan Leszek. W: Władysław Tyrański: Kto jest kim w Krakowie. Lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska. Edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku). Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 82. ISBN 83-909309-2-7. OCLC 47866363.