MN-5
MN-5 – polski samolot sportowy skonstruowany w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
samolot sportowy |
| Konstrukcja |
mieszana |
| Załoga |
2/3 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1930 |
| Lata produkcji |
1930 |
| Wycofanie ze służby |
1936 |
| Liczba egz. |
2 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 silnik rzędowy Armstrong Siddeley Genet |
| Moc |
80 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
9 m |
| Długość |
6,7 m |
| Wysokość |
2,85 m |
| Powierzchnia nośna |
23 m² |
| Profil skrzydła |
G-593 |
| Masa | |
| Własna |
420 kg |
| Startowa |
660-735 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
145 km/h |
| Prędkość przelotowa |
130 km/h |
| Prędkość minimalna |
65 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
3 m/s |
| Pułap |
3500 m |
| Zasięg |
550 km |
| Rozbieg |
90-130 m |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
Historia edytuj
Józef Medwecki i inż. Zygmunt Nowakowski w 1929 roku zaprojektowali samolot szkolno-sportowy na zamówienie Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Miała to być łatwa w pilotażu i tania maszyna dwu lub trzymiejscowa, ze składanymi skrzydłami w celu ułatwienia przechowywania[1].
Budowa prototypu została przeprowadzona w Wielkopolskiej Wytwórni Samolotów „Samolot”. Oblot został dokonany 21 sierpnia 1930 roku na lotnisku Ławica w Poznaniu przez Edmunda Hołodyńskiego. Pomimo tego, że założona masa własna została przekroczona o ok. 20 kg samolot wykazał dobre właściwości lotne. Pilot fabryczny podczas pierwszego loty wykonał 25 pętli, kilka beczek i korkociąg[2]. Drugi zbudowany egzemplarz skierowano do Instytutu Badań Technicznych Lotnictwa, gdzie przeszedł badania wytrzymałościowe[3].
W późniejszym okresie samolot został przebudowany. Aby poprawić jego stateczność przesunięto środek ciężkości o 30 cm do tyłu co wiązało się ze skróceniem kadłuba. Przeróbki zwiększyły masę samolotu o kolejne 20 kg. Samolot został zarejestrowany ze znakami SP-AEH i zgłoszony, wraz z samolotami PZL.5 i Sido S-1, do konkursu na samolot szkolny dla aeroklubów. Nie został wybrany, co gorsza upadek WWS „Samolot” nie dawał perspektyw na jego produkcję[2]. Jedyny latający egzemplarz został przekazany do użytku Aeroklubowi Wileńskiemu[4].
W 1930 roku MN-5 został wystawiony na Wystawie Komunikacji i Turystyki w Poznaniu[5]. W dniach 24 września - 6 października 1930 roku MN-5 startował w III Krajowym Konkursie Awionetek[6]. Maszyna pilotowana przez pil. B. Szczepanika (w zawodach w charakterze pasażerów wzięli udział również wiceprezes Aeroklubu Wileńskiego H. Kwiatkowski i mechaniki W. Bursa) zajęła 8. miejsce. Ponadto załoga została nagrodzona za wytrwałość z powodu najmniejszej średniej prędkości uzyskanej podczas zawodów[7]. We wrześniu 1931 roku wystartował w IV Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych i zajął 11. miejsce[8], a w V Krajowym Lotniczym Konkursie Turystycznym we wrześniu 1933 roku zajął 18. miejsce[9]. Samolot był użytkowany do 1936 roku, w lipcu został skasowany.
Konstrukcja edytuj
Dwu- lub trzymiejscowy samolot szkolno-sportowy drewnianej konstrukcji, w układzie dwupłata.
Kadłub konstrukcji drewnianej, o przekroju prostokątnym, kryty sklejką. Kabiny załogi otwarte, osłonięte wiatrochronami, tylna kabina z miejsce dla pilota. Za kabinami znajdował się bagażnik, który można było zamienić na trzecią kabinę. Przód kadłuba kryty blachą aluminiową. Za silnikiem znajdował się zbiornik paliwa o pojemności 110 litrów[10].
Płat o profilu G-593. Górny kryty sklejką do pierwszego dźwigara, dalej płótnem. Płat dolny kryty sklejką od dołu do drugiego dźwigara, a od góry do pierwszego dźwigara — płótnem. Komora płatów usztywniona słupkami i naciągami z drutu. Płat górny połączony z kadłubem kozłem z rur stalowych. Lotki na dolnym płacie. Do hangarowania płaty składane do tyłu, rozpiętość po ich złożeniu wynosiła 3 m. Usterzenie o konstrukcji metalowej, kryte płótnem. Statecznik poziomy przestawiany w locie. Stery wysokości i kierunku – identyczne i wzajemnie wymienne. Podwozie trójpunktowe z samonastawną, amortyzowaną płozą ogonową. Golenie główne z amortyzatorami olejowo-powietrznymi. Napęd – silnik gwiazdowy Armstrong Siddeley Genet o mocy nominalnej 80 KM i mocy startowej 88 KM napędzający drewniane dwułopatowe śmigło. Oddzielony od reszty kadłuba przegrodą ogniową, dodatkowym zabezpieczeniem była gaśnica uruchamiana z kabiny pilota[11][12].
Malowanie edytuj
Samolot był malowany na kolor ciemnoczerwony
Przypisy edytuj
- ↑ Skrzydlata Polska i 3'1930 ↓, s. 22.
- ↑ a b Glass 1976 ↓, s. 138.
- ↑ Cynk 1971 ↓, s. 378.
- ↑ Skrzydlata Polska i 4'1930 ↓, s. 27.
- ↑ Skrzydlata Polska i 1'1930 ↓, s. 16.
- ↑ Konkurs Awionetek 1930 ↓, s. 52.
- ↑ Skrzydlata Polska i 4'1930 ↓, s. 15.
- ↑ Skrzydlata Polska i 10'1931 ↓, s. 240.
- ↑ Skrzydlata Polska i 9-10'1933 ↓, s. 320.
- ↑ Glass ↓.
- ↑ Cynk 1971 ↓, s. 380.
- ↑ Skrzydlata Polska i 3'1930 ↓, s. 23.
Bibliografia edytuj
- Jerzy B. Cynk: Polish aircraft 1893-1939. London: Putman & Company, 1971. ISBN 0-370-00085-4. OCLC 831346721.
- Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976. OCLC 830596725.
- Album dziesięciolecia lotnictwa polskiego. Poznań: "Lotnik", 1930. OCLC 751101296.
- 3-ci Krajowy Konkurs Awionetek : 24.IX-6.X 1930 : program konkursu, przebieg i wyniki, regulamin, wyniki 1-go i 2-go K.K.A.. Aeroklub Polski, Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1930. OCLC 833947190.
- Lotnictwo na międzynarodowej wystawie komunikach i turystyki w Poznaniu. „Skrzydlata Polska”. 1/1930, lipiec 1930. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Płatowiec sportowo-turystyczny MN-5. „Skrzydlata Polska”. 3/1930, wrzesień 1930. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- III-ci Krajowy Konkurs Awionetek. „Skrzydlata Polska”. 4/1930, październik 1930. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- 4-y Krajowy Konkurs Samolotów Turystycznych. „Skrzydlata Polska”. 10/1931, październik 1931. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- 5-y Krajowy Lotniczy Konkurs Turystyczny. „Skrzydlata Polska”. 9-10/1933, wrzesień-październik 1933. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.