Leptopleuron
Leptopleuron – rodzaj niewielkiego zauropsyda należącego do grupy Procolophonidae. Żył w późnym triasie na terenie współczesnej Europy. Jego skamieniałości odkryto w datowanych na karnik[1] lub noryk[2] osadach formacji Lossiemouth Sandstone w północnej Szkocji.
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Leptopleuron | ||
| Gatunki | |||
| |||
Leptopleuron był niewielkim zwierzęciem osiągającym 15–20 cm długości. Jego uzębienie przypominało uzębienie współczesnych gryzoni – z tyłu szczęk znajdowały się szerokie, przystosowane do miażdżenia zęby, a te z przodu szczęk kształtem przypominały dłuto[1]. Puszka mózgowa budową przypominała tę należącą do innego przedstawiciela Procolophonidae – wczesnotriasowego rodzaju Procolophon. Kilka cech morfologicznych to apomorfie wśród Procolophonidae, inne mogą być uznane autapomorfiami rodzaju Leptopleuron lub synapomorfiami podrodziny Leptopleuroninae[2].
Paleoekologia
edytujPóźnotriasowe stanowiska zawierające skamieniałości gadów są istotne, gdyż dokumentują zmiany zachodzące w ekosystemach, kiedy synapsydy, bazalne archozaury i rynchozaury były zastępowane przez faunę zdominowaną przez dinozaury. Przykładem takiego stanowiska jest formacja Lossiemouth Sandstone, z której pochodzą wszystkie znane skamieniałości leptopleuronów. Kości zwierząt zostały odkryte w piaskowcu, ewidentnie zachowanym wewnątrz wydmy dzięki wiatrowi, a nie wodzie – na co wskazują: otoczka skały oraz dobrze zaokrąglone ziarnka piasku. Oprócz szczątków leptopleurona odkryto tam również skamieniałości przedstawicieli siedmiu innych rodzajów gadów. Najliczniejszymi zwierzętami na terenie formacji Lossiemouth Sandstone w późnym triasie były: rynchozaur Hyperodapedon i aetozaur Stagonolepis, będące średniej wielkości roślinożercami. Dominującym drapieżnikiem tamtejszych ekosystemów był Ornithosuchus – duże osobniki prawdopodobnie były w stanie zagrozić obu tym roślinożercom. Niewielkie gady, takie jak Leptopleuron, sfenodont Brachyrhinodon i przedstawiciel kladu Avemetatarsalia Scleromochlus – mierzące 15–20 cm długości – stanowiły 5–25% ogólnej liczby zwierząt. Zagrażały im młode ornitozuchy, dinozauromorf Saltopus oraz bardzo rzadki archozaur z rodzaju Erpetosuchus. W formacji Lossiemouth nigdy nie odnaleziono skamieniałości żadnych roślin[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Tetrapods of the Triassic. W: Michael J. Benton: Vertebrate Palaeontology. Wyd. trzecie. Blackwell Publishing, 2005, s. 148–149. ISBN 0-632-05637-1.
- ↑ a b Patrick S. Spencer. The braincase structure of Leptopleuron lacertinum Owen (Parareptilia: Procolophonidae). „Journal of Vertebrate Paleontology”. 20 (1), s. 21–30, 2000. (ang.).