Janina Bieniarzówna
Janina Bieniarzówna (ur. 24 maja 1916 w Krakowie[1], zm. 1 marca 1997 tamże[2]) – polska historyk.
| Data i miejsce urodzenia |
24 maja 1916 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 marca 1997 |
| profesor nauk historycznych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Polska Akademia Umiejętności | |
| Status |
członek krajowy czynny |
| Uczelnia |
Uniwersytet Jagielloński |
| Dziekan Katedry Historii Kościoła PAT | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytuj
Uczęszczała w latach 1927–1935 do Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Sióstr Urszulanek w Krakowie[3]. Po uzyskaniu matury podjęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[3]. Ukończyła je w 1945 roku[4]. W trakcie okupacji niemieckiej była pracownicą Rady Głównej Opiekuńczej[3]. W 1947 r. na podstawie dysertacji Społeczeństwo krakowskie w latach 1833–1846 uzyskała dyplom doktora filozofii[5]. W 1958 r. została docentem, a tytuł profesora zwyczajnego otrzymała w 1985 roku[4].
W okresie powojennym do 1951 r. była pracownikiem naukowym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1954–1960 (według Leksykonu profesorów AP)[4] lub 1957–1961 (jak podaje Stanisław Ludwik Piech)[6] zatrudniona była w Wyższej Szkole Pedagogicznej. W latach 1959–1986 była wykładowcą Wyższej Szkoły Ekonomicznej (od 1975 r. Akademii Ekonomicznej)[6]. Organizowała i pełniła funkcję pierwszego dziekana (przez trzy kolejne kadencje do 1991 roku) Katedry Historii Kościoła w Papieskiej Akademii Teologicznej, kierując równocześnie Katedrą Historii Kultury Religijnej. Z uczelnią tą związana była od momentu jej powstania aż do 1993 roku. Z okazji zakończenia pracy w PAT i przejścia na emeryturę Jan Paweł II wysłał Janinie Bieniarzównie list z osobistymi podziękowaniami[7]. Współtworzyła czasopismo naukowe „Folia Historica Cracoviensia”, a w latach 1986–1997 należała do redakcji „Rocznika Krakowskiego”[8].
Członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, członek honorowy Polskiego Towarzystwa Historycznego i Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, do którego zapisała się jeszcze w latach szkolnych[8]. Współpracownik i autorka 103 haseł w Polskim Słowniku Biograficznym[9]. Od 1975 r. do śmierci była redaktorem serii wydawniczej „Biblioteka Krakowska”[8]. Wypromowała pięciu doktorów[4]. Oprócz działalności badawczej zajmowała się również pisarstwem popularnonaukowym. Jej popularna praca 500 zagadek historycznych doczekała się w latach 1958–1974 ośmiu wydań o łącznym nakładzie 240 tysięcy egzemplarzy[10].
Została pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS 53-płd-wsch-narożnik)[11][12].
Główne publikacje
edytuj- Z dziejów liberalnego konspiracyjnego Krakowa, Kraków 1948
- Walka chłopów w kasztelanii krakowskiej, Warszawa 1953
- 500 zagadek historycznych (1958 i wiele kolejnych wydań)
- 400 lat reformacji pod Wawelem (1557–1957), Strażnica Ewangeliczna, Warszawa 1958 (współautor: Karol B. Kubisz)
- Dzieje ziemi krakowskiej w wypisach, PZWS Warszawa 1965 (współautor: Jan Marian Małecki)
- Dzieje Krakowa tom 3. Kraków w latach 1796–1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1979 (współautor: Jan Marian Małecki) ISBN 83-08-00116-5
- Dzieje Krakowa tom 2. Kraków w wiekach XVI – XV, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1984 (współautor: Jan Marian Małecki)
- Dzieje Krakowa tom 4, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997 (współautor: Jan Marian Małecki)
i wiele drobniejszych – publikowanych w Wydawnictwie Ossolineum i Wydawnictwie Literackim.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
- Krzyż Zasługi (1973)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1979)[4]
Upamiętnienie
edytujJedną z ulic w Krakowie nazwano imieniem prof. Janiny Bieniarzówny[13].
Przypisy
edytuj- ↑ Piech 2018 ↓, s. 195.
- ↑ Piech 2018 ↓, s. 210.
- ↑ a b c Piech 2018 ↓, s. 196.
- ↑ a b c d e Kiryk, Hampel i Pietrzkiewicz 2006 ↓, s. 33.
- ↑ Piech 2018 ↓, s. 197.
- ↑ a b Piech 2018 ↓, s. 199.
- ↑ Piech 2018 ↓, s. 201-202.
- ↑ a b c Piech 2018 ↓, s. 201.
- ↑ Piech 2018 ↓, s. 206.
- ↑ Piech 2018 ↓, s. 207.
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2021-06-18].
- ↑ Piech 1998 ↓, s. 348.
- ↑ Ulica prof. Janiny Bieniarzówny [online], www.krakow.pl [dostęp 2021-06-18].
Bibliografia
edytuj- Feliks Kiryk, Józef Hampel, Iwona Pietrzkiewicz (red.), Leksykon Profesorów Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej 1946–2006, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2006, ISBN 83-7271-395-2.
- Stanisław Ludwik Piech, Janina Bieniarzówna i jej uprawianie historii, [w:] Tomasz Gąsowski, Janusz Smołucha (red.), Krakowskie środowisko historyczne XV–XX w. Ludzie, idee, dzieła, Kraków 2018, s. 195–210, ISBN 978-83-7614-360-6.
- Stanisław Ludwik Piech, W radości tworzenia i służby. Wspomnienia o prof. Janinie Bieniarzównie, „Folia Historica Cracoviensia”, 4–5, 1998, s. 343–348.
Linki zewnętrzne
edytuj- Publikacje Janiny Bieniarzówny w katalogu Biblioteki Narodowej (dostęp: 28-10-2014).
- Stanisław Piech, Profesor Janiny Bieniarzówny przygody z nauką.