John Vorster

południowoafrykański polityk

John Vorster, właśc. Balthazar Johannes Vorster, B.J. Vorster (ur. 13 grudnia 1915 w Jamestown, zm. 10 września 1983 w Kapsztadzie)[1]południowoafrykański polityk, przed wojną działacz nazistowski[2], premier RPA w latach 1966–1978, prezydent w latach 1978–1979.

John Vorster
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 grudnia 1915
Jamestown, Związek Południowej Afryki

Data i miejsce śmierci

10 października 1983
Kapsztad

Premier Republiki Południowej Afryki
Okres

od 13 września 1966
do 2 października 1978

Przynależność polityczna

Partia Narodowa

Poprzednik

Hendrik Frensch Verwoerd

Następca

Pieter Willem Botha

4. Prezydent Republiki Południowej Afryki
Okres

od 10 października 1978
do 4 czerwca 1979

Przynależność polityczna

Partia Narodowa

Poprzednik

Marais Viljoen (p.o.)

Następca

Marais Viljoen

Życiorys

edytuj

Już od młodości związał się politycznie ze skrajną prawicą. Był jednym z głównych przeciwników przystąpienia Związku Południowej Afryki do wojny z Niemcami w 1939 roku. Za działalność w narodowosocjalistycznej organizacji Ossewabrandwag został w 1944 roku internowany przez władze brytyjskie w obozie w Koffiefontein.

Po wojnie zaangażował się w działalność Partii Narodowej, z której ramienia został wybrany do parlamentu w roku 1953. W 1961 roku został ministrem sprawiedliwości w rządzie Hendrika Frenscha Verwoerda. Po udanym zamachu na życie tego ostatniego w 1966 roku, Vorster objął tekę premiera. Kontynuował politykę poprzedników w kwestiach wewnętrznych, lecz zrewidował politykę zagraniczną. Poprawił stosunki z innymi krajami afrykańskimi, m.in. ich dyplomatom pozwolił mieszkać w częściach miast wydzielonych dla białych. Odciął się również od najbardziej radykalnych towarzyszy partyjnych. Po dwunastu latach, w 1978 roku, został zastąpiony na stanowisku przez Pietera Willema Bothę a sam objął urząd prezydenta. Jak się okazało, na krótko.

Po niespełna roku, w 1979 roku, został zmuszony do ustąpienia w wyniku skandalu politycznego związanego z nieprawidłowościami i korupcją w finansowaniu akcji propagandowej, polepszającej wizerunek RPA na zewnątrz. Po tych wydarzeniach usunął się z życia politycznego.

Przypisy

edytuj
  1. John Vorster, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-10-23] (ang.).
  2. JOYCE, Peter (2007), The Making a Nation. South Africa's Road to Freedom., Ciudad del Cabo: Zebra Press. ISBN 978-1-77007-312-8; Brian Bunting (1969)