Wikipedia

Kolej parkowa w Parku Śląskim

Kolej parkowa w Parku Śląskim (również Parkowa Kolej Wąskotorowa, w skrócie PKW) – turystyczna, wąskotorowa kolej parkowa na terenie Parku Śląskiego (dawny WPKiW) w Chorzowie, od 2017 roku nieczynna.

Linia kolejowa
Kolej parkowa w Parku Śląskim
Mapa przebiegu linii kolejowej
Dane podstawowe
Zarządca

Przedsiębiorstwo Kolejowe Eurolok[1]

Długość

4,2[2] km

Rozstaw szyn

785[2] mm

Sieć trakcyjna

brak

Prędkość maksymalna

25[3] km/h

Zdjęcie LK
Skład ciągnięty przez parowóz Las49 w kierunku stacji Wesołe Miasteczko (2014 rok)
Historia
Rok otwarcia

1957, 2014

Rok zawieszenia ruchu

2011, 2017

Multimedia w Wikimedia Commons

Trasa edytuj

Istniejąca część trasy kolei (Wesołe Miasteczko – Zoo) liczy 1050 m i z obu strona zakończona jest kozłem oporowym. Tory mają rozstaw szyn 785 mm (od 2014 roku). Podkłady są drewniane, mają długość 1500 mm i są rozstawione co 800 mm. Torowisko przystosowane jest do składów o maksymalnej masie 30 t i do maksymalnego nacisku na oś równego 7 t. Maksymalna prędkość to 25 km/h[4][3].

W 2014 roku planowano, że do 2016 zostaną odbudowane odcinki Zoo – Planetarium (1500 m) oraz Planetarium – Przystań (1850 m), tak się jednak nie stało. Pełna trasa kolei liczyłaby w ten sposób 4,2 km[4][3].

Historia edytuj

 
Kolejka na stacji Przystań (przed przebudową, z lokomotywą WLP-50)

Kolejka powstała w roku 1957 i początkowo kursowała na odcinku Przystań – Zoo, a później wydłużono ją do Wesołego Miasteczka[5]. Pierwotnie, do roku 1965 szlak miał prześwit 1000 mm, a pociągi zestawiano ze zbudowanych w warsztatach WPK w Chorzowie Batorym[6] jednokierunkowych wagonów motorowych (3szt.) i doczepnych (3szt.). Do obracania wagonów służyły obrotnice na stacjach końcowych[7].

W 1965 roku tory kolejki przekuto na 900 mm, w związku z wyeksploatowaniem wagonów motorowych (ich samochodowe silniki Ford V8 pochodziły jeszcze z wojennego demobilu) i brakiem taboru „metrowego” w centralnie sterowanej gospodarce[8]. Do 1966 roku pracę podjął nowy tabor – trzy lokomotywy spalinowe 2WLs50 (nr 1771-1773) i 10 zbudowanych w WPK wagonów letnich[8]. Małe lokomotywy nie najlepiej radziły sobie na tej trudnej trasie, mającej „górski” profil. Wycofano je w 1973 roku, sprowadzając dwie mocniejsze, bardzo charakterystyczne lokomotywy WLs75 (nry 75 i 76), które upodobniono do parowozów z Dzikiego Zachodu montując duże kominy i zgarniacze[8]. W 1988 roku zastąpiono je dwoma zakupionymi w KWK Katowice WLs150 (nr 7079 i 7658), przebudowanymi z toru 785 mm na 900 mm przez Konstal[7][8].

Kryzys lat 80. XX wieku odbił się niekorzystnie na sytuacji parku. Na trasę kolejki zaczął wyjeżdżać już tylko jeden pociąg, zamknięto dwa przystanki. Lokomotywy WLs150 sprzedano i zastąpiono jedną, pracującą do 2011 roku nowoczesną lokomotywką WLP-50 zakupioną w ZNTSiS „Brzesko” w 1994 roku[7].

W lipcu 2003 operatorem kolejki zostało Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych[8].

W 2011 roku po zakończeniu sezonu letniego kolejka, ze względu na zły stan techniczny, zakończyła działalność[9]. 31 maja 2012 roku Park Śląski wypowiedział ze względu na zły stan toru umowę dzierżawy dotychczasowemu operatorowi kolejki – SGKW[8]. Podjęto decyzję o kompletnej odbudowie trasy według nowej dokumentacji, ze zmianą rozstawu szyn z 900 mm na typowy dla kolei górnośląskich 785 mm[8]. W październiku 2012 rozpoczęto rozbiórkę kolejki[2], a w 2013 roku rozpoczęto odbudowę na około 1-kilometrowym odcinku pomiędzy ZOO a wesołym miasteczkiem[1]. W lutym 2014 roboty ziemne przy odbudowie pierwszego odcinka były już na ukończeniu. Nowym operatorem został Jarosław Łuszcz, zarządzający zabytkową stacją w Rudach[8]. 17 czerwca 2014 do parku wypożyczono tabor z Rud Raciborskich na jazdy próbne (parowóz Las49, spalinowozy Lxd2 i 2Wls50 i dwa wagony letnie)[8]. 19 czerwca 2014 kolejka została ponownie otwarta[10].

Na początku 2017 roku dotychczasowy operator zawiesił kursowanie kolejki ze względu na brak realizacji obietnic związanych z odtworzeniem całej trasy[11].

26 września 2018 przedstawiciele Zarządu Parku oraz Zarządu Województwa Śląskiego podpisali umowę na kompleksową rewitalizację Parku Śląskiego obejmującą m.in. odnowienie całej trasy parkowej kolejki wraz z zakupem taboru[12][13].

Tabor edytuj

 
Spalinowóz Lxd2 nr HP-11 z 2 wagonikami (2014 rok)

W 2014 roku na kolejce kursował wypożyczony z Rud Raciborskich parowóz Las49-3343, spalinowozy Lxd2-11 i 2Wls50 oraz 2 otwarte wagoniki 32-osobowe stylizowane na przedwojenne[14][8].

W 2015 roku do Chorzowa przewieziono jako nieczynny eksponat parowóz Borsig z 1929 roku z Huty Florian oraz przeznaczoną do remontu lokomotywę spalinową WLs150-7211, odkupioną ze złomu (dawniej z KWK Siemianowice)[15]. W 2016 roku miał tam też trafić wagon motorowy MBxd2-308, przebudowany z rozstawu szyn 1000 mm[15].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Przez Park Śląski będą kursować przedwojenne wagony. katowice.gazeta.pl, 2014-06-11. [dostęp 2014-06-13]. (pol.).
  2. ↑ a b c Park Śląski: Kolejka wąskotorowa będzie modernizowana. nettg.pl, 2012-10-24. [dostęp 2014-06-17]. (pol.).
  3. ↑ a b c OGŁOSZENIE: Opracowanie dokumentacji projektowej, rozbiórka oraz wykonanie pierwszego etapu rewitalizacji kolejki wąskotorowej na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku im. gen. Jerzego Ziętka w Chorzowie. park-slaski.pl, 2013-05-10. [dostęp 2014-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-07)]. (pol.).
  4. ↑ a b Czerwona maszyna już na torach. Kolej wąskotorowa w Parku Śląskim wystartuje 19 czerwca. tvs.pl, 2014-06-17. [dostęp 2014-06-17]. (pol.).
  5. ↑ Kolejka wąskotorowa w Parku Śląskim - do rozbiórki. dziennikzachodni.pl, 2012-10-15. [dostęp 2014-06-16]. (pol.).
  6. ↑ Kolejka wąskotorowa powróci do Parku Śląskiego. panoramasilesia.pl, 2013-10-28. [dostęp 2014-06-19]. (pol.).
  7. ↑ a b c Kolej parkowa WPKiW. gkw.pl. [dostęp 2014-06-19]. (pol.).
  8. ↑ a b c d e f g h i j Jakub Halor: Do trzech razy sztuka! Reaktywacja kolei parkowej w Chorzowie na torze 785 mm, „Świat Kolei” nr 7/2014, s. 3
  9. ↑ Kolejka wąskotorowa z Parku Śląskiego do likwidacji. dziennikzachodni.pl, 2012-10-16. [dostęp 2014-06-13]. (pol.).
  10. ↑ Kolej Wąskotorowa znów jeździ w Parku Śląskim. kurier-kolejowy.pl, 2014-06-21. [dostęp 2014-06-22]. (pol.).
  11. ↑ Park Śląski bez kolejki wąskotorowej. Znika kolejna wielka atrakcja. chorzow.naszemiasto.pl, 2017-06-07. [dostęp 2017-06-09].
  12. ↑ 226 milionów złotych na rewitalizację Parku Śląskiego. Właśnie podpisano historyczną umowę. park-slaski.pl, 2018-09-26. [dostęp 2018-10-09]. (pol.).
  13. ↑ 226 mln zł dla Parku Śląskiego. To będzie największy program inwestycyjny od czasu jego powstania. katowice.wyborcza.pl, 2018-09-26. [dostęp 2018-10-09].
  14. ↑ Czerwone monstrum już w Parku Śląskim. Zwieziono tabor Parkowej Kolei Wąskotorowej. parkslaski.pl, 2014-06-17. [dostęp 2014-06-17]. (pol.).
  15. ↑ a b M. Izydorczak. Nowości z Chorzowa. „Świat Kolei”. Nr 4/2016, s. 7. Łódź: EMI-Press. ISSN 1234-5962. 

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kolej_parkowa_w_Parku_Śląskim&oldid=72946682”