Katarzyna Kuropatnicka

Katarzyna Kuropatnicka z Łętowskich, herbu Ogończyk z Łętowa (ur. w 1732 w Koszycach Małych, zm. 13 października 1797 w Krakowie) – polska pisarka, działaczka kulturalna i społeczna, fundatorka kościołów, dziedziczka, m.in. Tarnowca i Lipinek.

Katarzyna Kuropatnicka

Ogończyk
Rodzina	Łętowscy herbu Ogończyk
Data i miejsce urodzenia	1732 Koszyce Małe
Data i miejsce śmierci	17 października 1797 Kraków
Ojciec	Stanisław Łętowski
Matka	Konstancja Jordan
Mąż	Ewaryst Andrzej Kuropatnicki
Dzieci	Józef Ksawery Kuropatnicki, Agata Konstancja Kuropatnicka
Odznaczenia

Pochodzenie

Jej ojcem był Stanisław Łętowski (zm. 1786), podstoli, podkomorzy krakowski, poseł, dziedzic, m.in. (od 1740 r.) miejscowości Bobowa i Bączala.

Matką jej była Jordanówna - wojewodzianka bracławską, której dziadkiem był Michał Stefan Jordan h. Trąby (zm. 1739) wojewoda bracławski.

Miała brata Franciszka Łętowskiego z Łętowa (zm. 17 kwietnia 1811 r.) kawalera Orderu św. Stanisława, męża Teresy z Balickich - Łętowskiej herbu Ostoja.

Życie rodzinne

Została poślubioną 25 stycznia 1756 r. przez Ewarysta Andrzeja Kuropatnickiego (1734-1788) kasztelana buskiego, bełskiego, zamiłowanego geografa amatora, heraldyka i bibliofila. Po ślubie, z powodu zagrożenia niepodległości Polski, prowadził czynne życie patriotyczne, a w 1767 r. po przeprowadzeniu się do Tarnowca, zajął się prowadzeniem gospodarstwa i gromadzeniem książek.

Katarzyna natomiast często przebywała w Neledwi, by być bliżej Zamościa i Puław oraz zgodnie z zainteresowaniami męża, gromadziła zbiory. Z pięciorga dzieci które urodziła, wszystkie zmarły w dzieciństwie oprócz córki Agaty Konstancji i najmłodszego syna Józefa Ksawerego Kuropatnickiego, który przekazał bibliotekę Kuropatnickich w 1811 r. Towarzystwu Warszawskiemu Przyjaciół Nauk.

Działalność literacka

Katarzyna Kuropatnicka wydała tłumaczenia z francuskiego, np. Listy Jeymość Pani du Montier zebrane przez Jeymość Panią le Prince de Beaumont( wyd. 2 T. Warszawa i Lwów 1780 r.) o treści pedagogicznej i religijnej. Przetłumaczyła też z francuskiego Odę do matek i wydała dzieła: „Ascetyzm” oraz „Homilie”. Pisała wiersze, które współcześni porównywali do poezji Drużbackiej.

Wraz z mężem utrzymywała kontakty z czołowymi twórcami literackimi. Dwór w Tarnowcu uczyniła ważnym ośrodkiem życia kulturalnego Galicji, organizując przyjęcia i spotkania towarzyskie, podczas których grywano sztuki teatralne, np. komedie Tadeusza Lipskiego słuchano występów dworskiej kapeli, dyskutowano na tematy patriotyczne i naukowe, np. z Antonim Stadnickim - bibliofilem i historykiem.

Kuropatnicka jako fundatorka

W 1789 r. hrabina Katarzyna Kuropatnicka, po śmierci męża Ewarysta Andrzeja Kurapatnickiego, właścicielka Tarnowca wniosła do Gubernium Lwowskiego przez konsystorz biskupi - tarnowski podanie, w którym powołując się na zasługi swego ojca Stanisława Łętowskiego, dla dworu cesarskiego, prosiła by statua została sprzedana kościołowi w Tarnowcu. W 1789 r. zakupiła cudowną (według wiernych) figurkę do kościoła w Tarnowcu. Utrzymywała wraz z mężem fundację szpitala dla ubogich w Jaśle, łożyła na odnawianie i budowę kościołów Tarnowcu, w Lipinkach oraz klasztorów jezuickich i dominikańskiego w Lublinie, gdzie zamieściła z mężem tablicę nagrobną;

D. O. M. Józef Kuropatnicki kasztelanic Bieski zmarły 2 stycznia 1742 r. Teressa Zuzanna z Kurdwanowskich zmarła 17 września R 1759, Małżonkowie. W tym kościele OO. Dominikanów, do którego wystawienia pomocą byli. Oboje pogrzebani. W odległą potomności pamięć tym kamieniem czci uwiecznia kochanych Rodziców oraz przy nichże maleńkie pogrzebane dziatki swoie Michała syna y Teresę córkę Ewaryst Andrzej hrabia Kuropatnicki kasztelan wprzód Buski potym Bełzki kawaler orderu Orła Białego y S. Stanisława polecając duszę kochanych Rodziców wszystkich wiernych modlitwom do Boga oraz siebie z Katarzyną z Łętowskich małżonką z hrabią Józefem synem y z Konszacia hrabianką córą M.DCC.LXXXII.

Zmarła w 1797 r. W kaplicy kościoła w Tarnowcu znajduje się marmurowy pomnik wystawiony przez jej dzieci; Józefa i Konstancję Kuropatnickich. Nagrobek składa się z piramidy, na której umieszczono jej trumienkę opartą na lwich nogach.

Odznaczenia

Dama Orderu Krzyża Gwiaździstego.

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny (t. 18 s. 365, t. 16 s. 251)
• Chłędowski K.: J.M. państwo Kuropatniccy. Z Przeszłości naszej i obcej. - Lwów, 1935.
• Cynarski Stanisław: Na dworze Kuropatnickich w Tarnowcu. Kwart. Rzesz. 1967 nr 2, s. 83
• Sarna Władysław: Opis powiatu jasielskiego. - Jasło, 1908
• Studia z dziejów Jasła i powiatu jasielskiego, pod red. Józefa Garbacika. - Kraków : Państ. Wydaw. Nauk., 1964
• Wiadomości o życiu i pismach Katarzyny Kuropatnickiej. Pamiętnik Galicyjski 1821 nr 5, s. 72-78.