Kruchaweczka biaława

gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych

Kruchaweczka biaława (Psathyrella leucotephra (Berk. & Broome) P.D. Orton – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].

Kruchaweczka biaława
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kruchaweczkowate

Rodzaj

kruchaweczka

Gatunek

kruchaweczka biaława

Nazwa systematyczna
Psathyrella leucotephra (Berk. & Broome) P.D. Orton
Trans. Br. mycol. Soc. 43(2): 180 (1960)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Psathyrella, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisali w 1870 r. Miles Joseph Berkeley i Christopher Edmund Broome nadając mu nazwę Agaricus leucotephrus[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Peter Darbishire Orton w 1960 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Agaricus leucotephrus Berk. & Broome 1870
  • Drosophila leucotephra (Berk. & Broome) Kühner & Romagn., 1953
  • Hypholoma leucotephrum (Berk. & Broome) Sacc. 1887
  • Psathyra leucotephra (Berk. & Broome) G. Bertrand 1913

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 3–7 cm, początkowo wypukły, potem spłaszczony, bez żłobkowanego brzegu. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym powierzchnia o barwie od żółtawobrązowej do bladobrązowej, w stanie suchym prawie biała. Na brzegu kapelusza przez jakiś czas utrzymują się fragmenty zasnówki[4].

Trzon

Wysokość 8–12 cm, grubość 4–8 mm, walcowaty, czasami zwężający się nieznacznie w kierunku wierzchołka. Powierzchnia biaława, poniżej pierścienia nieco kłaczkowata. Pierścień błoniasty, zwisający[4].

Blaszki

Przyrośnięte, dość gęste, początkowo bardzo blade, płowożółte, potem szare i ciemnofioletowe. Ostrza białawe. U młodych owocników blaszki przykryte zasnówką[4].

Miąższ

Bez wyraźnego zapachu, o łagodnym, mącznym smaku[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 7,5–10 × 5–6 µm, elipsoidalne, gładkie z porami rostkowymi. Wysyp zarodników fioletowo-brązowy. Podstawki 4- zarodnikowe. Cheilocystydy głównie w kształcie kolby lub butelki. Sprzążki występują[4].

Występowanie

edytuj

Opisano występowanie Psathyrella leucotephra w wielu krajach Europy, w dwóch miejscach Ameryki Północnej i na jednym stanowisku w Ameryce Południowej[5]. Władysław Wojewoda w swoim zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. podaje 3 jego stanowiska z uwagą, że rozprzestrzenienie tego gatunku w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane[3].

Saprotrof. Występuje na polanach i w lasach iglastych i liściastych na opadłych gałązkach i leżących pniach drzew[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-25] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-11-25] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e Psathyrella leucotephra (Berk. & Broome) P.D.Orton [online], First Nature [dostęp 2020-11-22] (ang.).
  5. Psathyrella leucotephra (Berk. & Broome) P.D.Orton [online] [dostęp 2020-11-22] (ang.).