Kadesz-Barnea

starożytna oaza na pustyni Zin

Kadesz-Barnea – oaza położona na pustyni Zin, miejsce skrzyżowania kilku dróg z południa na północ. W trakcie wykopalisk archeologicznych odkryto tam twierdzę z X wieku p.n.e. i ślady starożytnego osadnictwa.

Mapa konturowa Izraela, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kadesz-Barnea”
Położenie na mapie Izraela

Położenie

edytuj

Oaza Kadesz-Barnea zlokalizowana była na pustyni Zin[1] – obszarze Judei najbardziej wysuniętym na południe[2] i stanowiącej północną część Pustyni Arabskiej. Na południu Kadesz-Barnea graniczy z pustynią Paran. Przez oazę w starożytności wiodły szlak z Elatu i centralnego Negewu do Aradu i Hebronu, Droga Szur – szlak z Edomu i Ha-Arawa do Egiptu, oraz Atarim – droga pomiędzy Kadesz-Barnea a górą Hor[3]. Kadesz-Barnea utożsamiane jest z En el-Kudeirat[1].

Wzmianki w Biblii

edytuj

Według Księgi Powtórzonego Prawa (Pwt 1,46) w Kadesz-Barnea obozowali Izraelici podczas swego exodusu. Zgodnie z Księgą Liczb (Lb 13) stamtąd wysyłali zwiadowców do miast kananejskich i prosili Mojżesza i Aarona o dokonanie sądów. Księga Liczb (20,1) podaje, że wówczas zmarła ich siostra Miriam. Według Księgi Liczb (Lb 20,13) Mojżesz zaspokoił pragnienie ludności, uderzając laską o skałę aż wytrysnęła z niej woda, dlatego miejsce to zostało nazwane „wodami Meriba”.

Zobacz też: Refidim.

Z Kadesz-Barnea, jak wzmiankują Księgi Liczb (Lb 14,40–45) i Powtórzonego Prawa (Pwt 1,44), Izraelici wyruszali na Amalekitów i Amorytów. Po tym, gdy Edomici zabronili im wejścia na swoje ziemie, Mojżesz według Księgi Liczb (Lb 20,16–22,1) poprowadził ludność do Moabu[1].

Badania archeologiczne

edytuj

Badanie archeologiczne na wzgórzu Ain el-Qudeirat rozpoczęto w 1914 roku z inicjatywy Palestyńskiej Fundacji Badawczej. Pierwszą ekspedycją kierowali Leonard Woolley i Thomas Edward Lawrence. Odnaleziono kazamatowy mur z umocnionymi wieżami z czasów królestwa Judy oraz ślady osadnictwa z okresu rzymskiego i bizantyjskiego. W 1956 roku na zlecenie Departamentu Starożytności wzgórze badał Mosze Dothan, który określił plan twierdzy i ustalił chronologię zbadanych przez siebie warstw. Najstarszą datował na X wiek p.n.e., twierdzę – na IX wiek p.n.e., tj. czasy panowania Jozafata. Ustalił, że zburzenie twierdzy w VI wieku p.n.e. (kiedy upadło królestwo Judy) spowodowało przerwę w miejscowym osadnictwie aż do okresu perskiego[1].

Szczegółowe badania archeologiczne przeprowadził w latach 1976–1979 Rudolph Cohen. W trzech warstwach odkrył pozostałości trzech twierdz kazamatowych wznoszonych w tym samym miejscu. Najstarsza z III warstwy powstała na przełomie X i IX wieku p.n.e. Zbudowana została na planie owalu bezpośrednio na skale. Jej układ nie odbiegał w wykonaniu od innych twierdz z tego okresu, rozsianych na pustyni Negew. Mur miał 1,5 m grubości. Murowana twierdza z II warstwy datowana jest na przełom VIII i VII wieku p.n.e. Prawdopodobnie powstała na rozkaz Azariasza w ramach jego przygotowań do ekspansji w kierunku Morza Czerwonego. Wzniesiona została na planie prostokąta, którego dłuższy bok wynosił 23 m. Lity mur miał 3,6 m grubości. Dodatkowe wzmocnienie stanowiły trzy wieże zbudowane na trzech bokach. Układ wewnętrzny fortecy świadczy o tym, że pełniła funkcję garnizonu. Przypuszczalnie została zburzona przez Asyryjczyków. Najmłodszą twierdzę z I warstwy zbudowano na przełomie VII i VI wieku p.n.e. (prawdopodobnie w czasach Jozjasza) na planie prostokąta o wymiarach 56×38 m. Wzmocniona była trzema wieżami, z których zachowała się tylko część północno-wschodniej o wysokości 4,3 m. Wzniesiono ją na planie prostokąta o bokach 9×8,8 m. W trakcie badań odkryto typową dla regionu ceramikę, ponadto dwa hebrajskie i jeden egipski ostrakon pokryty pismem hieratycznym[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Encyklopedia archeologiczna Ziemi Świętej, oprac. A. Negev, s. 227.
  2. Encyklopedia archeologiczna Ziemi Świętej, oprac. A. Negev, s. 453.
  3. Encyklopedia archeologiczna Ziemi Świętej, oprac. A. Negev, s. 49.
  4. Encyklopedia archeologiczna Ziemi Świętej, oprac. A. Negev, s. 228.

Bibliografia

edytuj