Kusacz Taczanowskiego
Kusacz Taczanowskiego[3] (Rhynchotus taczanowskii) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kusaczy (Tinamidae). Występuje w górach Peru i Boliwii. Jest narażony na wyginięcie[2].
| Rhynchotus taczanowskii | |||
| (P.L. Sclater & Salvin, 1875)[1] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kusacz Taczanowskiego | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Systematyka
edytujGatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 1875 roku Philip Lutley Sclater i Osbert Salvin, nadając mu nazwę Nothoprocta taczanowskii. Holotyp odłowił polski zoolog i podróżnik Konstanty Jelski w lokalizacji o nazwie Maraynioc w górach w centralnym Peru[1]. Nazwa gatunkowa została nadana na cześć polskiego ornitologa Władysława Taczanowskiego, autora m.in. Ornithology of Peru (1884–86)[4]; przesłał on holotyp do zbadania autorom pierwszego opisu[1]. W 2022 roku Almeida et al. włączyli kusacza Taczanowskiego i pozostałe gatunki z rodzaju Nothoprocta do na nowo zdefiniowanego rodzaju Rhynchotus[3][5], choć wielu autorów zmiany tej na razie nie uwzględniło[2][6][7].
Nie wyróżnia się podgatunków[6].
Zasięg występowania
edytujKusacz Taczanowskiego występuje w Andach w centralnym i południowo-wschodnim Peru, rzadko w przyległym obszarze zachodniej Boliwii[8][7][9].
Biotop
edytujZamieszkuje lasy mgliste, zarośla, pastwiska, pola, otwarte obszary skaliste lub trawiaste, głównie w wilgotnych lub półwilgotnych obszarach górskich. Spotykany na wysokościach 2700–4000 m n.p.m.[9]
Morfologia
edytujDługość ciała 32,5–36 cm[7]. Obie płcie są do siebie podobne[7].
Status
edytujMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kusacza Taczanowskiego za gatunek narażony (VU – Vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku[2]. Liczebność populacji szacuje się na 2,5–10 tysięcy osobników, a trend liczebności uznaje się za spadkowy. Do zagrożeń dla tego gatunku należą polowania oraz degradacja siedlisk wskutek działalności człowieka, takiej jak częste wypalanie łąk, wycinka czy wypasanie zwierząt[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c P.L. Sclater & O. Salvin. On Peruvian Birds collected by Mr. Whitely. „Proceedings of the Zoological Society of London”. For the year 1874 (4), s. 679, ryc. 84, 1875. (ang.).
- ↑ a b c d BirdLife International, Nothoprocta taczanowskii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2022-2 [dostęp 2023-04-25] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Tinamidae Gray,GR, 1840 (1831) – kusacze – Tinamous (wersja: 2023-03-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-04-23].
- ↑ Gotch 1995 ↓.
- ↑ Francisca C. Almeida, Ana L. Porzecanski, Joel L. Cracraft, Sara Bertelli. The evolution of tinamous (Palaeognathae: Tinamidae) in light of molecular and combined analyses. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 195 (1), s. 106–124, 2022. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlab080. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-04-25]. (ang.).
- ↑ a b c d J. Cabot, D.A. Christie, F. Jutglar & C.J. Sharpe: Taczanowski's Tinamou (Nothoprocta taczanowskii), version 1.0. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.tactin1.01. [dostęp 2020-07-02]. (ang.).
- ↑ Clements 2007 ↓.
- ↑ a b c Species factsheet: Nothoprocta taczanowskii. BirdLife International. [dostęp 2020-08-01]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- James Clements: The Clements Checklist of the Birds of the World. Wyd. 6th. Ithaca, NY: Cornell University Press, 2007. ISBN 978-0-8014-4501-9.
- S.J.J.F. Davies: Grzimek's Animal Life Encyclopedia (Tinamous). Wyd. 2. T. 8 Birds I Tinamous and Ratites to Hoatzins. Farmington Hills, MI: Gale Group, 2003, s. 57–59. ISBN 0-7876-5784-0.
- Tinamous. W: A.F. Gotch: Latin Names Explained. A Guide to the Scientific Classifications of Reptiles, Birds & Mammals. Nowy Jork, NY: Facts on File, 1995, s. 183. ISBN 0-8160-3377-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcia i krótki film. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).