Jatrofa przeczyszczająca

Jatrofa przeczyszczająca
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	wilczomleczowate
Rodzaj	jatrofa
Gatunek	jatrofa przeczyszczająca
	Nazwa systematyczna
	Jatropha curcas L.; Sp. Pl. 2: 1006. 1753
Synonimy
	Curcas curcas (Britton i Millsp., 1920);
	Curcas curcas (Britton i Millsp., 1920);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jatrofa przeczyszczająca^[4], jatropa przeczyszczająca^[5], obrzydlec przeczyszczający^[4] (Jatropha curcas) – gatunek rośliny z rodziny wilczomleczowatych. Występuje jako roślina rodzima na obszarze Ameryki Południowej i Środkowej (Argentyna, Boliwia, Brazylia, Peru, Belize, Kostaryka, Salwador, Gwatemala, Honduras, Nikaragua. Meksyk)^[6]. Jest rośliną przemysłową uprawianą również w Azji i Afryce, na obszarach subtropikalnych^[4].

Morfologia edytuj

Torebka nasienna

Nasiona

Krzew lub małe drzewko do 4 m wysokości. Liście długoogonkowe i sercowate, czasem klapowane, rosną tylko na końcach gałęzi. Kwiatostan w baldachach wyrastający w kątach liści lub też jako szczytowe. Owocem jest torebka^[4].

Zastosowanie edytuj

Roślina uprawiana dla oleju roślinnego, którego zawartość w jej nasionach osiąga 30-40%. Olej jest nieprzydatny do spożycia i stosowany może być wyłącznie do celów technicznych; wykorzystywany jest m.in. do produkcji biodiesla^[7]^[8] i mydła^[4]. Nasiona mogą być spożywane po upieczeniu, poza tym roślina wykorzystywana jest do celów leczniczych^[8]^[4].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-26] (ang.).
↑ Jatropha curcas, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989, s. 129-130. ISBN 83-09-00256-4.
↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 104.
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
↑ Krzysztof Lis: Jatrofa (jatropha) przyszłością biodiesla?. 2008-07-06. [dostęp 2009-10-04].
↑ ^a ^b Bijan Dehgan: Jatropha Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-20].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-26] (ang.).

[iucn-3] Jatropha curcas, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[podbiel-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989, s. 129-130. ISBN 83-09-00256-4.

[karpowiczowa-5] Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 104.

[6] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].

[7] Krzysztof Lis: Jatrofa (jatropha) przyszłością biodiesla?. 2008-07-06. [dostęp 2009-10-04].

[america-8] Bijan Dehgan: Jatropha Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-20].

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]