Leon Kryński

polski lekarz urolog

Leon Paweł Wawrzyniec Kryński (ur. 20 stycznia 1866 w Warszawie, zm. 8 października 1937 tamże) – polski lekarz chirurg i urolog.

Leon Kryński
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1866
Warszawa

Data i miejsce śmierci

8 października 1937
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski

Zawód, zajęcie

urolog

Odznaczenia
Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Świętego Sawy (Serbia)

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Kaliksta i jego żony Józefy z Czerniawskich. Po ukończeniu VI gimnazjum filologicznego studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, a po ich ukończeniu w 1889 został asystentem w I Klinice Chirurgicznej Uniwersytetu, kierowanej przez Juliana Kosińskiego. Pracując tam w międzyczasie wyjeżdżał do Berlina i Hamburga, gdzie rozszerzał swoją wiedzę pod kierunkiem Roberta Kocha i Ernsta von Bergmanna. W 1891 został doktorem wszechnauk lekarskich. Na początku 1894 wyjechał do Rzymu, gdzie uczestniczył w wykładach i operacjach prowadzonych przez Francesco Durante'a. Pod koniec tego roku powrócił do Warszawy i został I asystentem Ludwika Rydygiera, 23 czerwca 1896 przedstawił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę habilitacyjną. a początku 1899 ponownie wyjechał poszerzać posiadaną wiedzę, studiował w Paryżu i Wiedniu. Na Sorbonie jego wykładowcami byli był m.in. Eugène Doyen i Louis Felbec Terrier oraz Jean Casimir Félix Guyon, który zainteresował go patologią układu moczowo-płciowego. Wówczas zdecydował się nie wracać do Warszawy, a wybrał Kraków. Został docentem w Katedrze i Klinice Chirurgicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 1901 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. Pięć lat później zdecydował się powrócić do Warszawy, gdzie został ordynatorem Oddziału Chirurgicznego w Szpitalu Św. Ducha. Zorganizował Pracownię Medycyny Doświadczalnej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i kierował w niej Oddziałem Chirurgicznym. Po wkroczeniu do Warszawy Niemcy reaktywowali Uniwersytet Warszawski, na którym Leon Kryński został profesorem w Katedrze i Zakładzie Anatomii Opisowej. Był również organizatorem Wydziału Lekarskiego, gdzie początkowo kierował Oddziałem Przygotowawczo-Lekarskim, a w roku akademickim 1916/1917 pełnił funkcję dziekana. Był pracownikiem Komisji Słownikowej Tymczasowej Rady Stanu[1]. W 1918 został kierownikiem I Katedry i Kliniki, rok później uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Następnie stworzył Zakład Chirurgii Operacyjnej i Anatomii Topograficznej, którym kierował do przejścia w stan spoczynku w 1931.

Zmarł po dłuższej chorobie 8 października 1937 w Warszawie[2]. 11 października 1937 został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[3] (kwatera 47, rząd 6, miejsce 29/30)[4].

Dorobek naukowy

edytuj

Jako jeden z pierwszych lekarzy dokonał wszczepienia moczowodu w jelito grube, jako pierwszy na świecie opisał przypadek włóknistego zapalenia krezki jelita cienkiego i w 1910 wyodrębnił nową jednostkę chorobową – stwardnienie krezki. Leon Kryński jest autorem 109 prac z zakresu chirurgii operacyjnej i urologii[5].

Członkostwo

edytuj
 
Nagrobek Leona Kryńskiego
  • Towarzystwo Lekarskie Warszawskie, od 1891 członek korespondent;
  • Societé de Chirurgie w Paryżu, członek od 1927;
  • Towarzystwo Naukowe Warszawskie, członek założyciel, w latach 1913-1925 wiceprezes;
  • Towarzystwo Chirurgów Polskich, członek od 1893, prezes w latach 1928-1931;
  • Towarzystwo Lekarskie Polsko-Francuskie – prezes;
  • przewodniczący Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Anatomiczno-Zoologicznego;
  • Częstochowskie Towarzystwo Lekarskie – członek honorowy;
  • Krakowskie Towarzystwo Lekarskie;
  • Towarzystwo Chirurgiczne Belgijskie;
  • Societa Piemontese di Chirurgia w Turynie;
  • Association des Anatomistes

Odznaczenia

edytuj

Bibliografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.
  2. Ś. p. L. Kryński. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 231 z 103 października 1937. 
  3. Pogrzeb ś. p. Leona Kryńskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 233 z 13 października 1937. 
  4. Cmentarz Stare Powązki: KRYŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-10].
  5. Cyfrowe wersje zachowanych w Bibliotece Narodowej publikacji Leona Kryńskiego udostępnia serwis Polona.pl
  6. a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 387.

Linki zewnętrzne

edytuj