Jan Zebrzydowski
Jan Zebrzydowski herbu Radwan (ur. 1583, zm. 6 września 1641) – miecznik koronny w latach 1620–1641, starosta lanckoroński w 1617 roku[1], starosta nowokorczyński[2], pułkownik wojska powiatowego województwa krakowskiego w 1624 i 1632 roku, rotmistrz wojska powiatowego województwa krakowskiego w 1620 roku, 1624 roku, 1632 roku[3].
Radwan | |
Rodzina | |
---|---|
Data urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka | |
Żona |
1) Barbara Lubomirska |
Dzieci |
Zofia, Michał, Anna, Franciszek Florian, Regina Anastazja |
Życiorys
edytujSyn Mikołaja Zebrzydowskiego marszałka wielkiego koronnego i Doroty Herburtówny (zm. 1610) z Felsztyna.
Jan w domu rodzinnym zdobył staranne wychowanie i elementarne wykształcenie. W wieku trzynastu lat rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej. Od 1601 r. jego nauczycielem był ks. Szczęsny Żebrowski, matematyk z Akademii Wileńskiej, a i później ks. Tomasz Bucki, kustosz kolegiaty św. Michała na Wawelu i proboszcz w Pacanowie. W 1603 r. Jan Zebrzydowski został członkiem jezuickiej Sodalicji Mariańskiej. Był wiernym przyjacielem, obrońcą i dobrodziejem Towarzystwa Jezusowego, wspierając klasztor św. Barbary coroczną jałmużną.
W 1604 r. podczas wojny Austrii z Turcją dwudziestoletni Jan stanął na czele chorągwi, zwanej Milicją św. Michała, i wyruszył pod Ostrzyhom na Węgry. Kiedy przybył na miejsce, Turcy odstępowali od miasta. Mikołaj Zebrzydowski poczytał to wydarzenie za opatrznościowe, dlatego wysłał syna w 1605 r. na pielgrzymkę do kościoła św. Michała do Gargano w Apulii. Po drodze Jan zwiedził Hiszpanię, Francję, Niemcy i w 1608 r. powrócił do kraju.
Trzy lata później ożenił się z Barbarą Lubomirską, córką Sebastiana, kasztelana wojnickiego i jego drugiej żony – Anny Branickiej. Barbara wydała na świat pięcioro dzieci: Zofię (1612) – zamężną Szyszkowską starościnę warecką, Michała (1613), Annę (1614) – żonę Abrahama Gołuchowskiego starosty stężyckiego, Franciszka Floriana (1615) kasztelana lubelskiego, Reginę Anastazję (1617) – dominikankę pod imieniem Dominika. Po śmierci kasztelanki (1629/1630) Jan ożenił się po raz drugi, z Ewą Katarzyną Warszycką, która zmarła w 1643 r., nie pozostawiając potomka.
Poseł województwa krakowskiego na sejm zwyczajny 1613 roku[4].
Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa krakowskiego w 1632 roku[5], podpisał jego pacta conventa[6]. Był marszałkiem sejmiku województwa krakowskiego w 1632 roku[7]. Poseł na sejm koronacyjny 1633 roku[8].
Na co dzień syn fundatora Kalwarii prowadził życie głęboko religijne. Oddawał się pobożnym rozmyślaniom na Dróżkach, działał w bractwie św. Anny. Zmarł 6 września 1641 r. w Nowym Korczynie. Został pochowany w kościele w Kalwarii.
Bibliografia
edytuj- o. Aleksander Sitnik OFM: Dzieje Rodu Zebrzydowskich.
Przypisy
edytuj- ↑ w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo lanckorońskie z N. Lubomirską, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 74.
- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik 1992, s. 217.
- ↑ Dariusz Kupisz, Wojska powiatowe samorządów Małopolski i Rusi Czerwonej w latach 1572 – 1717, Lublin 2008, s. 185, 422.
- ↑ Janusz Byliński, Dwa sejmy z roku 1613, Wrocław 1984, s. 246.
- ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., s. A.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey, miedzy Warszawą a Wolą, Przez opisane Artykuły, do samego tylko Aktu Elekcyey należące, vchwalony y postanowiony. Roku Pańskiego, M. DC. XXXII. Dnia 27. Września, s. 17.
- ↑ Złota księga szlachty polskiej, r. XXV, Poznań 1903, s. 144.
- ↑ Jan Dzięgielewski, Izba poselska w systemie władzy Rzeczypospolitej w czasach Władysława IV, Warszawa 1992, s. 182.