Jan Schramm

kupiec, major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari

Jan Andrzej Marian Schramm (ur. 20 stycznia 1892 we Lwowie, zm. po 19 marca 1939) – polski kupiec, major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Jan Schramm
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Jan Andrzej Marian Schramm

Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1892
Lwów

Data śmierci

po 19 marca 1939

Zawód, zajęcie

kupiec

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Waleczności (Austro-Węgry)
Odznaka pamiątkowa „Kompanii Schrama”

Życiorys

edytuj

Urodził się 20 stycznia 1892 we Lwowie, w ówczesnym Królestwie Galicji i Lodomerii, w rodzinie Gustawa i Janiny z domu Peredjałkowicz[1]. Był bratem Andrzeja Stanisława (ur. 1893), kapitana uzbrojenia[2], odznaczonego Medalem Niepodległości[3][4][5]. W 1912 zdał egzamin maturalny w c. k. V Gimnazjum we Lwowie i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, które zakończył w 1918[6][7][8]. W czasie I wojny światowej (1914–1918) walczył w szeregach cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej[9]. Jego oddziałem macierzystym był 19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej[10][11]. Na stopień porucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1916[10][12]. Później awansował na stopień nadporucznika[13]. Na początku października 1918 przyjechał z frontu do Lwowa na pięciodniowy urlop[13]. Symulując chorobę, pozostał w mieście do listopada tego roku[13].

1 listopada 1918 razem z bratem Andrzejem zgłosił się w Szkole Sienkiewicza[14][13]. Wieczorem tego dnia przejął od kapitana Zdzisława Trześniowskiego komendę nad załogą szkoły[14]. Następnego dnia zdał komendę kapitanowi Mieczysławowi Boruta-Spiechowiczowi[14]. W nocy z 2 na 3 listopada 1918 zdobył Dworzec Główny i tereny kolejowe należące do dworca[15][16][9]. 25 listopada 1918, w wyniku przeprowadzonej reorganizacji, objął dowództwo 6. kompanii II batalionu 2 Pułku Strzelców Lwowskich, późniejszego 39 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich[17][18].

W styczniu 1920 zwichnął nogę i naderwał ścięgna, w następstwie czego trzy miesiące spędził w szpitalu[8]. W lipcu i sierpniu tego roku walczył w Armii Ochotniczej we Lwowie[13]. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[19]. Na początku 1921 na własną prośbę został zwolniony do rezerwy[13]. Posiadał przydział w rezerwie do macierzystego pułku, który stacjonował w Jarosławiu[20][21][22]. 16 czerwca 1921 dowódca X Brygady Piechoty pułkownik Ryszard Hausner sporządził wniosek o odznaczenie kapitana Schramma Orderem Virtuti Militari za zdobycie Dworca Głównego we Lwowie oraz udział we wszystkich walkach pułku na stanowisku dowódcy 6. kompanii, a następnie II batalionu[23]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1158. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[24][25]. W 1934, jako oficer rezerwy, pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI. Był wówczas w grupie oficerów „powyżej 40 roku życia”[26]. Na stopień majora rezerwy został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 28. lokatą w korpusie oficerów piechoty[27]. Działał społecznie w Związku Obrońców Lwowa jako członek komisji koleżeńskiej i w Lidze Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej jako członek zarządu[28]. W 1933 był właścicielem „małego sklepu z bucikami”[1].

Jan Schramm był żonaty z Adelajdą Zimmerówną (ur. 1903)[29], z którą miał syna Jerzego (ur. 9 lipca 1928)[30]. Żona była odznaczona Medalem Niepodległości[3][31][32]. Syn Jerzy Schramm od marca do lipca 1944 był więziony we Lwowie, zmarł 22 lutego 2005[29].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Kolekcja ↓, s. 1.
  2. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 300, 854.
  3. a b M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276.
  4. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-12]..
  5. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-12]..
  6. Sprawozdanie 1909 ↓, s. 160, w roku szkolnym 1908/09 ukończył klasę VI.
  7. Sprawozdanie 1911 ↓, s. 60, w roku szkolnym 1910/11 ukończył naukę w klasie VII B.
  8. a b Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  9. a b Kolekcja ↓, s. 3, 4.
  10. a b c Ranglisten 1916 ↓, s. 86.
  11. Ranglisten 1918 ↓, s. 289.
  12. Ranglisten 1918 ↓, s. 112.
  13. a b c d e f Kolekcja ↓, s. 4.
  14. a b c Schramm 1936 ↓, s. 457.
  15. Andrusiewicz 1936 ↓, s. 7.
  16. Schramm 1936 ↓, s. 457–464.
  17. Andrusiewicz 1936 ↓, s. 16–18.
  18. Smotrecki 1929 ↓, s. 5.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920, s. 774.
  20. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 255.
  21. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 400, 1834.
  22. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 222.
  23. Kolekcja ↓, s. 5–7.
  24. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 480.
  25. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 421.
  26. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 10, 949.
  27. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 674.
  28. a b Kolekcja ↓, s. 3.
  29. a b Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-02-12].
  30. Kolekcja ↓, s. 2.
  31. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-12]..
  32. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-12]..
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1922, s. 800.
  34. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-12]..
  35. Smotrecki 1929 ↓, s. 26, jako por. Schram Jan.
  36. M.P. z 1932 r. nr 12, poz. 16.
  37. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-12]..
  38. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-12]..
  39. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-12]..
  40. Ranglisten 1918 ↓, s. 112, 289.

Bibliografia

edytuj