Maria Płachecka-Gutowska
Maria Magdalena Płachecka-Gutowska, znana pod pseudonimami „Dźwina” i „Mulka”[1] (ur. 1 sierpnia 1920 w Łodzi, zm. 14 stycznia 2018 w Warszawie[2][3][4]) – polska lekarka, pielęgniarka, profesor nauk medycznych. Specjalizowała się w zagadnieniach z zakresu interny, immunologii klinicznej, medycyny sportowej, schorzeń krwi i układu krwiotwórczego oraz chorób reumatycznych[4][5]. Wykładowca i profesor Akademii Medycznej w Łodzi[4], pracownik naukowy Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie[6].
 podporucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
sanitariuszka patrolowa, dyplomowana pielęgniarka operacyjna |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
profesor nauk medycznych |
| Odznaczenia | |
     
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
lekarka, pielęgniarka |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: interna, immunologia kliniczna, medycyna sportowa, schorzenia krwi i układu krwiotwórczego, choroby reumatyczne | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1964 |
| Profesura |
1990 |
Członkini Związku Walki Zbrojnej, harcerka, powstaniec warszawski, sanitariuszka AK a w późniejszym czasie także oficer Wojska Polskiego w stopniu podporucznika[6]. Leczyła między innymi rannych w bitwie nad Bzurą[3], członków Związku Literatów Polskich[2] i Związku Kompozytorów Polskich[4].
Życiorys
edytujCórka Witolda Płacheckiego i Anieli Gadomskiej[2]. Miała dwoje rodzeństwa, brata Jana i siostrę Hannę. Początkowo uczyła się w Państwowym Gimnazjum Żeńskim im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi (dzisiejsze IV Liceum Ogólnokształcące), później przeniosła się do Żyrardowa, gdzie ukończyła miejscowe gimnazjum im. Adama Skwarczyńskiego. W 1938 uzyskała świadectwo dojrzałości. Na przestrzeni lat studiowała na kilku uczelniach: Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytecie Ziem Zachodnich, i Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Naukę pobierała także w Warszawskiej Szkole Pielęgniarek[2].
W czasie II wojny światowej pracowała w jednym z żyrardowskich szpitali[2]. Działalność konspiracyjną rozpoczęła w 1941 roku. Jednym z jej głównych zadań było ustalenie ilości i rodzaju sprzętu produkowanego przez okupantów w Miejskich Zakładach Sanitarnych w Warszawie[2][7]. Przed wybuchem powstania warszawskiego zdołała zdać jeszcze egzamin z fizjologii, który miał pomóc jej w rozpoczęciu współpracy z profesorem Julianem Walawskim w Katedrze i Zakładzie Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego[2][8]. W trakcie powstania pracowała w punkcie sanitarnym przy ulicy Wspólnej, pełniła również rolę asystentki przy operacjach przeprowadzanych przez Eugeniusza Zarzyckiego w Szpitalu Polowym przy ulicy Przemysłowej. Kilka dni później wskutek ataków Niemców siedzibę szpitala przeniesiono na ulicę Czerniakowską. Po upadku Czerniakowa została wywieziona do obozu przejściowego w Pruszkowie, z którego udało się jej później wydostać[2].
Po wojnie kontynuowała pracę pielęgniarki oraz karierę naukową, w 1964 roku doktoryzowała się. Wyjechała też na roczne stypendium do Paryża[2].
Tytuł profesora nauk medycznych nadano jej w 1990 roku[5]. W 2010 roku przeprowadzono z nią wywiad, który zachował się w formie tekstowej. Wywiad ten jest częścią Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego[9].
Zmarła 14 stycznia 2018 w Warszawie, pochowana w grobie rodzinnym na miejscowym cmentarzu Bródnowskim (kwatera 42H-1-7)[10].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujMaria Płachecka-Gutowska została uhonorowana między innymi[2][6]:
Przypisy
edytuj- ↑ Maria Magdalena Płachecka - Gutowska [online], Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego [dostęp 2020-04-09] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Powstańcze Biogramy - Maria Płachecka [online], www.1944.pl [dostęp 2020-04-09] (pol.).
- ↑ a b Maria Maślińska, Professor Maria Płachecka-Gutowska, „Reumatologia”, 56 (1), 2018, s. 63, DOI: 10.5114/reum.2018.74755, ISSN 0034-6233, PMID: 29706672, PMCID: PMC5913733 [dostęp 2020-04-09].
- ↑ a b c d Zmarła prof. Maria Płachecka-Gutowska [online], www.zkp.org.pl [dostęp 2020-04-09].
- ↑ a b Prof. zw. dr hab. Maria Płachecka-Gutowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-10].
- ↑ a b c Odeszła Profesor Maria Płachecka – Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher [online] [dostęp 2020-04-09] (pol.).
- ↑ Urząd Dzielnicy Wola m. st. Warszawy - Miejskie Zakłady Sanitarne [online], przewodnik.wola.waw.pl [dostęp 2020-04-11].
- ↑ Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej – Warszawski Uniwersytet Medyczny [online], pathology.wum.edu.pl [dostęp 2020-04-11].
- ↑ Archiwum Historii Mówionej - Maria Gutowska [online], www.1944.pl [dostęp 2020-04-09] (pol.).
- ↑ Maria Z Płacheckich Gutowska, Warszawa, 22.01.2018 - nekrolog [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2020-04-10].