Karmnik ościsty

Karmnik ościsty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	goździkowate
Rodzaj	karmnik
Gatunek	karmnik ościsty
	Nazwa systematyczna
	Sagina subulata (Sw.) C. Presl; Fl. sicul. 158. 1826
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Karmnik ościsty, karmnik szydlasty (Sagina subulata (Sw.) C. Presl) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae Juss.). Występuje na większości obszaru Europy^[3]. W Polsce w środowisku naturalnym jest rzadki, jest natomiast uprawiany^[4]. Po 1980 r. potwierdzono tylko jedno stanowisko w Landku^[5].

Morfologia edytuj

Kwiat

Pokrój: Bardzo niska roślina poduszkowa o wysokości 5–10 cm^[4].
Liście: Zakończone ością. Pędy kwiatowe są dołem ulistnione i gruczołowato owłosione^[6].
Kwiaty: Białe, wyrastają pojedynczo lub po 2–3 na szypułkach o długości 3–4 cm^[6]. Mają tępe działki kielicha o takiej samej długości jak płatki korony.
Owoc: Owocem jest niewiele dłuższa od kielicha torebka.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, chamefit. Rośnie na wilgotnych i piaszczystych miejscach. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Zagrożenia edytuj

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[7]: E (wymierający); 2016: CR (krytycznie zagrożony)^[8].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (2001, 2014): CR (krytycznie zagrożony)^[9].

Zastosowanie i uprawa edytuj

Jest uprawiany jako roślina ozdobna stosowana głównie w ogródkach skalnych oraz jako roślina okrywowa (w miejscach mniej uczęszczanych)^[10]^[11]. Walorami tego gatunku są bardzo niski wzrost i tworzenie gęstej poduszki z pędów. Oprócz typowej formy istnieją odmiany ozdobne, np. `Aurea` o żółtozielonych pędach^[11].

Uprawa edytuj

Rozmnaża się go przez podział lub sadzonki, jego rozgałęzione pędy łatwo ukorzeniają się^[11]. Roślina dobrze rośnie na glebie przeciętnej (w piaszczystych miejscach), ale lekko wilgotnej. Wymaga nasłonecznionego lub półcienistego stanowiska^[10].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
↑ ^a ^b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ A. Popiela Karmnik ościsty. s. 100-101. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ ^a ^b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ ^a ^b Karmnik ościsty - Sagina subulata. 2013. [dostęp 2013-04-01]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).

[3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].

[klucz-4] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[5] A. Popiela Karmnik ościsty. s. 100-101. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.

[A-6] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[7] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[8] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[9] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[wymarzony-10] Karmnik ościsty - Sagina subulata. 2013. [dostęp 2013-04-01]. (pol.).

[E-11] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]