Marcin z Opawy
Marcin z Opawy, Marcin Polak (łac. Martinus Oppaviensis, Martinus Polonus, niem. Martin von Troppau) herbu Boduła (ur. pomiędzy 1215, a 1220 w Opawie, zm. krótko po 22 czerwca 1278[1] w Bolonii[2]) – arcybiskup gnieźnieński w 1278, kronikarz, dominikanin.
| biskup | ||
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia |
pomiędzy 1215 a 1220 | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
krótko po 22 czerwca 1278 | |
| Miejsce pochówku | ?↗ | |
| Arcybiskup gnieźnieński | ||
| Okres sprawowania |
1278 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Inkardynacja | ||
| Sakra biskupia |
1278 | |
Życiorys edytuj
Pochodził z Opawy w diecezji ołomunieckiej. Wstąpił do jednego z konwentów dominikańskich prowincji polskiej (prawdopodobnie wrocławskiej). W klasztorze wrocławskim powadził działalność duszpasterską. Studiował zapewne w Studium Generalnym dominikańskim funkcjonującym w Paryżu, a od 1248 roku również w Kolonii, Bolonii, Montpellier i Oksfordzie. Nie uzyskał stopni uniwersyteckich[3]. W 1261 został penitencjarzem i kapelanem papieża Aleksandra IV i jego następców. Na prośbę Klemensa IV napisał historię powszechną – Chronicon pontificum et imperatorum (kronika papieży i cesarzy – w późnym średniowieczu najpopularniejszy zarys dziejów od czasów Chrystusa do 1277 (mimo licznych fałszów historycznych). Był też autorem kompendium wiedzy kanoniczej Margarita Decreti, napisał także Sermones de tempore et de sanctis i zbiór kazań. Był jednym ze współautorów Liber Pontificalis.
Nominowany przez Mikołaja III na arcybiskupa gnieźnieńskiego w dniu 22 czerwca 1278 r. w Viterbo[4]. Jego nominacja przerwała wakat, trwający od czasu śmierci arcybiskupa Janusza w 1271 r. Zmarł krótko po tej konsekracji, będąc w drodze do Gniezna (nie zdążył nawet dotrzeć do Polski), w Bolonii, gdzie został pochowany w bazylice św. Dominika[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Dokładna data nie jest znana. W bulli z 23 grudnia 1279 papież Mikołaj III wspomina go jako zmarłą osobę, zob. August Potthast, Regesta pontificum Romanorum inde ab a. post Christum natum 1198 ad a. 1304, vol. II, Berlin 1875, s. 1749 nr 21666.
- ↑ Marcin z Opawy. [dostęp 2013-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-29)]. (pol.).
- ↑ Teresa Michałowska, Literatura polskiego Średniowiecza: leksykon, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 505, ISBN 978-83-01-16675-5 [dostęp 2023-09-29].
- ↑ August Potthast, Regesta pontificum Romanorum inde ab a. post Christum natum 1198 ad a. 1304, vol. II, Berlin 1875, s. 1726 nr 21340.
- ↑ Jacek Soszyński: Kronika Marcina Polaka i jej średniowieczna tradycja rękopiśmienna w Polsce. Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa: 1995.
Bibliografia edytuj
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna, Gutenberga, W-wa, reprint, 1994, t. X ISBN 83-86381-03-5.
- Marcin Polak, Kronika papieży i cesarzy, przeł. Agnieszka Fabiańska i Jacek Soszyński, z serii: „Biblioteka europejska”, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2008.
- Marcin z Opawy. Archidiecezja Gnieźnieńska. [dostęp 2012-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-29)]. (pol.).