Kompania graniczna KOP „Kurhany”

Kompania graniczna KOP „Kurhany”pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Kompania graniczna KOP „Kurhany”
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Organizacja
Dyslokacja

Kurhany[a]

Formacja

Korpus Ochrony Pogranicza

Podległość

batalion KOP „Ostróg”

Rozmieszczenie batalionu KOP „Ostróg” w 1931

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 3 batalion graniczny[1][2], a w jego składzie 28 kompanii granicznej KOP „Kurchany”[3]. 5 lutego 1925 pododcinek nr 28 przejęła kompania nowo sformowanego 11 batalionu granicznego[4].

W 1939 1 kompania graniczna KOP „Kurhany” podlegała dowódcy batalionu KOP „Ostróg”[5].

Służba graniczna

edytuj

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[6]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[7].

1 kompania graniczna „Kurhany” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 25 kilometrów 124 metrów[8]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Koziołek”, „Sołowje” i „Czerniwody” z komendantury „Krzywin”[9].

Wydarzenia:

  • W meldunku sytuacyjnym z 21 stycznia 1925 napisano:
Według posiadanych informacji silniejsza grupa dywersyjno-powstańcza grupuje się na odcinku Sknyt-Ułaszanówka-Lisicze. W związku z tym bolszewicy podsłuchują i obserwują naszą obsadę w punktach Sknyt, Ułaszanówka, kol. Moszczanówka. Wydano odpowiednie zarządzenia[10].
  • W meldunku sytuacyjnym z 23 stycznia 1925 napisano:
Z polecenia punktu przejściowego 20 stycznia wysiedlono 21 przemytników, a 21 stycznia 7 przemytników. Na strażnicy KOP „Moszczanica” przytrzymano dwóch przemytników z manufakturą wartości 500 złotych[11].

Kompanie sąsiednie:

Wydarzenia:

  • 6 marca 1925 dowódca 110 strażnicy sierż. Piotr Jarosławski wyszedł na kontrolę posterunku i zaginął. Przypuszczano, ze zabłądził i został zatrzymany przez sowieckie elementy graniczne[17].

Struktura organizacyjna kompanii

edytuj

Strażnice kompanii w 1928 i 1931[18][12][9][b]:

Strażnice kompanii w 1929, 1932 i 1934[13][19][20][d]:

Strażnice kompanii w 1938[16]

Organizacja kompanii 17 września 1939[23]:

Dowódcy kompanii

edytuj
  1. wieś Kurhany, gmina Sijańce, powiat zdołbunowski, województwo wołyńskie
  2. Strażnice 109 i 110 zakwaterowane były w „budynkach popolicyjnych”, strażnica nr 111 w budynku prywatnym, strażnica 112 w budynku prywatnym własnym. Odwód i dowództwo kompanii zakwaterowane było w koszarach „nowego typu”[18]
  3. W dokumentach występuje też pod nazwą Wielbowne[12][13].
  4. W 2000 roku Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 roku, odnoszą się do stanu sprzed 1937 roku[21]. Wymienił następujące strażnice:„Badówka”, „Mohylany”, „Wielbowo”[22].

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj