Marga alpejska

Marga alpejska
	Quedius alpestris
	Heer, 1839
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	Staphyliniformia
Rodzina	kusakowate
Podrodzina	Staphylininae
Plemię	Staphylinini
Podplemię	Quediina
Rodzaj	Quedius
Podrodzaj	Quedius (Raphirus)
Gatunek	marga alpejska
Synonimy
	Staphylinus (Philonthus) aeneipennis Heer, 1834 (nomen nudum); Philonthus alpestris Heer, 1839; Quedius (Sauridus) alpestris (Heer, 1839); Quedius (Microquedius) alpestris (Heer, 1839); Quedius alpestris var. spurius Lokay, 1921; Quedius (Raphirus) alpestris var. spurius Lokay, 1921; Quedius spurius Lokay, 1921; Quedius (Raphirus) spurius Lokay, 1921; Quedius (Sauridus) spurius Lokay, 1921; Quedius (Microquedius) spurius Lokay, 1921; Philonthus biseriatus Stierlin, 1875; Quedius biseriatus (Stierlin, 1875); Quedius marcuzii Scheerpeltz, 1953; Quedius (Sauridus) marcuzii Scheerpeltz, 1953; Quedius (Microquedius) marcuzii Scheerpeltz, 1953; Quedius satyrus Kiesenwetter et Märkel, 1846; Philonthus satyrus Kiesenwetter, 1847;

Marga alpejska^[1] (Quedius alpestris) – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny kusaków.

Taksonomia edytuj

Gatunek ten wprowadzony został do literatury w 1834 roku przez Oswalda Heera pod nazwą Staphylinus (Philonthus) aeneipennis. Stanowi ona jednak nomen nudum. Pierwszego poprawnego opisu dokonał w 1839 roku Heer pod nazwą Philonthus alpestris. Jako miejsce typowe wskazano Mühlebach w Alpach^[2].

Morfologia edytuj

Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 4,5 do 5 mm. Głowa jest owalna, czarna z brunatnożółtymi czułkami i głaszczkami. Wyposażona jest w wielokrotnie dłuższe od skroni, zajmujące niemal całe jej boczne powierzchnie oczy. Czułki mają człon pierwszy krótszy niż dwa następne razem wzięte. Na czole znajdują się po dwa punkty przednie i tylne; brak jest punktów dodatkowych między przednimi. Przedplecze jest wypukłe, jednobarwne, czarne ze słabym połyskiem brązowym. Na powierzchni czarnej tarczki brak jest punktowania. Pokrywy są czarne ze stosunkowo mocnym połyskiem brązowym, mierzone wzdłuż szwu krótsze lub równe długością przedpleczu. Między punktami na ich powierzchni brak jest mikrorzeźby. Odnóża są czerwonobrunatne z przyczernionymi goleniami środkowej i tylnej pary oraz udami pary ostatniej. Odwłok jest czarny i ma tergity wyłącznie czarno owłosione, bez kępek jasnych włosków w sąsiedztwie ich bocznych krawędzi^[3].

Ekologia i występowanie edytuj

Owad górski, zamieszkujący piętro subalpejskie i alpejskie. Bytuje na wysokogórskich murawach, w ściółce, pod kamieniami, opadłymi liśćmi, wilgotnymi mchami, porostami, w szczelinach skalnych i wśród rumoszu^[4]^[3].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, północnych Włoch, Słowenii, Polski, Czech, Słowacji i Ukrainy^[5]. Zasięgiem obejmuje Alpy, Sudety i Karpaty^[4]^[3]. W Polsce stwierdzono go w Karkonoszach, Masywie Śnieżnika, na Babiej Górze, w Tatrach i Bieszczadach^[6]^[3]; doniesienie o jego występowaniu na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskej uznaje się za błędne^[4].

Przypisy edytuj

↑ Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.
↑ Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Inscecta: Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 3). Staphylininae: Staphylinini (Quediina, Staphylinina, Tanygnathinina, Xanthopygina), Xantholinini. Staphylinidae incertae sedis. Fossils, Protactinae†. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 3021–3840, 2001.
↑ ^a ^b ^c ^d Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 e Kusakowate - Staphylinidae: Kusaki - Staphylininae. Warszawa, Wrocław: PWN, PTE, 1980.
↑ ^a ^b ^c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (7), 1980.
↑ Quedius (Raphirus) alpestris Heer, 1839. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-10].
↑ gatunek: Quedius (Raphirus) alpestris O. Heer, 1839. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-03-10].

[Szujecki17-1] Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.

[Herman-2] Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Inscecta: Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 3). Staphylininae: Staphylinini (Quediina, Staphylinina, Tanygnathinina, Xanthopygina), Xantholinini. Staphylinidae incertae sedis. Fossils, Protactinae†. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 3021–3840, 2001.

[Szujecki-3] Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 e Kusakowate - Staphylinidae: Kusaki - Staphylininae. Warszawa, Wrocław: PWN, PTE, 1980.

[Burakowskietal-4] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (7), 1980.

[fe-5] Quedius (Raphirus) alpestris Heer, 1839. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-10].

[biomap-6] tunek: Quedius (Raphirus) alpestris O. Heer, 1839. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-03-10].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]