Jan Szczerbowski
Jan Andrzej Szczerbowski (ur. 15 listopada 1935 w Oświęcimiu[1], zm. 3 stycznia 2023 w Olsztynie[2]) – polski profesor nauk rolniczych w zakresie rybactwa śródlądowego[3], doktor honoris causa multi[4], nauczyciel akademicki
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
mgr inż. rybactwa, nauczyciel akademicki |
| Tytuł naukowy |
profesor nauk rolniczych |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujWychował się w Oświęcimiu w bezpośrednim sąsiedztwie późniejszego obozu Auschwitz[5]. W marcu 1945 został przyjęty do IV klasy szkoły podstawowej. W 1948 przeszedł do Liceum Ogólnokształcącego w Oświęcimiu, w którym cztery lata później zdał maturę. W 1958 ukończył studia inżynierskie na Wydziale Rybackim Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, a rok później został zatrudniony na tym wydziale na stanowisku asystenta technicznego. Po ukończeniu studiów magisterskich w 1961 rozpoczął pracę jako nauczyciel akademicki na stanowisku asystenta, a później starszego asystenta. Stopień doktora otrzymał w 1966 na Wydziale Rybactwa Morskiego Wyższej Szkoły Rolniczej w Szczecinie na podstawie rozprawy Odżywianie się i wzrost siei (Coregonus lavaretus L.) w jeziorach o różnym charakterze limnologicznym, napisanej pod kierunkiem prof. dr. Stanisława Bernatowicza[6]. W 1967 został adiunktem w olsztyńskiej uczelni. Po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego (1970) został docentem. W 1972 został powołany na stanowisko dyrektora Instytutu Ichtiologii i Rybactwa na nowym Wydziale Ochrony Wód i Rybactwa Śródlądowego Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie[5]. W 1978 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego nauk rolniczych[3], a w 1986 – profesora zwyczajnego. W 1977 wygrał konkursu na stanowisko dyrektora Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie – zajmował je przez 23 lata[5].
Tematyka badawcza profesora Szczerbowskiego obejmowała biologię ryb słodkowodnych, w szczególności troci jeziorowej, siei i karasia. Jest autorem ok. 500 publikacji i opracowań, a w tym: 53 – oryginalnych prac naukowych, 30 podręczników i skryptów. Wypromował ponad 50 magistrów i inżynierów, 6 doktorów, z których 3 uzyskało tytuł profesora[4]. Otrzymał 17 odznaczeń i wyróżnień[5].
Profesor był członkiem Rady Naukowo-Ekonomicznej przy Ministrze Rolnictwa, Komitetu Nauk Zootechnicznych PAN, Komisji Ekspertów Ministerstwa Edukacji Narodowej, Komisji Senatu Berlina do reorganizacji nauki w NRD, Centralnej Komisja ds. Tytułu i Stopni Naukowych, Europejskiej Unii Ichtiologów[7]. W 1979 Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki w 1979 powierzył mu funkcję koordynatora Rządowego Programu Badawczo-Rozwojowego „Optymalizacja produkcji i spożycia białka”. W 1982 w Iraku podpisał umowę dotyczącą badania jezior, które realizowano do 1989[5]. W 1985 został członkiem grupy roboczej EIFAC-FAO, a Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej włączył go do Rady Naukowej Instytutu Weterynarii w Puławach[1]. W latach 1968-1990 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[1].
Tytuł doktora honoris causa otrzymał w 1997 w Akademii Rolniczej w Szczecinie[8] oraz w 2000 w macierzystej uczelni[9]. 1 stycznia 2000 został wybrany na członka Rady Patronackiej UWM – przez 9 lat pełnił funkcję jej przewodniczącego[9]. W 2007 przeszedł na emeryturę[10].
- Rybactwo jeziorowe i rzeczne. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1981, 274 ss. ISBN 8309003137
- Rybactwo śródlądowe. Wyd. Instytutu Rybactwa Śródlądowego, Olsztyn 1993, 570 ss.
- Karasie. Wyd. Instytutu Rybactwa Śródlądowego, Olsztyn 1996, s. 175 (wsp. A. J. Szczerbowski)
- Podstawy rybactwa. Wyd. Instytutu Rybactwa Śródlądowego, Olsztyn 2005, 188 ss. ISBN: 83-87506-94-X
- Encyklopedia rybacko-wędkarska. Wydawnictwo Instytutu Rybactwa Śródlądowego, Olsztyn 1998, 476 ss.
- Encyklopedia rybactwa. Wyd. Instytutu Rybactwa Śródlądowego, Olsztyn 2011, 590 ss.
Wybrane odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi[1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1990)[10]
- Medal 40-lecia PRL (1985)[10]
- Medal S. Sakowicza (2001)[10]
- tytuł doktora honoris causa Akademii Rolniczej w Szczecinie (1997)[10][8]
- tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (2000)[10]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 3. Wyd. Interpress Warszawa 1993, s. 708. ISBN 83-223-2644-0
- ↑ Zmarł Jan Szczerbowski, nestor polskiego rybactwa śródlądowego. Radio Olsztyn z 4 stycznia 2023 (dostęp 23.06.2024)
- ↑ a b Prof. dr hab. inż. Jan Szczerbowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-06-24].
- ↑ a b Maciej Roman Bombicki. Kto jest kim w Polsce nowego Millenium 2000-2002. Polska Narodowa Oficyna Wydawnicza 2004, s. 516. EAN 8389002019
- ↑ a b c d e Wspomnienie o prof. Janie Szczerbowskim na portalu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego (dostęp 21.06.2024)
- ↑ Akademia Rolnicza w Szczecinie w latach 1954–1979 (red. Marian Kubasiewicz). Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin 1979, s. 266
- ↑ Złota Księga Nauki Polskiej 2000. Naukowcy przełomu wieków. Red. K. Pikoń. Wydawnictwo Helion Gliwice 2001, s. 503. ISBN 83-7197-432-9.
- ↑ a b 50 lat Wydziału Rybactwa Morskiego i Technologii Żywności. Red. Edward Kołakowski. Akademia Rolnicza w Szczecinie. AMP Studio Paweł Majewski Szczecin 2001, s. 51. ISBN 83-909186-6-8.
- ↑ a b Jerzy Pantak. Pożegnaliśmy pierwszego doktora honoris causa UWM prof. Jana A. Szczerbowskiego (dostęp 23.06.2024)
- ↑ a b c d e f Krzysztof Pikoń, Krystyna Pikoń, Agnieszka Sokołowska. Złota księga nauk przyrodniczych. Wyd. Helion, Gliwice 2009, s. 336, ISBN 978-83-926326-2-7.
- ↑ Wydawnictwa książkowe i inne. Instytut Rybactwa Śródlądowego (dostęp 21.06.2024)