Wikipedia

Marek Zarzycki

Marek Zarzycki, ps. „Zarzyk” (ur. 28 lipca 1947 w Warszawie[1], zm. 11 sierpnia 2019 tamże[2]) – polski gitarzysta basowy, gitarzysta i wokalista rhythm and bluesowy i rockowy[3]; perkusista soulowy[4], autor tekstów piosenek[5]. Jeden z prekursorów warszawskiego big beatu[6].

Marek Zarzycki
Pseudonim

Zarzyk

Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1947
Warszawa

Data i miejsce śmierci

11 sierpnia 2019
Warszawa

Instrumenty

gitara basowa, perkusja, gitara prowadząca

Gatunki

rhythm and blues, rock, soul

Zawód

muzyk

Aktywność

początek lat 60. XX w.–1969, lata 90. XX w.–2019

Współpracownicy
Jerzy Szczęśniak, Michał Hochman, Ryszard Poznakowski, Marta Martelińska, Zygmunt Smogorzewski i in.
Zespoły
Relaks
Kawalerowie
Zespół Ryszarda Poznakowskiego
Pięciu
Grupa X
Zarzyk & Zygmunt (vel Marek & Zygmunt)

Życiorys edytuj

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego[3]. Urodził się, wychował i młodość spędził w warszawskiej dzielnicy Mokotów, gdzie u zbiegu ulic Dąbrowskiego i Alei Niepodległości, w klubie harcerskim Sezam, jako nastolatek uczył się gry na gitarze basowej przez okres pięciu lat, będąc najpierw uczniem szkoły podstawowej, a następnie średniej, aż do matury[3]. Jego nauczycielem był gitarzysta Jerzy Szczęśniak z którym grał na kontrabasie w swoim pierwszym zespole Relaks w klubie AWF Relax – od którego pochodzi nazwa grupy; a także na zabawach szkolnych, studniówkach i studenckich imprezach[4].

We wczesnych latach sześćdziesiątych uczestniczył w letnich obozach szkolnych na Helu, gdzie powstawały pierwsze zalążki warszawskiego big beatu[6]. Tam muzykował z wokalistą Dariuszem Pankowskim, gitarzystami: Lucjanem Mielcarkiem i Piotrem Raczewem oraz z basistą Pawłem Brodowskim[6]. Do chórków przyłączali się: Roman Rafalski, Stanisław Lewikowski, Jerzy Zelnik i inni[6]. Wraz z nimi brał także udział w tzw. fajfach w Domu Zdrojowym w Jastarni[6].

W początkach roku 1964, zafascynowany amerykańskim brzmieniem z lat 50. i 60. (Chuck Berry, Jerry Lee Lewis, Fats Domino, Little Richard, brytyjskie zespoły gitarowe) i wyposażony w gitarę basową marki Jolana (był też jednym z dwóch wokalistów), założył wspólnie z J. Szczęśniakiem (śpiew, gitara prowadząca), rhythm and bluesową grupę Kawalerowie[7], którą wraz z nimi współtworzyli: Piotr Raczew (gitara rytmiczna) i Marek Rosiński (perkusja)[3][8].

Zespół grywał głównie w studenckim klubie Centon, dwa razy w tygodniu uczestnicząc w tzw. fajfach[3]. A także na studniówkach i balach maturalnych w warszawskich szkołach średnich oraz w klubie Relax[3]. W latach 1965–1966 Kawalerowie nagrywali w popularnej radiowej Trójce, i na potrzeby5eby najbardziej dostępnej dla big beatowców, emitowanej na falach radiowej Jedynki, młodzieżowej audycji Popołudnie z młodością, w okresie swojego isrnienia doczekawszy się jedynie trzech płyt czwórek[3][8].

Zespół pozostawił po sobie kilka znaczących dla tamtej epoki przebojów, m.in.: To ty w moim mieście, Jeszcze nic nie wiem o tym, Piosenka o dziewczynach, Małgorzato jeśli chcesz, czy najpopularniejszy utwór grupy pt. Palcie tylko sporty[3][7]. Nagrywał m.in. także z Michałem Hochmanem, w 1965 roku biorąc udział w rejestracji jego przeboju pt. Konik na biegunach[3].

Kawalerowie zaliczani są do najciekawszych i najpopularniejszych grup młodzieżowych drugiej połowy lat 60., co zdyskontowano po latach wydaniem dwóch kompaktów pt. „Gwiazdy Polskiego Big Beatu” (Polskie Nagrania „Muza”, 2014)[9], zaś drugi zatytułowany Palcie tylko „Sporty”. Nagrania archiwalne z lat 1965–1966 (Kameleon Records, 2022) zawiera wszystkie nagrania radiowe zespołu[10].

Z końcem 1966 roku basista skorzystał z okazji wyjazdu do Londynu[3][8]. Przerwał więc studia prawnicze i przez ponad pół roku pobytu w Anglii, zarobkował z myślą o kupnie gitary i sprzętu nagłaśniającego dla zespołu[3][7]. Do kraju powrócił latem 1967 roku w momencie, gdy Kawalerów już nie było[3]. Wznowił, więc przerwane studia[3] i wszedł w skład zespołu Ryszarda Poznakowskiego (organy), który współtworzyli także: Marta Martelińska (śpiew), Wiktor Stroiński (eks-Dzikusy) (gitara i Krzysztof Lipczyński (perkusja)[8].

Po udziale w tym epizodzie, gra na basie w grupie Pięciu, związanej z klubem studenckim Stodoła[3][7]; zaś w 1968 roku spotyka się m.in. z Jerzym Szczęśniakiem i Piotrem Raczewem (tym razem w roli gitarzysty basowego) z Kawalerów w soulowej Grupie X w której był perkusistą i jednym z wokalistów, a która miała swoje przytulisko w studenckim klubie Medyk w Warszawie[3][7].

Zespół miał w repertuarze m.in. utwory z rep. Otisa Reddinga, Wilsona Picketta, czy Jamesa Browna[4]... Grupa X została nagrana podczas występu w swoim macierzystym klubie przez ekipę francuskich radiowców, lecz po dziś dzień to nagranie jest niedostępne[7]. W 1969 roku muzyk ponownie wyjeżdża do Londynu, lecz po powrocie do kraju, co miało miejsce jesienią tegoż roku, definitywnie zrywa z muzyką[3].

Pod koniec lat 70., emigruje zaś do Stanów Zjednoczonych, gdzie dopiero po wielu latach wraca do działalności muzycznej, grając tym razem na gitarze prowadzącej oraz śpiewając, i do końca pobytu w Stanach Zjednoczonych, tj. do późnej jesieni 1999 roku, występując w nowojorskich i polonijnych klubach[3]. Po powrocie do kraju gitarzysta stworzył duet saksofonistą, Zygmuntem Smogorzewskim z którym pod koniec lat 60. współpracował, grając w zespołach Pięciu i Grupa X[3][7].

Obydwaj muzycy występowali pod nazwą Zarzyk & Zygmunt (vel Marek & Zygmunt)[11], prezentując repertuar rock ’n’ rollowy i rhythm and bluesowy sprzed lat[3].

W dniu 29 sierpnia 2009 roku w kinie „Włókniarz” w Tomaszowie Mazowieckim, gitarzysta zagrał solowy mini recital z okazji obchodów „50-lecia Rock 'n' Rolla w Tomaszowie Maz."[12]. Zaś 30 sierpnia 2009 r. wystąpił w tomaszowskiej Galerii Arkady w ramach pięćdziesiątego spotkania z cyklu „Herosi Rock 'n' Rolla”[12], i wracał tam jeszcze kilkukrotnie[11].

Dnia 24 października 2009 roku duet Zarzyk & Zygmunt przedstawił w Galerii Arkady (przy pełnej sali) program z największymi przebojami z lat 50. i 60. minionego wieku[11]. Koncert, który okazał się wielkim wydarzeniem, po raz pierwszy w historii Tomaszowa Mazowieckiego był transmitowany na żywo, drogą satelitarną[11], a jego zapis ukazał się na płycie DVD[11].

 
Grób Marka Zarzyckiego na Cmentarzu Bródnowskim.

5 marca 2011 roku muzyk dał kolejny recital solowy na scenie kina dawnego tomaszowskiego ZDK Włókniarz w ramach imprezy Spotkanie po latach[11]. We wrześniu 2011 r. wziął udział w pikniku Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Miasta, odbywającym się pod nazwą Lokalni niebanalni (plac przystani OSiR-u, Tomaszów Maz.), prezentując repertuar w stylu Country & Western (występ składał się z trzech części)[11].

Na przełomie września i października tegoż roku odbyło się Spotkanie po latach Bis w Zakościelu podczas którego wystąpił raz jeszcze duet Zarzyk & Zygmunt[11]. 18 stycznia 2013 roku były basista, wokalista i współlider Kawalerów był gościem w audycji Trójkowy Wehikuł Czasu prowadzonej przez red. Jerzego Sosnowskiego w Programie III PR, gdzie opowiadał o swojej muzycznej przeszłości[3][7].

Zmarł 11 sierpnia 2019 roku w Warszawie[2]. Miał 72 lata[2]. Został pochowany dn. 27 sierpnia 2019 roku w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Bródnowskim (kwatera 15A-1-23)[1][2].

Dyskografia[5][8] edytuj

Z zespołem Kawalerowie edytuj

Czwórki edytuj

  • 11.1965: To ty w moim mieście (EP N-0426 Pronit)
  • 08.1966: Palcie tylko „Sporty” (EP N-0437 Muza)
  • 12.1966: Rytmy taneczne (EP N-0457 Pronit)

Kompilacje edytuj

  • 1966: Ryszard Lisiecki – Zielone oczy Anny / Kawalerowie – Kiedy dziewczyna mówi nie (SP, Pronit SP-142)
  • 1967: 1000 Taktów Młodości (LP, Pronit XL-0370)
  • 1991: Złote lata polskiego beatu 1966 vol.2 (LP, Muza SX-3050)
  • 2009: Warszawski Rock and Roll lat 60. (CD, Muza PNCD-1262; LP, Muza SX-4009)
  • 2014: Gwiazdy Polskiego Big Beatu (CD, Polskie Nagrania „Muza” PNCD-1595 – zbiór nagrań radiowych zespołu)
  • 2022: Palcie tylko „Sporty”. Nagrania archiwalne z lat 1965–1966 (CD, Kameleon Records KAMCD 102 – kompletny zbiór nagrań radiowych zespołu)

Nagrania radiowe edytuj

Zespół nagrywał w Programie III PR i Programu I PR (Popołudnie z młodością)[3]
  • 11.1965: Gwiazdy (voc. M. Zarzycki), Uderzaj w mig (voc. W. Czerwiński), Kochaj mnie (voc. J. Szczęśniak), Kiedy dziewczyna mówi nie (voc. S. Czerkan i W. Czerwiński), Od dzisiaj znów zacznijmy marzyć (voc. M. Zarzycki i J. Szczęśniak), Beczka (voc. M. Zarzycki i J. Szczęśniak), Nie mam nikogo (voc. D. Lerska), To ty w moim mieście (voc. M. Zarzycki i J. Szczęśniak), Ej, stary [i Ain't Got You] (voc. M. Zarzycki i J. Szczęśniak), Małgorzato, jeśli chcesz (voc. M. Zarzycki), Nie wiem gdzie cię szukać (voc. M. Zarzycki i J. Szczęśniak), Konik na biegunach (voc. M. Hochman);
  • 1966: 21-szy raz, Palcie tylko „Sporty” (voc. M. Zarzycki), Piosenka o dziewczynach (voc. M. Zarzycki i J. Szczęśniak), Nigdy już nie wołaj mnie (voc. M. Zarzycki i J. Szczęśniak), Kochaj mnie [The Right Time] (voc. M. Zarzycki i J. Szczęśniak), Jeszcze nie wiem nic o tobie (voc. J. Szczęśniak), Ja wiem co to znaczy (voc. J. Szczęśniak), Serce w dłoni (voc. J. Szczęśniak), Czemu chodzisz z głową w niebie (voc. M. Zarzycki i J. Szczęśniak).

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Dane o miejscu pochówku Marka Zarzyckiego. brodnowski.grobonet.com. [dostęp 2023-06-22]. (pol.).
  2. ↑ a b c d Wyborcza: Nekrolog: Marek Zarzycki. nekrologi.wyborcza.pl, 2019--08. [dostęp 2023-06-22]. (pol.).)
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Antoni Malewski: Subiektywna historia roc'n'rolla Antoniego Malewskiego cz. 45 – Marek „Zarzyk” Zarzycki. nasztomaszow.pl, 2013-05-14. [dostęp 2023-06-22]. (pol.).
  4. ↑ a b c Gwalbert Wójcik: Big beat, odc.5: Kawalerowie. youtube.com, 2016-03-25. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  5. ↑ a b Jacek Żyliński: Marek Zarzycki. kppg.waw.pl. [dostęp 2023-06-22]. (pol.).
  6. ↑ a b c d e Paweł Brodowski: Nie żyje Darek Pankowski. facebook.com, 2023-06-20. [dostęp 2023-06-22]. (pol.).
  7. ↑ a b c d e f g h Agnieszka Obszańska, Jerzy Sosnowski: Nikt nie mógł zabronić im grać rock'n'rolla. trojka.polskieradio.pl, 2013-01-18. [dostęp 2023-06-22]. (pol.).
  8. ↑ a b c d e Jan Kawecki, Wojciech Zajac: Encyklopedia Polskiej Muzyki Rockowej - Rock 'n' roll 1959-1973. Kraków: Rock Serwis, 1995. ISBN 83-85335-25-0.
  9. ↑ Kawalerowie – Gwiazdy Polskiego Big Beatu. discogs.com. [dostęp 2023-06-22]. (ang.).
  10. ↑ Kawalerowie – Palcie tylko „Sporty”. discogs.com. [dostęp 2023-06-22]. (pol.).
  11. ↑ a b c d e f g h Antoni Malewski: Subiektywna historia rock'n'rolla Antoniego Malewskiego cz. 46 - Marek „Zarzyk” Zarzycki II. nasztomaszow.pl, 2013-05-19. [dostęp 2023-06-23]. (pol.).
  12. ↑ a b Admin: Marek Zarzycki & Zygmunt Smogorzewski. tomaszow.pl, 2009-10-21. [dostęp 2023-06-23]. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marek_Zarzycki&oldid=70721040”