Jan Zebrzydowski herbu Radwan (ur. 1583, zm. 6 września 1641) – miecznik koronny w latach 1620–1641, starosta lanckoroński w 1617 roku[1], starosta nowokorczyński[2], pułkownik wojska powiatowego województwa krakowskiego w 1624 i 1632 roku, rotmistrz wojska powiatowego województwa krakowskiego w 1620 roku, 1624 roku, 1632 roku[3].

Jan Zebrzydowski
Herb
Radwan
Rodzina

Zebrzydowscy herbu Radwan

Data urodzenia

1583

Data i miejsce śmierci

6 września 1641
Nowy Korczyn

Ojciec

Mikołaj Zebrzydowski

Matka

Dorota Herburtówna

Żona

1) Barbara Lubomirska
2) Ewa Katarzyna Warszycka

Dzieci

Zofia, Michał, Anna, Franciszek Florian, Regina Anastazja

Życiorys

edytuj

Syn Mikołaja Zebrzydowskiego marszałka wielkiego koronnego i Doroty Herburtówny (zm. 1610) z Felsztyna.

Jan w domu rodzinnym zdobył staranne wychowanie i elementarne wykształcenie. W wieku trzynastu lat rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej. Od 1601 r. jego nauczycielem był ks. Szczęsny Żebrowski, matematyk z Akademii Wileńskiej, a i później ks. Tomasz Bucki, kustosz kolegiaty św. Michała na Wawelu i proboszcz w Pacanowie. W 1603 r. Jan Zebrzydowski został członkiem jezuickiej Sodalicji Mariańskiej. Był wiernym przyjacielem, obrońcą i dobrodziejem Towarzystwa Jezusowego, wspierając klasztor św. Barbary coroczną jałmużną.

W 1604 r. podczas wojny Austrii z Turcją dwudziestoletni Jan stanął na czele chorągwi, zwanej Milicją św. Michała, i wyruszył pod Ostrzyhom na Węgry. Kiedy przybył na miejsce, Turcy odstępowali od miasta. Mikołaj Zebrzydowski poczytał to wydarzenie za opatrznościowe, dlatego wysłał syna w 1605 r. na pielgrzymkę do kościoła św. Michała do Gargano w Apulii. Po drodze Jan zwiedził Hiszpanię, Francję, Niemcy i w 1608 r. powrócił do kraju.

Trzy lata później ożenił się z Barbarą Lubomirską, córką Sebastiana, kasztelana wojnickiego i jego drugiej żony – Anny Branickiej. Barbara wydała na świat pięcioro dzieci: Zofię (1612) – zamężną Szyszkowską starościnę warecką, Michała (1613), Annę (1614) – żonę Abrahama Gołuchowskiego starosty stężyckiego, Franciszka Floriana (1615) kasztelana lubelskiego, Reginę Anastazję (1617) – dominikankę pod imieniem Dominika. Po śmierci kasztelanki (1629/1630) Jan ożenił się po raz drugi, z Ewą Katarzyną Warszycką, która zmarła w 1643 r., nie pozostawiając potomka.

Poseł województwa krakowskiego na sejm zwyczajny 1613 roku[4].

Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa krakowskiego w 1632 roku[5], podpisał jego pacta conventa[6]. Był marszałkiem sejmiku województwa krakowskiego w 1632 roku[7]. Poseł na sejm koronacyjny 1633 roku[8].

Na co dzień syn fundatora Kalwarii prowadził życie głęboko religijne. Oddawał się pobożnym rozmyślaniom na Dróżkach, działał w bractwie św. Anny. Zmarł 6 września 1641 r. w Nowym Korczynie. Został pochowany w kościele w Kalwarii.

Bibliografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo lanckorońskie z N. Lubomirską, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 74.
  2. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik 1992, s. 217.
  3. Dariusz Kupisz, Wojska powiatowe samorządów Małopolski i Rusi Czerwonej w latach 1572 – 1717, Lublin 2008, s. 185, 422.
  4. Janusz Byliński, Dwa sejmy z roku 1613, Wrocław 1984, s. 246.
  5. Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., s. A.
  6. Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey, miedzy Warszawą a Wolą, Przez opisane Artykuły, do samego tylko Aktu Elekcyey należące, vchwalony y postanowiony. Roku Pańskiego, M. DC. XXXII. Dnia 27. Września, s. 17.
  7. Złota księga szlachty polskiej, r. XXV, Poznań 1903, s. 144.
  8. Jan Dzięgielewski, Izba poselska w systemie władzy Rzeczypospolitej w czasach Władysława IV, Warszawa 1992, s. 182.