Liczba (językoznawstwo)
kategoria gramatyczna
(Przekierowano z Liczba gramatyczna)
Liczba – kategoria gramatyczna dotycząca niektórych części mowy. Służy określaniu pojedynczości lub mnogości przedmiotów, osób[1] . W różnych językach świata funkcjonuje w różny sposób, w niektórych nie występuje jako kategoria gramatyczna[1] .
Rozróżnienie liczb gramatycznych
edytuj- liczba pojedyncza (singularis),
- liczba mnoga (pluralis);
- liczba podwójna (dualis) – np. w języku słoweńskim, litewskim czy arabskim;
- liczba potrójna (trialis) – np. w języku tok pisin oraz bislama;
- liczba kilkukrotna (paucalis) – częściowo występuje w języku arabskim;
- liczba mnoga partytywna;
- liczba mnoga inkluzywna i ekskluzywna (tj. my jako osoba pierwsza wraz z drugą oraz my jako tylko osoby pierwsze) – np. w języku malajskim.
Dystrybutywność a kolektywność
edytujMnogość obiektów może być ujmowana dystrybutywnie lub kolektywnie.
- singularia tantum – wyrazy występujące jedynie w liczbie pojedynczej, np.:
ryż, powietrze, zawiść, młodzież, sitowie;
- pluralia tantum – wyrazy występujące wyłącznie w liczbie mnogiej, np.: grabie, skrzypce, spodnie, usta, drzwi.
Liczba w języku polskim
edytujW języku polskim kategoria liczby dotyczy rzeczownika, przymiotnika i czasownika. We współczesnej polszczyźnie standardowej, a także w większości innych języków słowiańskich[1] , występuje liczba pojedyncza i liczba mnoga, dawniej była upowszechniona także liczba podwójna.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytujBibliografia
edytuj- Petr Karlík, Radoslav Večerka, ČÍSLO, [w:] Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 (cz.).
- Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).