LHS 1140

LHS 1140
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Wieloryb
Rektascensja	00h 44m 59,331s
Deklinacja	−15° 16′ 17,54″
Paralaksa (π)	0,066829 ± 0,000048″
Odległość	48,805 ± 0,035 ly; 14,964 ± 0,010 pc
Wielkość obserwowana ; (pasmo V)	14,15 ± 0,06m
Ruch własny (RA)	318,152 ± 0,049 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−596,623 ± 0,054 mas/rok
Prędkość radialna	−13,23 ± 0,60 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	czerwony karzeł
Typ widmowy	M4,5 V
Masa	0,1844 ± 0,0045 M☉
Promień	0,2159 ± 0,0030 R☉
Gęstość	25,8 ± 1,0 g/cm³
Metaliczność [Fe/H]	−0,15 ± 0,09
Jasność	0,00441 ± 0,00013 L☉
Okres obrotu	131 ± 5 d
Wiek	>5 mld lat
Temperatura	3096 ± 48 K
Alternatywne oznaczenia
	2MASS: J00445930-1516166
	Katalog Gliesego: GJ 3053
	G 268-38 NLTT 2465, TOI-256

LHS 1140 – gwiazda w gwiazdozbiorze Wieloryba, odległa od Słońca o około 48,8 roku świetlnego. Odkryto dwie planety krążące wokół tej gwiazdy.

Charakterystyka

LHS 1140 jest czerwonym karłem, reprezentuje typ widmowy M. Ma masę równą 18% masy Słońca, promień równy około 21% promienia Słońca, temperaturę ok. 3100 K^[3] i jasność 0,4% jasności Słońca^[4]. Gwiazda ma wiek oceniany na 5 miliardów lat, obraca się wolno wokół osi i jest spokojna – nie przejawia gwałtownych rozbłysków typowych dla młodszych czerwonych karłów^[5].

Układ planetarny

W 2017 odkryto pierwszą planetę krążącą wokół tej gwiazdy, która z punktu widzenia obserwatora na Ziemi przechodzi przed tarczą gwiazdy. To pozwala wyznaczyć jej promień^[2]^[5]. Dłuższe obserwacje pozwoliły precyzyjnie wyznaczyć jej masę i promień: jest on równy 1,730 ± 0,025 promienia Ziemi; masa jest równa 5,60 ± 0,19 M_🜨^[3]. Nie jest to, jak początkowo sądzono, planeta skalista (superziemia), tylko prawdopodobnie mini-Neptun z atmosferą wodorowo-helową stanowiącą ~0,1% masy, lub planeta oceaniczna zawierająca 9-19% wody. Planeta krąży w ekosferze wokół gwiazdy, otrzymuje 43% promieniowania docierającego do Ziemi^[3]. Jeśli jest planetą oceaniczną, to na jej powierzchni może istnieć woda w stanie ciekłym^[3]^[6]. Ze względu na bliskość względem Układu Słonecznego i zjawisko tranzytów jest ona dobrą kandydatką do badań składu atmosfery (o ile ją posiada), w szczególności pod kątem obecności substancji, które świadczą o występowaniu życia^[2]^[5]. Jej współczynnik podobieństwa do Ziemi ma wartość 0,66^[7].

Zidentyfikowana rok później druga planeta^[4] ma mniejszy promień (1,272 ± 0,026 R_🜨) i masę (1,91 ± 0,06 M_🜨)^[3]. Krąży bliżej gwiazdy, dociera do niej 5 razy więcej promieniowania niż do Ziemi, a temperatura równowagowa powierzchni jest oceniana na ponad 420 K^[3].

Towarzyszka	Masa minimalna [M_🜨]	Promień [R_🜨]	Okres orbitalny [d]	Półoś wielka [au]	Ekscentryczność	Temperatura równowagowa [K]
c^[3]^[8]	1,91 ± 0,06	1,272 ± 0,026	3,777940 ± 0,000002	0,0270 ± 0,0005	<0,050	422 ± 7
b^[3]^[8]	5,60 ± 0,19	1,730 ± 0,025	24,73723 ± 0,00002	0,0936 ± 0,0024	<0,043	226 ± 4

Zobacz też

lista gwiazd w gwiazdozbiorze Wieloryba

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g LHS 1140 w bazie SIMBAD (ang.) [dostęp 2024-08-07].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jason A. Dittmann, Jonathan M. Irwin, David Charbonneau, Xavier Bonfils, Nicola Astudillo-Defru, Raphaëlle D. Haywood, Zachory K. Berta-Thompson, Elisabeth R. Newton, Joseph E. Rodriguez1, Jennifer G. Winters, Thiam-Guan Tan, Jose-Manuel Almenara, François Bouchy8, Xavier Delfosse, Thierry Forveille, Christophe Lovis, Felipe Murgas, Francesco Pepe, Nuno C. Santos, Stephane Udry, Anaël Wünsche, Gilbert A. Esquerdo, David W. Latham, Courtney D. Dressing. A temperate rocky super-Earth transiting a nearby cool star. „Nature”. 544 (7650), s. 333–336, 2017-04-20. DOI: 10.1038/nature22055. ISSN 0028-0836. [dostęp 2017-04-21]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m CharlesCh. Cadieux CharlesCh. i inni, New Mass and Radius Constraints on the LHS 1140 Planets: LHS 1140 b Is either a Temperate Mini-Neptune or a Water World, „The Astrophysical Journal Letters”, 1, 960, 2024, s. 24, DOI: 10.3847/2041-8213/ad1691, arXiv:2310.15490, L3 (ang.).
↑ ^a ^b ^c Kristo Ment, et al.. A second planet with an Earth-like composition orbiting the nearby M dwarf LHS 1140. „Astronomical Journal”, 2018. arXiv:1808.00485. Bibcode: 2018arXiv180800485M.
↑ ^a ^b ^c Nowe odkrycie egzoplanety mogącej być najlepszą kandydatką do poszukiwania oznak życia. Europejskie Obserwatorium Południowe, 2017-04-19. [dostęp 2017-04-21].
↑ MarioM. Damiano MarioM. i inni, LHS 1140 b is a potentially habitable water world, „The Astrophysical Journal Letters”, 968 (2), L22, DOI: 10.3847/2041-8213/ad5204, arXiv:2403.13265 .
↑ The Habitable Exoplanets Catalog. [w:] Habitable Worlds Catalog [on-line]. University of Puerto Rico at Arecibo, 2024-03-21. [dostęp 2024-08-07]. (ang.).
↑ ^a ^b LHS 1140 Overview [online], NASA Exoplanet Archive [dostęp 2024-08-07] .

[simbad-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g LHS 1140 w bazie SIMBAD (ang.) [dostęp 2024-08-07].

[Nature-2] Jason A. Dittmann, Jonathan M. Irwin, David Charbonneau, Xavier Bonfils, Nicola Astudillo-Defru, Raphaëlle D. Haywood, Zachory K. Berta-Thompson, Elisabeth R. Newton, Joseph E. Rodriguez1, Jennifer G. Winters, Thiam-Guan Tan, Jose-Manuel Almenara, François Bouchy8, Xavier Delfosse, Thierry Forveille, Christophe Lovis, Felipe Murgas, Francesco Pepe, Nuno C. Santos, Stephane Udry, Anaël Wünsche, Gilbert A. Esquerdo, David W. Latham, Courtney D. Dressing. A temperate rocky super-Earth transiting a nearby cool star. „Nature”. 544 (7650), s. 333–336, 2017-04-20. DOI: 10.1038/nature22055. ISSN 0028-0836. [dostęp 2017-04-21]. (ang.).

[Cadieux2024-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m CharlesCh. Cadieux CharlesCh. i inni, New Mass and Radius Constraints on the LHS 1140 Planets: LHS 1140 b Is either a Temperate Mini-Neptune or a Water World, „The Astrophysical Journal Letters”, 1, 960, 2024, s. 24, DOI: 10.3847/2041-8213/ad1691, arXiv:2310.15490, L3 (ang.).

[Ment2018-4] Kristo Ment, et al.. A second planet with an Earth-like composition orbiting the nearby M dwarf LHS 1140. „Astronomical Journal”, 2018. arXiv:1808.00485. Bibcode: 2018arXiv180800485M.

[ESO-5] Nowe odkrycie egzoplanety mogącej być najlepszą kandydatką do poszukiwania oznak życia. Europejskie Obserwatorium Południowe, 2017-04-19. [dostęp 2017-04-21].

[Damiano2024-6] MarioM. Damiano MarioM. i inni, LHS 1140 b is a potentially habitable water world, „The Astrophysical Journal Letters”, 968 (2), L22, DOI: 10.3847/2041-8213/ad5204, arXiv:2403.13265 .

[PHL-7] The Habitable Exoplanets Catalog. [w:] Habitable Worlds Catalog [on-line]. University of Puerto Rico at Arecibo, 2024-03-21. [dostęp 2024-08-07]. (ang.).

[exoplanets-8] LHS 1140 Overview [online], NASA Exoplanet Archive [dostęp 2024-08-07] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]