Wikipedia

Klasztor Benedyktynów w Opactwie

zabytek w województwie mazowieckim

Klasztor Benedyktynów w Opactwie – dawne opactwo benedyktynów z XVIII wieku w Opactwie w powiecie kozienickim, wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego.

Klasztor benedyktynów
nr rej. 314/A z 15.02.1967 oraz 146/A z 15.03.1982[1]
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Opactwie i zabudowania klasztorne
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Opactwo

Kościół

katolicki

Rodzaj klasztoru

opactwo

Typ zakonu

męski

Obiekty sakralne
Kościół

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Data budowy

XII wiek

Położenie na mapie gminy Sieciechów
Mapa konturowa gminy Sieciechów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klasztor benedyktynów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Klasztor benedyktynów”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Klasztor benedyktynów”
Położenie na mapie powiatu kozienickiego
Mapa konturowa powiatu kozienickiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Klasztor benedyktynów”
Ziemia51°32′06″N 21°45′39″E/51,535000 21,760833
Multimedia w Wikimedia Commons

Często nazywane klasztorem benedyktynów sieciechowskich, przez co mylnie umiejscawiane w sąsiedniej wsi Sieciechów lub Sieciechów-Opactwo.

Historia

edytuj

Klasztor w Opactwie założyli około 1122 roku benedyktyni, którzy zostali sprowadzeni z opactwa św. Idziego(inne języki) w Saint-Gilles przez cześnika Sieciechowicza, syna Sieciecha, palatyna Władysława Hermana. Przypuszcza się, że pierwotne zabudowania klasztorne były drewniane, natomiast murowany miał być jedynie romański kościół. Świadczą o tym fragmenty murów pozostałe w fundamentach istniejącego kościoła[2]. Z badań wynika, że kościół romański miał długość 33 metrów i szerokość 8 metrów i zbudowano go około 1230 roku[3][4]. W 1252 roku książę Bolesław Wstydliwy potwierdził nadania dla opactwa[3]. W 1496 roku kościół przebudowano co potwierdza darowizna jaką przekazał Dersław z Chruślic w wysokości 50 grzywien[3]. W 1580 roku kościół został inkastelowany przez opata Józefa Wereszczyńskiego[3]. W 1682 roku kościół i klasztor spłonęły[3].

Obecne barokowe zabudowania klasztorne pochodzą z lat 1733-1767. W 1780 roku wybudowano refektarz, natomiast pałac opacki w 1800 roku. Z kolei barokowy kościół był wznoszony w latach 1739–1770 pod nadzorem opata Józefa Kurdwanowskiego i opata Wawrzyńca Bułharewicza, a prace wykończeniowe prowadził opat Leonard Prokopowicz. Dzięki niemu w latach 1769–1779 na wewnętrzne ściany świątyni trafiły malowidła[2].

W 1819 roku klasztor został skasowany przez władze rosyjskie, a cały jego majątek, z wyjątkiem samych zabudowań, suprymowano na rzecz trzech nowych biskupów[5]. W latach 1879-1884 świątynia została odnowiona i przywrócona do użytku, lecz już jako kościół parafialny. Wówczas rozebrano też prawdopodobnie część południową klasztoru, pozostawiając jedynie kamienny mur, który łączył dawne skrzydło wschodnie z przeoratem. Pod koniec XIX wieku wzniesiono dzwonnicę i zachodnie ogrodzenie wraz z czterema kapliczkami[2].

Podczas I wojny światowej kościół i klasztor w 1915 roku uległy poważnemu zniszczeniu. W 1926 roku ukończono częściową odbudowę kościoła i niektórych budynków poklasztornych. Zrezygnowano z odtworzenia części południowo-zachodniej oraz skrzydła południowo-wschodniego, przez co pozostały one w stanie trwałej ruiny. Część terenu przykościelnego oraz dawny pałac opacki przeszły na własność państwa. Kościół doznał uszkodzeń także w trakcie II wojny światowej, odnowiono go w latach 1943–1946[2].

  •  
    Opactwo - budynki klasztoru
  •  
    Opactwo
  •  
    Fasada kościoła opactwa w stylu barokowym
  •  
    Barokowe wnętrze kościoła
  •  
    Mury romańskie z XIII wieku
  •  
  •  
    Ruiny klasztoru

Rejestr zabytków

edytuj

Zespół klasztorny wpisano do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego pod numerami 314/A z 15 lutego 1967 oraz 146/A z 15 marca 1982[1]. We wpisie wyszczególniono następujące elementy:

  • kościół pw. Wniebowzięcia NMP, obecnie parafialny, 1739–1767
  • klasztor, 1733
  • dzwonnica, kamienna XIX wiek
  • przeorat z 1733, obecnie plebania
  • pałac opacki z 1800, przebudowany w 1823, potem opuszczony. Po 1945 roku Państwowy Dom Dziecka.
  • ogrodzenie murowane z kaplicami, 2 poł. XVIII wiek

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2023-04-05].
  2. ↑ a b c d Bartłomiej Modrzewski: Zespół klasztorny Benedyktynów. zabytek.pl, 2014-09-30. [dostęp 2023-04-05]. (pol.).
  3. ↑ a b c d e Zygmunt Świechowski, Katalog architektury romańskiej w Polsce, wyd. 3, Warszawa: Wydawn. DiG, 2009, s. 425-427, ISBN 978-83-7181-200-2 [dostęp 2024-06-23] (pol.).
  4. ↑ Wiśniowski E., Z dziejów opactwa benedyktynów w Sieciechowie, Roczniki Humanistyczne, 7, 1958 (1960), z. 2, s. 23-120, 780-782.
  5. ↑ Halina Stróżewska, Marek Bielski, Szlakiem Jana z Czarnolasu.KAW Łódź 1982, s.28.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Klasztor_Benedyktynów_w_Opactwie&oldid=74083606”