Jan Rzońca (historyk)

polski historyk

Jan Rzońca (ur. 17 grudnia 1939 w Porębie Małej[1]) – polski historyk, specjalizujący się w historii nowożytnej Polski; emerytowany profesor Uniwersytetu Opolskiego.

Jan Rzońca
Data i miejsce urodzenia

17 grudnia 1939
Poręba Mała

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia nowożytna Polski
Alma Mater

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu

Doktorat

1980

Habilitacja

1990

Profesura

6 kwietnia 2001

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu
Uniwersytet Opolski

Życiorys edytuj

Pochodzi z sądeckiej rodziny robotnika Franciszka Rzońcy i Stanisławy z domu Wiktor, krewnej powieściopisarza Jana Wiktora. W 1959 roku ukończył Liceum Pedagogiczne w Starym Sączu, a następnie uczył w Szkole Podstawowej we Florynce i odbył służbę wojskową. W 1962 roku przeprowadził się na Dolny Śląsk, gdzie pracował jako nauczyciel historii, geografii, języka polskiego i wychowania fizycznego w szkołach podstawowych w Ołdrzychowicach i Kudowie-Zdroju (SP nr 3). Równocześnie uczył się zaocznie w II Studium Nauczycielskim we Wrocławiu (historia z geografią), które ukończył w 1965 roku. W 1966 roku podjął zaoczne studia historyczne na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu, które ukończył w 1972 roku, broniąc pracy magisterskiej pt. Problematyka Księstwa Warszawskiego w Pamiętnikach Juliana Ursyna Niemcewicza. Zaraz potem został nauczycielem historii w Liceum Ogólnokształcącym w Kudowie-Zdroju i rozpoczął pracę nad doktoratem[1].

Jako nauczyciel w kudowskim liceum otrzymał w 1980 roku stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie historii na podstawie pracy pt. Ostatni sejm przed Cecorą w 1619 r., której promotorem był prof. Jan Seredyka. W roku akademickim 1981/1982 został zatrudniony jako adiunkt w Instytucie Historii opolskiej WSP, przeprowadzając się na stałe do Opola. Prowadził tam zajęcia z historii nowożytnej Polski i powszechnej, historii gospodarczej Polski, metodologii historii, statystyki i demografii. W 1990 roku Rada Wydziału Filologiczno-Historycznego WSP w Opolu nadała mu stopień naukowy doktora habilitowanego w zakresie historii o specjalności historia nowożytna Polski na podstawie rozprawy pt. Rzeczpospolita Polska w latach 1596–1599. Wybrane zagadnienia polityki wewnętrznej i zagranicznej[1].

W 1992 roku zatrudniony został na stanowisku profesora nadzwyczajnego w WSP w Opolu. W 2001 roku prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski nadał mu tytuł profesora nauk humanistycznych[2]. W tym samym roku otrzymał stanowisko profesora zwyczajnego. W latach 19942009 kierował na opolskiej uczelni Zakładem Historii Krajów Europy Wschodniej, który w 2001 roku został przemianowany na Katedrę Historii Krajów Europy Środkowo-Wschodniej[1].

Dorobek naukowy edytuj

Zainteresowania naukowe Jana Rzońcy koncentrują się wokół zagadnień związanych z: dziejami wewnętrznymi Rzeczypospolitej Polskiej w końcu XVI i I ćwierci XVII wieku, funkcjonowaniem polskiego parlamentaryzmu, procedurami obrad sejmowych, badaniami szlacheckiej opinii publicznej, stosunkami zewnętrznymi Rzeczypospolitej z państwami sąsiednimi, stosunkami wyznaniowymi w Rzeczypospolitej od XVI do XIX wieku, stosunkami polsko-rosyjskimi na przestrzeni XVI–XX wieku, dziejami Galicji w okresie rozbiorów ze szczególnym uwzględnieniem Sądecczyzny, Syberią w pamiętnikarstwie polskim XVIII–XX wieku. Jest autorem czterech prac zwartych i przeszło pięćdziesięciu artykułów i rozpraw, a ponadto redaktorem kilku prac zbiorowych. Uczestniczył w kilkudziesięciu krajowych, międzynarodowych i zagranicznych konferencji naukowych. Wypromował 5 doktorów i przeszło 200 magistrów[3]. Jest autorem blisko 180 publikacji naukowych. Do jego najważniejszych prac należą[4]:

  • Sejmy z lat 1597 i 1598, część 1: Bezowocny sejm z 1597 roku, Warszawa–Wrocław 1989,
  • Rzeczpospolita Polska w latach 1596–1599. Wybrane zagadnienia polityki wewnętrznej i zagranicznej, Opole 1990,
  • Sejmy z lat 1597 i 1598, część 2: Ostatni sejm Rzeczypospolitej w XVI wieku, Opole 1993,
  • Polska i jej sąsiedzi XIV–XX w., Opole 1998 (redaktor),
  • Polacy i Rosjanie na przestrzeni wieków (XVII–XX w.), Opole 2000 (redaktor),
  • Polacy w dziejach Europy Środkowej i Rosji (XVI–XX w.), Opole 2004 (redaktor).

Przypisy edytuj

  1. a b c d Andrzej Szczepaniak, Jubileusz prof. dra hab. Jana Rzońcy. Badacz Wschodu i Sarmacji,regionalista, podróżnik, „Indeks. Pismo Uniwersytetu Opolskiego”, nr 1–2 (105–106) styczeń–luty 2010, indeks.uni.opole.pl, Opole 2010, s. 36–39, ISSN 1427-7506.
  2. Prof. Jan Rzońca, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2012-11-10].[martwy link]
  3. Profesor Jan Rzońca obchodził 70. urodziny [online], Nowa Trybuna Opolska, 17 grudnia 2009 [dostęp 2020-11-11].
  4. Rzońca, Jan [online], NUKAT – katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych [dostęp 2020-11-12].

Bibliografia edytuj