Kutaisi (ქუთაისი), poprzednio TCG AB-30 – turecki, następnie gruziński okręt patrolowy tureckiego typu Turk. Wszedł do służby w Tureckiej Marynarce Wojennej 21 lutego 1969 roku pod nazwą AB-30, nosząc numer burtowy P 1230, następnie P 130. W 1998 roku został przekazany Gruzji, wchodząc do służby w Siłach Morskich Gruzji pod nazwą „Kutaisi” (numer burtowy 202). Od 2009 roku służył w Straży Wybrzeża Gruzji, z numerem burtowym P 22.

Kutaisi
ex AB-30
Ilustracja
Bliźniaczy AB-29
Klasa

okręt patrolowy

Typ

Turk

Historia
Stocznia

Haliç Shipyard Turcja

 Turecka Marynarka Wojenna
Nazwa

TCG AB-30

Wejście do służby

21 lutego 1969

 Siły Morskie Gruzji
Nazwa

Kutaisi

Wejście do służby

5 grudnia 1998

 Straż Wybrzeża Gruzji
Nazwa

Kutaisi

Wejście do służby

2012

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

170 ts pełna

Długość

40,2 m

Szerokość

6,4 m

Zanurzenie

1,7 m

Napęd
4 silniki wysokoprężne o mocy 9600 KM + 2 silniki wysokoprężne o mocy 300 KM, 2 śruby
Prędkość

22 węzły

Uzbrojenie
1 armata plot. 40 mm Bofors
1 armata plot. 20 mm Oerlikon
1 × IV wyrzutnia rbg Mk 20 Mousetrap
bomby głębinowe
Załoga

31

Zamówienie i budowa

edytuj

Okręt należał do 12 dużych patrolowców typu Turk, zbudowanych w Turcji dla jej marynarki na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, noszących oznaczenia od AB-25 do 36[1]. AB-30 został zbudowany w stoczni Haliç Shipyard, która zbudowała większość okrętów tego typu, i oddany do służby 21 lutego 1969 roku[1].

Kadłub i napęd

edytuj

Wyporność pełna okrętu wynosiła 170 ton angielskich[1]. Długość wynosiła 42 m, szerokość 6,4 m, a zanurzenie 1,7 m[1]. Załogę jednostki jako okrętu wojennego stanowiło 31 ludzi, w tym 3 oficerów[1]. W służbie Straży Wybrzeża załogę stanowiło 20 ludzi, w tym 6 oficerów[2].

Główny napęd stanowiły cztery silniki wysokoprężne SACM-AGO V16 CSHR o łącznej mocy 9600 KM[1]. Okręt ponadto miał dwa silniki wysokoprężne dla prędkości ekonomicznej o łącznej mocy 300 KM[1]. Silniki pracowały na dwie śruby[1]. Prędkość maksymalna wynosiła 22 węzły[1]. W służbie Straży Wybrzeża (po remoncie) napęd stanowiły dwa silniki wysokoprężne AGO V12 o łącznej mocy 4000 KM, a prędkość maksymalna wynosiła 16 węzłów[2]. Zasięg po remoncie wynosił 600 Mm przy prędkości 12 w[2].

Uzbrojenie

edytuj

Uzbrojenie AB-30 stanowiła pierwotnie jedna armata przeciwlotnicza kalibru 40 mm Bofors L/70 (na rufie) i jedno działko przeciwlotnicze 20 mm Oerlikon (na dziobie)[1][3]. Uzupełniały je dwa karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm[1]. Okręt mógł pierwotnie zwalczać okręty podwodne za pomocą czteroprowadnicowej wyrzutni rakietowych bomb głębinowych Mk 20 Mousetrap o zasięgu 200 m i masie pocisków 50 kg[1]. Uzbrojenie to uzupełniała zrzutnia klasycznych bomb głębinowych[1]. Według roczników flot, prawdopodobnie w służbie gruzińskiej okręt nie miał już wyrzutni rakietowych bomb głębinowych[1].

W służbie Straży Wybrzeża podawane jest uzbrojenie z dwóch armat 40 mm Bofors L/60 i dwóch działek przeciwlotniczych 23 mm ZU-23[2]. Nadal uzupełniały je dwa karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm[2].

Wyposażenie

edytuj

Okręty tego typu miały stację radiolokacyjną do wykrywania okrętów nawodnych Racal Decca pracującą w paśmie I[1]. Były ponadto wyposażone w sonar do wykrywania i ataku okrętów podwodnych Plessey PMS 26[1]. W służbie marynarki Gruzji „Kutaisi” zachował radar Racal Decca, lecz prawdopodobnie nie miał sprawnego sonaru[3]. W służbie Straży Wybrzeża po remoncie okręt miał radar JRC (pasmo I)[2].

Służba

edytuj
 
Nadbudówka „Kutaisi” widoczna w głębi, za kutrem rakietowym „Tbilisi

Okręt wszedł do służby w Tureckiej Marynarce Wojennej 21 lutego 1969 roku, pod oznaczeniem TCG AB-30[1]. Nosił numer burtowy P 1230, w 1991 roku zmieniony na P 130[1].

5 grudnia 1998 roku został przekazany Gruzji, wchodząc do służby w jej Siłach Morskich[3]. Otrzymał nazwę „Kutaisi” (gruz. ქუთაისი) od miasta i numer burtowy 202[3]. Był jednym z większych okrętów marynarki Gruzji[3]. Między 27 września a 16 października 2001 roku reprezentował Gruzję w pierwszym rejsie międzynarodowego zespołu okrętów na Morzu Czarnym BLACKSEAFOR(inne języki), mającego na celu współpracę państw czarnomorskich, w tym z okrętami Rosji[4]. W rejsach BLACKSEAFORCE uczestniczył ponownie w sierpniu 2002 i kwietniu 2006 roku[5]

Okręt przetrwał wojnę rosyjsko-gruzińską w sierpniu 2008 roku i powrócił do służby w 2012 roku, już w Straży Wybrzeża Gruzji, po likwidacji jej Sił Morskich[2]. Otrzymał numer burtowy P 22[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Jane’s Fighting Ships 1996–97, s. 735
  2. a b c d e f g h Jane’s Fighting Ships 2015–2016, s. 285
  3. a b c d e Jane’s Fighting Ships 2002–2003, s. 249
  4. BLACKSEAFOR 2001. blackseavisits.ru. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).
  5. BLACKSEAFOR 2002. blackseavisits.ru. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 2002–2003. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2002. ISBN 0-7106-2432-8. (ang.).
  • IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).