Kowalik korsykański

Kowalik korsykański[3] (Sitta whiteheadi) – gatunek małego ptaka z rodziny kowalików (Sittidae). Występuje tylko na Korsyce.

Kowalik korsykański
Sitta whiteheadi[1]
Sharpe, 1884
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

kowaliki

Rodzaj

Sitta

Gatunek

kowalik korsykański

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Sitta whiteheadi
Systematyka
Takson ten był niekiedy łączony w jeden gatunek z blisko spokrewnionymi kowalikiem czarnogłowym (S. canadensis) i kowalikiem płowym (S. villosa)[4]. Nie wyróżnia się podgatunków[4][5]. Nazwa gatunkowa upamiętnia angielskiego przyrodnika Johna Whiteheada (1860–1899), który określił jego typ nomenklatoryczny w czerwcu 1883 roku.
Występowanie
Gatunek endemiczny dla Korsyki, zasiedla stare, górskie lasy sosnowe na wysokości 1000–1500 m n.p.m. Spotykany jedynie tam, gdzie rosną sosny z gatunku Pinus nigra (sosna czarna), na których się lęgnie.
Morfologia
Jest to mały kowalik, o długości ciała 12 cm i rozpiętości skrzydeł 21–22 cm. Ma najdelikatniejszy dziób i najkrótszy ogon spośród kowalików. Wierzch ciała, łącznie z kuprem i pokrywami nadogonowymi szare. Ogon również, ale z czarno-szarą lamówką. Wierzch głowy i opaska biegnąca przez oko czarne; brew, reszta głowy i gardło białe. Spód ciała brudnobiały z kremowym odcieniem. Czarny dziób i nogi. Samice różnią się tylko ciemnoszaroniebieskim wierzchem głowy.
Zachowanie
Sezon lęgowy trwa od kwietnia do maja; w zniesieniu 5–6 jaj, a oba ptaki z pary pozostają na swym terytorium przez cały rok. Od maja do października żywi się głównie owadami i pająkami, w pozostałej części roku nasionami, zwłaszcza sosnowymi. Żeruje pojedynczo lub w parach, poza sezonem lęgowym może dołączać do wielogatunkowych stad[6]. Jest niepłochliwy.
Status
Gatunek od 1988 roku klasyfikowany przez IUCN jako NT – bliski zagrożenia, od 2004 roku zaliczany do gatunków najmniejszej troski – LC, natomiast od 2010 roku ma status gatunku narażonego – VU. W 2011 roku liczebność populacji szacowano na 3100–4400 dorosłych osobników. Zagęszczenie par w 2002 roku wynosiło 0,55–1,58 na 10 hektarów. Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy. Główne zagrożenia dla gatunku to pożary lasów i wycinka sosny korsykańskiej[2][6].

Przypisy edytuj

  1. Sitta whiteheadi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b BirdLife International, Sitta whiteheadi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2019-3 [dostęp 2019-12-19] (ang.).
  3. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Sittidae Lesson, 1828 - kowaliki - Nuthatches (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-12-19].
  4. a b Corsican Nuthatch (Sitta whiteheadi). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nuthatches, Wallcreeper, treecreepers, mockingbirds, starlings, oxpeckers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-08]. (ang.).
  6. a b Species factsheet: Sitta whiteheadi. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-01-08]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • P. Sterry, A. Cleve, A. Clements, P. Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik. Warszawa: Świat Książki, 2007. ISBN 978-83-247-0818-5.

Linki zewnętrzne edytuj