Jarosław Płuciennik

Jarosław Mikołaj Płuciennik (ur. 3 grudnia 1966 w Ostrowie Wielkopolskim) – polski kulturoznawca, literaturoznawca, historyk idei, kognitywista, profesor nauk humanistycznych, profesor na Uniwersytecie Łódzkim.

Jarosław Płuciennik

Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1966 Ostrów Wielkopolski
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: literaturoznawstwo, kulturoznawstwo, nauki o kulturze i religii
Alma Mater	Uniwersytet Łódzki
Doktorat	18 czerwca 1999
Habilitacja	23 lutego 2004
Profesura	13 marca 2009
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Łódzki
Odznaczenia
Strona internetowa

Wykształcenie

Przed podjęciem studiów został absolwentem szkoły pielęgniarskiej i przez pół roku pracował jako pielęgniarz w szpitalu w Ostrowie Wielkopolskim. Ukończył filologię polską i międzywydziałowe indywidualne studia z antropologii kultury na Uniwersytecie Łódzkim (mgr na Wydziale Filologicznym 1991). Podczas stypendiów i staży zagranicznych studiował także kognitywną semantykę i język szwedzki (1994–1996). W 1999 uzyskał stopień naukowy doktora na Wydziale Filologicznym (rozprawa Retoryka wzniosłości w dziele literackim, promotor profesor Teresa Cieślikowska), a stopień naukowy doktora habilitowanego w 2003 (kolokwium habilitacyjne na podstawie pracy Literackie identyfikacje i oddźwięki. Poetyka a empatia). Tytuł naukowy profesora otrzymał w 2009.

Kariera naukowa

• 1991–1999: asystent w Instytucie Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Łódzkiego,
• 1999–2006: adiunkt w Instytucie Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych,
• od 2009: profesor zwyczajny w Katedrze Teorii Literatury Instytutu Kultury Współczesnej.

Pełnione funkcje:

• 2004–2006 Pełnomocnik Dziekana ds. Internacjonalizacji Badań i Procesu Kształcenia na Wydziale Filologicznym UŁ,
• 2009–2012: Kierownik Studium Doktoranckiego Języka, Literatury i Kultury na Wydziale Filologicznym UŁ,
• 2010–2012, 2016 -- obecnie: profesor wizytujący oraz wykładowca w Akademii Muzycznej im. Bacewiczów w Łodzi,
• 2011–2012: Przewodniczący Komisji ds. Jakości Kształcenia na Wydziale Filologicznym UŁ,
• 2012–2016: Prorektor ds. Kształcenia (Programów i Jakości Kształcenia w UŁ),
• 2016--202: Pełnomocnik Rektora ds. otwartych zasobów edukacyjnych,
• od 2014--2016: Kierownik Katedry Teorii Literatury Instytutu Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego.

Redaktor naczelny międzynarodowego kwartalnika naukowego „Zagadnienia Rodzajów Literackich” (literaturoznawstwo, nauki o kulturze i religii, nauki o sztuce).

Kierował kilkoma projektami badawczymi i edukacyjnymi, w tym międzynarodowymi The iProfessionals (iPro) oraz Boys Reading i LLOM (Language Learning on Mobile Devices). Członek Komitetu Nauk o Kulturze Polskiej Akademii Nauk w kadencji 2019-2023.

Prowadził studia i badania w Lund University Cognitive Science w Szwecji, w Westminster College i Clare Hall w Cambridge, w Instytucie Kultury w Bolzano i w CEU w Budapeszcie.

Zainteresowania badawcze

Prowadził badania z zakresu kultury nowoczesności, kulturowych kontekstów ekokrytyki, kultury literackiej, semantyki kognitywnej, historii idei, uniwersytetu, reformacji. Zajmują go kompetencje krytyczno-medialne zarówno od strony teoretycznej, jak i stosowanej. Istotny obszar jego zainteresowań naukowych stanowią zagadnienia dotyczące procesów czytania i uczenia się – badania z perspektywy porównawczej, kognitywnej oraz z zakresu nowych technologii w edukacji (m.in. iphonology, MOOCs). Zajmował się także przekładami psalmów (zwłaszcza kognitywnymi aspektami obecności figur poetyckich w tłumaczeniach psalmów).

Działalność w organizacjach

Członek Komitetu Nauk o Kulturze Polskiej Akademii Nauk w kadencji 2019--2023. Członek wielu polskich i międzynarodowych towarzystw naukowych, m.in. Polskiego Towarzystwa Językoznawstwa Kognitywnego, British Comparative Literature Association (UK), International Comparative Literature Association, Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, International Cognitive Linguistics Association.

• 2014–2016: członek Rady Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki,
• od 2015: Przewodniczący Komisji Kultury i Sztuki Polskiej Akademii Nauk Oddział w Łodzi.

Działalność w organizacjach wyznaniowych:

• 2007: delegat do Synodu Diecezji Warszawskiej Polskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego,
• od 2012 do 2023: członek Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego,
• 2012–2016: sędzia Sądu Dyscyplinarnego Polskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego,
• 2017–2023: członek Rady Synodalnej KEA w Polsce.

Od 2015 działa obywatelsko w Komitecie Obrony Demokracji, jak również w Inicjatywie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Działa także w ramach stowarzyszenia Inkubator Umowy Społecznej. Brał udział w działaniach i akcjach Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej.

W październiku 2022 wybrany przez Senat RP jako ławnik Sądu Najwyższego w kadencji 2023-2026.

Wybrane publikacje

Opublikował ponad 150 książek i artykułów po polsku i po angielsku. Najważniejsze książki to:

• Retoryka wzniosłości w dziele literackim (Kraków 2000);
• Figury niewyobrażalnego. Notatki z poetyki wzniosłości w literaturze polskiej (Kraków 2002);
• Literackie identyfikacje i oddźwięki. Poetyka a empatia (Łódź 2002, II wyd. Kraków 2004);
• Nowożytny indywidualizm a literatura. Wokół hipotez o kreacyjności Edwarda Younga (Kraków 2006);
• Infinity in Language. Conceptualisation of the Experience of the Sublime (Newcastle 2008) (współautor Kenneth Holmqvist);
• Literatura, głupcze! Laboratoria nowoczesnej kultury literackiej (Kraków 2009).
• Odwaga poetyki. Aktywizm, opór, psalmy (Łódź 2019)

Współredaktor m.in.:

• Wokół gotycyzmów (Kraków 2002)
• Gotycyzm i groza w kulturze (Łódź 2003).
• Literatura, kultura, tolerancja, pod red. G. Gazdy, I. Hübner i J. Płuciennika (Kraków 2008)
• Dyskursy i przestrzenie (nie)tolerancji, pod red. G. Gazdy, I. Hübner i J. Płuciennika (Łódź 2008)
• Literature, Culture, and Tolerance, ed. by A. R. Murphy, Ch. Russell, J. Płuciennik, I. Hübner (Frankfurt am Main i in. 2009)
• Critical Theory and Critical Genres: Contemporary Perspectives from Poland, eds. Charles Russell, Arne Melberg, Jarosław Płuciennik, Michał Wróblewski, Peter Lang (New York, London, Warszawa 2013).
• Kultura reformacji i reformowanie w kulturze, pod red. J. Płuciennika, K. Sidowskiej i M. Rozmysła (Łódź 2022)

Tłumaczenia:

• Mark Johnson: Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015, tł. z ang.)
• Peter Marshall: Reformacja. Krótkie wprowadzenie, red. nauk. Jerzy Sojka, przeł. Jarosław Płuciennik i Maciej Potz (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019, tł. z ang.)

Nagrody

2013: Złota Odznaka Uniwersytetu Łódzkiego, 2011: Medal Komisji Edukacji Narodowej, ponadto liczne nagrody Rektora Uniwersytetu Łódzkiego.

Linki zewnętrzne

• strona Jarosława Płuciennika
• strona instytucjonalna Jarosława Płuciennika w Instytucie Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego
• Prof. dr hab. Jarosław Mikołaj Płuciennik, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-09-22] .