Lasiorhynchites olivaceus
Lasiorhynchites olivaceus – gatunek chrząszcza z rodziny tutkarzowatych. Zamieszkuje Europę. Postacie dorosłe żerują na liściach drzew liściastych, natomiast larwy rozwijają się w pędach dębów.
| Lasiorhynchites olivaceus | |||
| (Gyllenhal, 1833) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Lasiorhynchites (Nelasiorhynchites) | ||
| Gatunek |
Lasiorhynchites (Nelasiorhynchites) olivaceus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Morfologia edytuj
Chrząszcz o ciele długości od 3,3 do 5,5 mm, w całości ubarwionym metalicznie ciemnoniebiesko lub niebieskozielono, z wierzchu porośniętym bardzo długim, stojącym, ciemnobrązowym, na pokrywach krzyżującym się owłosieniem[1][2].
Ryjek jest lekko zakrzywiony, krótszy od przedplecza, u samca krótszy niż u samicy. Czułki są smukłe, u samca umieszczone za środkiem, a u samicy trochę przed środkiem długości ryjka. Oczy są zaokrąglone, wyłupiaste, u samicy mniejsze niż u samca[1][2]. Głowa za oczami jest wysklepiona, u samicy tak szeroka jak na wysokości oczów, u samca węższa[2]. Tył głowy jest lekko przewężony[1][2].
Przedplecze jest mniej więcej tak szerokie jak długie, przedwierzchołkowo lekko przewężone, o bokach lekko zaokrąglonych, a powierzchni punktowanej przeciętnie mocno i gęsto[1], gęściej niż głowa. Pokrywy są około 1,6 raza dłuższe niż w barkach szerokie, boki mają niemal równoległe[2]. Rzędy pokryw są wąskie, jednakowo aż po szczyt punktowane; dziewiąty z nich łączy się z dziesiątym w połowie długości pokrywy[1][2], a rząd przytarczkowy bywa słabo widoczny[1]. Międzyrzędy są szerokie, płaskie[2], z pojedynczymi szeregami rzadko rozmieszczonych, głębokich punktów. Odnóża u samca mają po jednej ostrodze na wierzchołkach goleni, u samicy zaś ostroga jest pojedyncza tylko w parze przedniej, a pozostałe pary mają po dwie ostrogi[1][2].
Ekologia i występowanie edytuj
Owad ten zasiedla lasy i zadrzewienia[1]. Postacie dorosłe są aktywne od kwietnia do lipca[2][3]. Są foliofagami żerującymi na drzewach liściastych, głównie na dębach, ale także na głogach, jarzębach i śliwie tarninie[3]. Samice wygryzają jamki w jednorocznych gałązkach dębów i do nich składają jaja. Larwy rozwijają się wewnątrz pędów. Szczegóły ich biologii pozostają mało zbadane[1][2][3].
Gatunek palearktyczny. Znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Austrii, Włoch[4], Danii[1], Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny[4] oraz europejskiej części Rosji. Północna granica jego zasięgu przebiega przez południowe skraje Szwecji i Petersburg[1][2]. Niemal w całym zasięgu jest owadem rzadkim[1]. W Polsce jest bardzo rzadki, znany z nielicznych stanowisk[3] w południowej części kraju[2]; w 1950 znaleziony na pojedynczym stanowisku na Pobrzeżu Szczecińskim[5]. Na „Czerwonej liście chrząszczy województwa śląskiego” umieszczony jest jako gatunek zagrożony najmniejszej troski (LC)[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l Hans Gønget, The Nemonychidae, Anthribidae and Attelabidae (Coleoptera) of Northern Europe, N.P. Kristensen (red.), „Fauna Entomologica Scandinavica”, 38, Leiden, Boston, New York, Koln: Brill, 2003, s. 28-29, ISSN 0106-8377.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979.
- ↑ a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 18. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. Warszawa: 1992.
- ↑ a b Lasiorhynchites (Lasiorhynchites) olivaceus (Gyllenhal, 1833). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-06-02].
- ↑ Mieczysław Mazur. Nowe stanowiska kilku rzadkich ryjkowców (Coleoptera: Attelabidae, Curculionidae) w Polsce. „Wiadomości Entomologiczne”. 13 (4), s. 231-233, 1994.
- ↑ Czesław Greń, Roman Królik, Henryk Szołtys. Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskiego.[w:] J. B. Parusel (red.). Czerwone listy wybranych grup zwierząt bezkręgowych województwa śląskiego. „Raporty Opinie”. 6 (4), s. 37-70., 2012. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice.