Kazuar hełmiasty[16] (Casuarius casuarius) – gatunek ptaka z podrodziny kazuarów (Casuariinae) w rodzinie kazuarowatych (Casuariidae) zamieszkujący północno-wschodnią Australię, Nową Gwineę, Wyspy Aru, a także Seram, gdzie prawdopodobnie został introdukowany[17]. Nie wyróżnia się podgatunków[17].

Kazuar hełmiasty
Casuarius casuarius[1]
(Linnaeus, 1758)[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Nadrząd

ptaki paleognatyczne

Rząd

kazuarowe

Rodzina

kazuarowate

Podrodzina

kazuary

Rodzaj

Casuarius

Gatunek

kazuar hełmiasty

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[15]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Morfologia edytuj

Długość ciała 130–170 cm; masa ciała samic 58 kg, samców 29–34 kg[17].

Tryb życia edytuj

Biotop

W Australii zamieszkuje tereny stanu Queensland, które porośnięte są dżunglą, w której występują zbiorniki słodkiej wody, gdzie cały rok panują podobne warunki klimatyczne i okres wegetacyjny roślin trwa cały rok.

Zachowanie

Kazuar jest samotnikiem. Często można usłyszeć jego głos, lecz jest bardzo płochliwy. Jego terytorium znajduje się w pobliżu zbiornika wodnego. Ptak ten jest doskonałym pływakiem. Ma on doskonały słuch. Potrafi wyskoczyć na wysokość 1,5 m. Zmuszony do walki jest bardzo agresywny.

Pożywienie

Opadłe z drzew orzechy i owoce, sporadycznie ryby, jaszczurki i żaby. W niewoli zjada 2-9 kg owoców dziennie[18].

Rozmnażanie
 
Jajo kazuara hełmiastego
 
Pisklę

W czasie godów samiec wydaje dźwięki wabiące partnerkę. Samica po złożeniu 2–8 jaj oddala się od gniazda, którym jest zagłębienie w ziemi. Za ich wysiadywanie odpowiedzialny jest samiec. Inkubacja jaj trwa 52 dni. Pisklęta zaraz po wykluciu podążają za ojcem, który opiekuje się nimi do uzyskania samodzielności.

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2017 roku uznaje kazuara hełmiastego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Wcześniej – od 1994 roku – klasyfikowała go jako gatunek narażony (VU – Vulnerable). W 2016 roku liczebność światowej populacji ostrożnie szacowano na 20–50 tysięcy dorosłych osobników. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako spadkowy[15].

Rdzenni mieszkańcy Nowej Gwinei łapią młode kazuary i hodują je dla mięsa, które stanowi dla nich przysmak. Z ich kości wyrabiają sztylety i ostrza do strzał. Kazuary trzymane w klatkach są bardzo niebezpieczne dla człowieka.

Przypisy edytuj

  1. Casuarius casuarius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 155. (łac.).
  3. P.L. Sclater. On the Rheas in the Society’s Menagerie, with Remarks on the known species of Struthious Birds. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 28, s. 211, 1860. (ang.). 
  4. H. Schlegel. Observations zoologiques. „Nederlandsche Tijdschrift voor De Dierkunde”. 3, s. 347, 1866. (fr.). 
  5. P.L. Sclater. Further Remarks on the Cassowaries living in the Society’s Gardens, and on other Species of the Genus Casuarius. „Proceedings of the Zoological Society of London”. For the year 1875, s. 87, 1875. (ang.). 
  6. O. Beccari. Lettera ornitologica. „Annali del Museo Civico di Storia Naturale di Genova”. 7, s. 717, 1875. (wł.). 
  7. P.L. Sclater. Zoological Society. „Nature”. 17, s. 375, 1878. (ang.). 
  8. T. Salvadori. Intorno ad alcune specie di Casoari poco note. „Annali del Museo Civico di Storia Naturale di Genova”. 12, s. 422, 1878. (wł.). 
  9. W. Rothschild. Casuarius casuarius intensus n. subsp. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 8, s. 21, 1898. (ang.). 
  10. W. Rothschild. Casuarius casuarius violicollis n. subsp. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 8, s. 27, 1899. (ang.). 
  11. Rothschild 1904 ↓, s. 39.
  12. a b Rothschild 1904 ↓, s. 40.
  13. W. Rothschild. Description of a new form of Cassowary (Casuarius casuarius lateralis) from N.E. New Guinea. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 46, s. 30, 1925. (ang.). 
  14. W. Rothschild. Exhibition of a new race of Cassowary (Casuarius bicarunculatus intermedius). „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 49, s. 10, 1928. (ang.). 
  15. a b BirdLife International, Casuarius casuarius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [online], wersja 2020-1 [dostęp 2020-07-04] (ang.).
  16. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Casuariinae Kaup, 1847 - kazuary (wersja: 2019-11-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-04].
  17. a b c A. Folch, D.A. Christie, F. Jutglar, E.F.J. Garcia & C.J. Sharpe: Southern Cassowary (Casuarius casuarius), version 1.0. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.soucas1.01. [dostęp 2020-07-04]. (ang.).  
  18. HBW 1992 ↓.

Bibliografia edytuj

Josep del Hoyo, Andrew Elliot, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Volume I Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj