Janez Gorišek

słoweńsko-jugosłowiański skoczek narciarski i architekt

Janez Gorišek (ur. 13 września 1933 w Lublanie, zm. 21 marca 2023[2]) – słoweński skoczek narciarski reprezentujący Jugosławię, olimpijczyk (1956), dwukrotny akademicki mistrz świata (1953 i 1957). Po zakończeniu kariery zawodniczej projektant skoczni narciarskich.

Janez Gorišek
Ilustracja
Janez Gorišek (1969)
Data i miejsce urodzenia

13 września 1933
Lublana[1]

Data śmierci

21 marca 2023

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Jugosławia
Zimowe akademickie mistrzostwa świata
złoto Sankt Moritz 1953 indywidualny
złoto Oberammergau 1957 indywidualny
srebro Jahorina 1955 indywidualny

Życiorys

edytuj

W młodości uprawiał skoki narciarskie. W 1956 wziął udział w zimowych igrzyskach olimpijskich, zajmując przedostatnią, 50., pozycję w konkursie indywidualnym na skoczni normalnej[1]. W swojej karierze trzykrotnie stawał na podium zimowych akademickich mistrzostw świata – w 1953 i 1957 sięgnął po tytuły mistrzowskie, a w 1955 zdobył srebrny medal tych zawodów[3].

Po zakończeniu kariery zawodniczej został projektantem skoczni narciarskich. Uznawany jest za najsłynniejszego projektanta skoczni mamucich[4]. W 1968, wspólnie ze swoim bratem Vladem, zaprojektował otwartą rok później Letalnicę (obecna pełna nazwa tego obiektu to Letalnica bratov Gorišek). Był również odpowiedzialny za kolejne przebudowy tej skoczni (w 1994 i w 2013)[5]. W 2010 zaprojektował budowę nowej Vikersundbakken, która po otwarciu rok później[6] stała się największą skocznią na świecie[7]. Odpowiadał również za przebudowy Kulm[8] i Heini-Klopfer-Skiflugschanze[9]. Pracował ponadto przy budowie bądź modernizacji szeregu mniejszych obiektów – między innymi olimpijskiego kompleksu Igman[10], Kiremitliktepe[8] i Logarskiej doliny[11].

Za swoją działalność był wielokrotnie honorowany – w 1969, za budowę Letalnicy, otrzymał, wspólnie z bratem, Bloudkovą nagradę[12], w 2015 został honorowym obywatelem gminy Šentjernej[13], a w maju 2016 prezydent Słowenii przyznał mu Srebrny Krzyż Zasługi[14].

Przez wiele lat sprawował funkcje techniczne w trakcie zawodów międzynarodowych – był między innymi dyrektorem konkursów olimpijskich skoczków narciarskich w 1984[15], a zadania tego typu wykonywał jeszcze na początku XXI wieku[16].

Przypisy

edytuj
  1. a b Janez Gorišek. sports-reference.com. [dostęp 2017-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-13)]. (ang.).
  2. https://english.sta.si/3152142/author-of-giant-hill-in-planica-dies-aged-89 Author of giant hill in Planica dies aged 89
  3. Adam Kwieciński: GORISEK Janez 1933.09.13 SLO. wyniki-skoki.hostingasp.pl. [dostęp 2017-06-20].
  4. Michał Chmielewski: Kiedy złamią granicę marzeń?. eurosport.onet.pl. [dostęp 2017-06-20].
  5. Planica Letalnica. skisprungschanzen.com. [dostęp 2017-06-20]. (ang.).
  6. Vikersund Skiflygingsbakke. skisprungschanzen.com. [dostęp 2017-06-20]. (ang.).
  7. Martyna Szydłowska: Vikersund nie boi się Planicy. skokinarciarskie.pl, 2014-06-13. [dostęp 2017-06-20].
  8. a b Martyna Szydłowska: Janez Gorišek o przebudowie nowej Letalnicy. skokinarciarskie.pl, 2014-05-05. [dostęp 2017-06-20].
  9. Łukasz Jachimiak: PŚ w lotach. Mamut w Oberstdorfie miał być największy, ale rekordu raczej nie będzie. sport.pl, 2017-02-03. [dostęp 2017-06-20].
  10. Adrian Dworakowski: Wraca temat reaktywacji skoczni olimpijskich w Sarajewie. skijumping.pl, 2016-06-16. [dostęp 2017-06-20].
  11. Ljubno ob Savinji. skisprungschanzen.com. [dostęp 2017-06-20]. (ang.).
  12. DOBITNIKI NAGRAD 1969. W: 40 let Bloudkovih priznanj 1965 – 2004. Lublana: 2004, s. 30. ISBN 961-6135-51-1. [dostęp 2017-06-20].
  13. Slavnostna seja Občinskega sveta Občine Šentjernej. sentjernej.si. [dostęp 2017-06-20]. (słoweń.).
  14. Janez Gorišek. up-rs.si, 2016-05-24. [dostęp 2017-06-20]. (słoweń.).
  15. Sarajevo'84: Final report published by the Organising Committee of the XlVth Winter Olympic Games 1984 at Sarajevo. la84foundation.org. s. 42-48. [dostęp 2017-06-20]. (ang.).
  16. 01/02 FIS CONTINENTAL CUP SKI-JUMPING 3rd Team Continental Cup Competittion. skisprungschanzen.com. [dostęp 2017-06-20]. (ang.).