Jerzy Plantagenet, książę Clarence

George Plantagenet (ur. 21 października 1449, zm. 18 lutego 1478) – książę Clarence od 1461 r. z dynastii Plantagenetów (linia Yorków), syn Ryszarda Plantageneta i Cecylii Neville, brat królów Anglii: Edwarda IV Yorka i Ryszarda III.

Życiorys

Jerzy Plantaganet

Książę Clarence
Okres	od 1461 do 1478
Dane biograficzne
Dynastia	Plantageneci
Data urodzenia	21 października 1449
Data śmierci	18 lutego 1478
Przyczyna śmierci	utopienie w beczce wina
Ojciec	Ryszard Plantagenet (3. książę Yorku)
Matka	Cecylia Neville
Rodzeństwo	Anna, Henryk, Edward IV, Edmund, Elżbieta, Małgorzata York, Wilhelm, Jan, Tomasz, Ryszard III, Urszula
Małżeństwo	Izabela Neville od 11 lipca 1469 do 22 grudnia 1476
Dzieci	Anna, Małgorzata Pole, Edward, Ryszard

Pochodzenie

Urodził się 21 października 1449 r. jako dziewiąte dziecko (a szósty syn) z dwanaściorga dzieci Ryszarda Plantageneta, księcia Yorku i pretendenta do tronu Anglii oraz Cecylii Neville. Spośród licznego rodzeństwa dzieciństwo przeżyły trzy siostry George'a: Anna, Elżbieta i Małgorzata oraz trzej bracia: Edward IV, Edmund i Ryszard.

Dojście Yorków do władzy

Pod koniec 1460 r. ojciec George'a i jeden z jego braci - 17-letni Edmund - zginęli pod Wakefield, jednej z wielu bitw Wojny Dwóch Róż. Zwłoki Ryszarda Plantageneta zostały zdekapitowane, po czym głowę przystrojoną papierową koroną, zatknięto na pice obok oddzielonej od ciała głowy Edmunda i obie zawisły na południowej bramie Yorku. Tytuł księcia Yorku otrzymał brat George'a, Edward.

2 lutego 1461 r. Edward IV zwyciężył w bitwie pod Mortimer's Cross, podczas której pojawił się parhelion, który miał symbolizować trzech pozostałych przy życiu synów Ryszarda Plantageneta: Edwarda, George'a i Ryszarda. Stronnicy Yorków uznali to za boże błogosławieństwo. Wkrótce z kraju uciekła królowa Małgorzata Andegaweńska wraz z synem Edwardem Westminsterem.

28 czerwca 1461 r. Edward IV został koronowany na króla Anglii.

Marzenia o koronie i konflikt z bratem

George w latach 1461–1470 był potencjalnym następcą tronu Anglii, ponieważ ze związku Edwarda IV i Elżbiety Woodville aż do listopada 1470 r. rodziły się same córki.

George marząc o koronie Anglii, utrzymywał, że Edward IV jest dzieckiem nieślubnym (księżna Cecylia przed narodzinami Edwarda miała mieć romans z łucznikiem zwanym Blaybourne) i w związku z tym to on, jako następny z kolei syn Ryszarda Plantageneta powinien być królem.

Jerzy był skonfliktowany z żoną brata, którą Edward poślubił w 1464 r. - Elżbietą Woodville i rozgłaszał, że to małżeństwo jest nieważne.

Małżeństwo z córką Twórcy Królów

Jerzy, bez zgody króla, 11 lipca 1469 r. poślubił starszą córkę Ryszarda Neville'a zwanego Twórcą Królów, Izabelę.

Z tego związku pochodziło 4 dzieci:

• Anna York (ur. i zm. 17 kwietnia 1470),
• Małgorzata Pole (ur. 14 sierpnia 1473 – zm. 27 maja 1541), stracona z rozkazu Henryka VIII,
• Edward Plantagenet, 17. hrabia Warwick (ur. 25 lutego 1475 – zm. 28 listopada 1499), stracony z rozkazu Henryka VII,
• Ryszard York (ur. 6 października 1476 – zm. 1 stycznia 1477).

Izabela Neville zmarła 22 grudnia 1476 r. w połogu. Z rozkazu Jerzego stracono służkę Izabeli, Ankarette Twynho, na podstawie podejrzenia o otrucie księżnej.

Plany małżeńskie po śmierci Izabeli

Jedna z sióstr Jerzego - Małgorzata York - była księżną Burgundii. 4 stycznia 1477 r. owdowiała i dziedziczką księstwa została jej jedyna pasierbica, Maria Burgundzka. Małgorzata zaproponowała, aby owdowiały Jerzy poślubił Marię. Jerzy był zachwycony perspektywą ożenku z Marią, która była uważana za najlepszą partię Europy. Edward IV nie wyraził zgody na to małżeństwo. Taką decyzję podjął prawdopodobnie pod wpływem żony, która obawiała się, że jej szwagier może wykorzystać burgundzką armię w walce o koronę Anglii, co postawi jej synów - Edwarda V i Ryszarda - w niebezpieczeństwie.

Aresztowanie i śmierć

Brak zgody ze strony króla na ślub George'a z księżną Burgundii spowodował rozgoryczenie księcia. Ponownie zaczął publicznie występować przeciwko bratu m.in. stanął w obronie jednego ze swych popleczników, Thomasa Burdet'a, którego skazano na śmierć za oczernianie Edwarda IV i jego następcy Edwarda V. George około 10 czerwca 1477 r. został oskarżony o zdradę i osadzony w Tower.

W styczniu 1478 r. odbył się jego proces i uznano go winnym. 18 lutego 1478 r. został utopiony w beczce małmazji.

Nie ma dowodów na to, czy Elżbieta Woodville wpłynęła na króla, aby utrzymał wyrok śmierci w mocy. Domenico Mancini, który przybył na dwór królewski 5 lat później, pisał, że królowa "wyrobiła sobie opinię, iż żadne z jej dzieci nie zasiądzie na tronie, póki żyw będzie Clarence, i z łatwością przekonała do tego swego małżonka króla".

Ryszard III prawdopodobnie wstawił się u króla za bratem oraz był rozgniewany egzekucją, natomiast poprosił Edwarda IV o zadysponowanie majątkiem Warwicka (który należał mu się po śmierci Izabeli) na jego korzyść.

Dziedzictwo

Po śmierci George'a opiekę nad jego dziećmi - Małgorzatą i Edwardem - przejęła jego szwagierka, Anna Neville. Z powodu tego, iż George umarł jako zdrajca, jego dzieci zostały odsunięte od możliwości dziedziczenia tronu.

W kwietniu 1483 r. zmarł Edward IV a królem został jego starszy syn, Edward V. Lord Protektor, którym został Ryszard III, powrócił do tezy którą za życia wygłaszał George i ogłosił, że małżeństwo Edwarda IV z Elżbietą Woodville było nieważne a dzieci z tego związku są dziećmi nieślubnymi; na tej podstawie odsunął od władzy Edwarda V samemu obejmując tron.

Ryszard III został pokonany w bitwie pod Bosworth przez Henryka VII Tudora i w efekcie tego syn George'a został uwięziony. W 1499 r. po 14 latach przebywania w zamknięciu, został stracony za zdradę. Jego córka Małgorzata została wydana za mąż za stronnika Tudorów, była opiekunką księcia Walii Artura Tudora oraz Marii I Tudor. Została ścięta z rozkazu Henryka VIII Tudora w 1541 r.