Kościół św. Jakuba w Niechanowie
Kościół św. Jakuba w Niechanowie – drewniana świątynia wybudowana w latach 1772-1773[1], w centrum Niechanowa, w powiecie gnieźnieńskim, przy ulicy Różanej. Kościół wpisany do rejestru zabytków pod numerem 974/A decyzją z dnia 6 marca 1970 roku[2].
 974/A z dnia 06.03.1970 r.
| |||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
 widok ogólny od strony prezbiterium | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
25 lipca | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Niechanowo  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego  | |||||||||||||||||
 52°27′48″N 17°40′43″E/52,463333 17,678611
| |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Kościół wchodzi w skład Wielkopolskiego Szlaku św. Jakuba Apostoła[1].
Historia edytuj
Pierwszy kościół wybudowany został w 1525 lub 1532 roku z fundacji Jana Tomickiego, odnawiany w 3 ćw. XVII wieku, w XVIII wieku opisywany jako zniszczony z uszkodzonym dachem[3]. Prawdopodobnie około 1772 roku kościół został rozebrany[3]. Obecny kościół został zbudowany na miejscu wcześniejszego. Pierwotnie był orientowany, jednonawowy z węższym prezbiterium od wschodu i wieżą od zachodu. Do kościoła od strony północnej przylegała zakrystia[3]. W 1784 roku proboszcz Melchior Kiełkowicz ufundował ołtarz główny, konfesjonały i ławy. W 1811 roku naprawiano dach i wieżę. W 1888 roku Franciszek Żółtowski ufundował nowe okna. W roku 1908 kościół został mocno przebudowany według projektu architekta L. Lutscha, budowę sfinansował Stanisław Żółtowski. W trakcie przebudowy rozebrano wieżę i postawiono nową w miejscu zakrystii, przedłużono nawę o część murowaną z nową fasadą w stylu neobarokowym oraz postawiono nową, murowaną zakrystię[3].
Architektura edytuj
Kościół wzniesiony w konstrukcji zdwojonej: ściany zrębowe otacza drewniany szkielet[3] z zewnątrz oszalowany[1]. Kościół jest jednonawowy (w części murowanej nawa jest szersza) z węższym prezbiterium. Do prezbiterium od strony północnej dostawiona jest wieża, od strony południowej - murowana zakrystia. Od strony południowej do nawy przylega niewielka kruchta[1][3]. Nawa i prezbiterium przykryte są dachami dwuspadowymi, wieża namiotowym. Dachy kryte gontem[1][3].
Wnętrze nakryte stropem, w części murowanej występuje sklepienie kolebkowe. W przyziemu wieży znajduje się kaplica otwarta do wnętrza szeroką arkadą, W części zachodniej - murowany chór muzyczny wsparty na dwóch filarach[3].
Wystrój i wyposażenie edytuj
Do wyposażenia świątyni należą ołtarz główny w stylu późnobarokowym powstały w 3 ćw. XVIII wieku z obrazem św. Jakuba, rokokowe: dwa ołtarze boczne, ambona podtrzymywana przez klęczącego anioła, chrzcielnica, ławki i konfesjonał[4]. W kaplicy kościoła znajduje się nagrobek Franciszka Żółtowskiego i jego żony Zofii z Zamoyskich, a pod emporą chóru – epitafium Stanisława Żółtowskiego i jego żony Marii z Sapiehów[1].
Galeria edytuj
-
Kościół na grafice sprzed 1917 -
Widok od strony fasady -
Elewacja boczna z widokiem na wieżę -
Fragment fasady
.jpg)
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-18] (pol.).
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków województwa wielkopolskiego [online] [dostęp 2022-12-18].
- ↑ a b c d e f g h Niechanowo, [w:] Aleksander Jankowski, Kościoły drewniane o zdwojonej konstrukcji ścian w Wielkopolsce, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2009, s. 251-253, ISBN 978-83-7096-678-2, OCLC 319169288 [dostęp 2022-12-18].
- ↑ Niechanowo - województwo wielkopolskie, powiat gnieźnieński. Kościoły drewniane w Polsce. [dostęp 2016-03-03]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Niechanowo, [w:] Aleksander Jankowski, Kościoły drewniane o zdwojonej konstrukcji ścian w Wielkopolsce, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2009, s. 251-253, ISBN 978-83-7096-678-2, OCLC 319169288 [dostęp 2022-12-18].
- Franciszek Jaśkowiak, Województwo poznańskie. Przewodnik, Wydawnictwo "Sport i Turystyka", Warszawa 1967.