Karolina Pawłowa z domu Jaenisch (ros. Кароли́на Ка́рловна Па́влова; ur. 22 lipca 1807 w Jarosławiu[1], zm. 14 grudnia 1893 w Dreźnie) – rosyjska poetka, tłumaczka i malarka.

Karolina Pawłowa
Кароли́на Ка́рловна Па́влова
Ilustracja
Wasilij Binemann: Portret Karoliny Pawłowej
Data i miejsce urodzenia

22 lipca 1807
Jarosław

Data i miejsce śmierci

14 grudnia 1893
Drezno

Narodowość

rosyjska

Dziedzina sztuki

malarstwo
poezja

Życiorys edytuj

Była córką[2] niemieckiego profesora chemii i fizyki. Odznaczała się zdolnościami artystycznymi i literackimi. Uczyła się języka polskiego u Adama Mickiewicza, który poznał ją w Moskwie w 1827 i miał być zachwycony jej talentem[1]. Para wkrótce się zaręczyła, jednak z czasem uczucia Mickiewicza się ochłodziły. Znajomość przerwał wyjazd poety z Rosji w 1829, a zaręczyny jego list z tego samego roku, oferujący „dozgonną przyjaźń” zamiast małżeństwa[3]. Jaenisch zachowała o poecie, którego nadal kochała, wspomnienia do końca swego życia, tłumaczyła jego utwory na niemiecki i francuski, ostatnią jej drukowaną pracą literacką był przekład „Trzech Budrysów”. Przetłumaczyła m.in. „Konrada Wallenroda”[3]. W 1838 wyszła za mąż za powieściopisarza Mikołaja Pawłowa, który poślubił ją dla pieniędzy. Para prowadziła salon literacki w Moskwie[4]. Pawłow przegrał pieniądze żony, ponieważ był hazardzistą oraz porzucił ją dla jej młodszej kuzynki[1]. Małżeństwo poetki ostatecznie rozpadło się w 1853[4]. Pawłowa przeniosła się do Sankt Petersburga, a następnie do Dorpatu, gdzie poznała „najgłębszą miłość swojego życia”, Borysa Utina[1]. W 1858 przeprowadziła się do Drezna, gdzie poznała Aleksieja Tołstoja. Pawłowa tłumaczyła jego dzieła na niemiecki, a on w zamian zapewnił jej pensję od rosyjskiego rządu[1]. Pawłowa zmarła samotna i zapomniana w Dreźnie w 1893[1].

Twórczość edytuj

Jej oryginalne utwory pisane były w duchu salonowej poezji romantycznej: poemat „Rozmowa w Trianon” („Разговор в Трианоне[5]”, 1848, opublikowany w 1861) oraz „Rozmowa na Kremlu” („Разговор в Кремле[5]”, 1854). Pierwszy zbiór poezji wydała w 1841, wydanie zbiorowe 1863. Pawłowa tworzyła w czasach, kiedy literatura rosyjska była zdominowana przez mężczyzn. Poezja Pawłowej była otwarcie krytykowana przez innych artystów[6], a ogrom krytyki w Rosji zmusił ją do wyprowadzki z kraju[1]. Po 1900 jej dzieła zostały odkryte na nowo i docenione przez symbolistów, takich jak Walerij Briusow i Andriej Bieły[4].

Napisała też powieść „Двойная жизнь” (Podwójne życie – 1848). Jest to dziesięć rozdziałów, napisanej prozą i wierszem, ilustrujących życie arystokratki, która wiedzie spokojne życie i jest szanowana, jednocześnie skrycie marząc o karierze poetki[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Heldt, Barbara. „Karolina Pavlova: The woman Poet and the Double Life.”A Double Life. Oakland: Barbary Coast Books, 1978, fragment.
  2. Рапгоф Б. Е. «К. Павлова. Материалы для изучения жизни и творчества» (Петроград, изд. «Трирема». 1916).
  3. a b Munir Sendich, KAROLINA JAENISCH (PAVLOVA) AND ADAM MICKIEWICZ, „The Polish Review”, 14 (3), 1969, s. 68–78, ISSN 0032-2970, JSTOR25776856 [dostęp 2021-08-30] (ang.).
  4. a b c Terras, Victor, ed. 1985. Handbook of Russian Literature. New Haven: Yale University Press.
  5. a b Полное собрание стихотворений. / Вступ. статья Н. Коварского. Редакция текста и примечания Е. Казанович. Л.: Советский писатель, 1939. «Библиотека поэта», Большая серия.
  6. Peace, Richard. The nineteenth century: the natural school and its aftermath, 1840 55. The Cambridge History of Russian Literature, ed. Charles A. Moser.New York: Cambridge University Press, 1992.p.235.