Marcinkowice (województwo zachodniopomorskie)
Marcinkowice – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie wałeckim, w gminie Tuczno. Miejscowość położona na wysokości 125 m n.p.m., przy szosie łączącej Tuczno z Mirosławcem, około 10 km na północ od Tuczna.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
548[2] |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
78-641[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZWA |
| SIMC |
0530703 |
Położenie na mapie gminy Tuczno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wałeckiego  | |
 53°15′59″N 16°11′10″E/53,266389 16,186111[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Marcinkowice[4].
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0530710 | Bytyń | część wsi |
Historia edytuj
Wieś istniała już w XIV wieku, wzmiankowana w latach 1337 i 1349. W źródłach występuje jako Martinsdorp, Mertensdorp, Marcinkowo. W wieku XIV liczyła 64 łany. W roku 1514 Marcinkowice były przedmiotem sporu między liniami Wedlów z Tuczna i Mirosławca. Potem należały do Wedlów-Tuczyńskich. W roku 1610 pożar zniszczył wieś. We dworze marcinkowickim rezydowali w wieku XVIII właściciele majętności tyczyńskiej – Mycielscy, Ponińscy, Skoroszewscy. W roku 1789 Marcinkowice liczyły 55 dymów. W wieku XVIII i XIX właściciele zmieniali się często. Kościół katolicki powstał w średniowieczu. Obecny budynek kościoła zbudowany został w latach 1627–1628, ufundowany przez Andrzeja Tuczyńskiego z Tuczna.
Zabytki edytuj
Obecny budynek kościoła należy do najcenniejszych zabytków powiatu wałeckiego. Zbudowany został w latach 1627–1628 kosztem Andrzeja Tuczyńskiego z Tuczna. Jest to budowla jednonawowa, wzniesiona w stylu gotyckim, z prezbiterium zamkniętym wielobocznie, z dużą, masywną wieżą od strony zachodniej, na której znajduje się dzwon z 1598 roku wykonany przez stargardzkiego ludwisarza Joahima Karstede[7]. Od północy przylega do niej zakrystia i niewielka kaplica przerobiona z dawnej kruchty. W zgodzie z tym gotyckim rzutem są nie tynkowane ściany ceglane, skarpy i ostrołukowe otwory okienne elewacji. Jedynie układ i format cegieł, a także sklepienie, którym przykryte jest wnętrze, świadczą o epoce operującej odmiennym od gotyku zasobem form i środków architektonicznych. W ołtarzu głównym zachował się ciekawy i wartościowy obraz w drewnianym obramowaniu renesansowym przedstawiający Madonnę w otoczeniu aniołów. Szereg szczegółów malarskich pozwala przypuszczać, że obraz ten, charakterystyczny dla malarstwa kościelnego przełomu XVI i XVII wieku, jest dziełem wybitnego gdańskiego malarza Hermana Hana (1574-1628), którego najważniejsze dzieła zachowały się w opactwie cysterskim w Pelplinie.
Między Marcinkowicami a Rzeczycą na zachodnim brzegu niewielkiego jeziora leży podkowiaste grodzisko. Obwód wału wynosi 54 m, średnica grodziska sięga kilkunastu metrów. Położone jest w miejscu z natury obronnym, wśród rozległych terenów bagnistych. Pale znajdowane w jeziorze w pobliżu grodziska wskazują na istnienie pomostu łączącego dawny gród z przeciwległym brzegiem jeziora. W toku próbnych badań wykopaliskowych prowadzonych w roku 1926 odkryto warstwę kulturową ze śladami spalenizny. Wśród znalezisk najliczniej wystąpiły odłamki ceramiki.
Szkoła edytuj
W miejscowości działa Szkoła Podstawowa im. Mieszka I\. W roku 1966 przeniesiono Szkołę Podstawową z Lubieszy do Marcinkowic.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 77429
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 764 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 11 maja 1989 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ M. Majewski Ludwisarstwo stargardzkie XVI-XVII wieku. Przyczynek do "Corpusu Campanorum Pomeranorum" [w:] Mała Ojczyzna - Wczoraj i Dziś. Materiały z sesji, Stargard 1999, s. 73