Leó Weiner
Leó Weiner (ur. 16 kwietnia 1885 w Budapeszcie, zm. 13 września 1960 tamże[1][2]) – węgierski kompozytor i pedagog muzyczny.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód |
Życiorys
edytujW latach 1901–1906 studiował pod kierunkiem Hansa Koesslera w Akademii Muzycznej w Budapeszcie[1][2]. W latach 1907–1908 pracował jako korepetytor w budapeszteńskim teatrze Népszínház-Vígopera[1]. Od 1908 do 1957 roku był wykładowcą Akademii Muzycznej w Budapeszcie, gdzie początkowo nauczał teorii, później kompozycji i kameralistyki[1][2]. Otrzymał nagrodę im. Erkela (1906), Coolidge Prize (1922)[1] oraz dwukrotnie nagrodę im. Kossutha (1950, 1960)[1][2]. W 1953 roku rząd węgierski przyznał mu tytuł zasłużonego artysty[2].
Tworzył w idiomie romantycznym[1][2], w późniejszym okresie swojej twórczości na szerszą skalę zaczął wykorzystywać elementy węgierskiej muzyki ludowej[1]. Dokonał transkrypcji na orkiestrę wielu utworów J.S. Bacha, Franza Schuberta, Hectora Berlioza, Ferenca Liszta, Piotra Czajkowskiego i Béli Bartóka[1][2]. Do grona jego uczniów należeli m.in. Antal Doráti, Georg Solti, Eugene Ormandy, János Starker, Géza Anda i Tibor Varga[1][2].
Prace
edytuj(na podstawie materiałów źródłowych[2])
- Összhangzattanra előkészítő jegyzetek (Budapeszt 1910; wyd. 3. pt. Az összhangzattan előkészítő iskolája Budapeszt 1917)
- A zenei formák vázlatos ismertetése (Budapeszt 1911)
- Elemző összhangzattan: Funkciótan (Budapeszt 1944)
- A hangszeres zene formái (Budapeszt 1955)
Wybrane kompozycje
edytuj(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])
Utwory orkiestrowe
- Scherzo (1905)
- Serenada na małą orkiestrę (1906)
- Farsang na małą orkiestrę (1907)
- Concertino na fortepian i orkiestrę (1923)
- Katonásdi (1923)
- suita Magyar népi táncok (1931)
- 5 divertimenti (I na orkiestrę smyczkową 1934, II „Magyar népi dallamok” na orkiestrę smyczkową 1938, III „Impressioni ungheresi” 1950, IV 1951, V 1951)
- Romanze na wiolonczelę, harfę i smyczki (1949)
- Változatok egy magyar népdal felett (1949)
- 2 koncerty skrzypcowe (I 1950, II 1957)
- Három magyar népi tánc na orkiestrę salonową (1951)
- Ünnepi hangok (1951)
- poemat symfoniczny Toldi (1952)
- Passacaglia (1955)
- Magyar gyermek-és népdalok na małą orkiestrę (1955)
Utwory kameralne
- Scherzo na kwintet smyczkowy (1905)
- Magyar ábránd na tárogató i cymbały (1905)
- 3 kwartety smyczkowe (I Es-dur 1906, II fis-moll 1921, III G-dur „Pastorale, phantaisie et fugue” 1938)
- Trio smyczkowe (1908)
- Ballade na klarnet lub altówkę i fortepian (1911)
- 2 sonaty skrzypcowe (I D-dur 1911, II fis-moll 1918)
- Romanze na wiolonczelę i fortepian (1921)
- Peregi verbunk na skrzypce lub altówkę lub klarnet i fortepian (1951)
- Bevezetés és csürdöngölö na kwintet dęty i kwintet smyczkowy (1957)
Utwory fortepianowe
- Tarantella na 2 fortepiany na 8 rąk (1905)
- Változatok (1905)
- Caprice (1908)
- Präludium, Nocturne und Scherzo (1911)
- Miniatür-Bilder (1918)
- Lakodalmas (1936)
- Passacaglia (1936)
- Három magyar népi tánc (1941)
- Változatok egy magyar népdal fölött (1950)
- Suita na 2 fortepiany (1950)
- Farsang na 2 fortepiany (1950)
- Magyar népi muzsika (1953)
Utwory wokalne
- Agnus Dei na chór (1906)
- Gloria na chór (1906)
Utwory sceniczne
- opera A gondolás (nie wystawiona, zaginiona)
- balet Csongor és Tünde (1927, wyst. Budapeszt 1930)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 122. ISBN 978-83-224-0935-0.
- ↑ a b c d e f g h i j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3883. ISBN 0-02-865571-0.
Linki zewnętrzne
edytuj- Leó Weiner – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- ISNI: 0000000118501354
- VIAF: 14964241
- LCCN: n80008095
- GND: 117749516
- BnF: 13952126m
- SUDOC: 101670656
- NLA: 35425813
- NKC: xx0064058
- BNE: XX1639222
- NTA: 072264489
- BIBSYS: 3013896
- CiNii: DA09531979
- Open Library: OL4693198A
- PLWABN: 9810659715405606
- NUKAT: n2003020262
- J9U: 987007282704605171
- LNB: 000041086
- NSK: 000431142
- CONOR: 155820131
- KRNLK: KAC201914308
- LIH: LNB:BQ0A;=ol
- NSZL: 36279
- RISM: people/176066