Meksykana czerwonoczelna
Meksykana czerwonoczelna[4], meksykanka czerwonoczelna[5] (Rhynchopsitta pachyrhyncha) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Jest endemiczna dla zachodniego Meksyku. Zagrożona wyginięciem. Rzadko spotykana w hodowlach[6].
| Rhynchopsitta pachyrhyncha[1] | |||
| (Swainson, 1827) | |||
 Meksykana czerwonoczelna w ogrodzie zoologicznym w Edynburgu | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
meksykana czerwonoczelna | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 obszary lęgowe poza sezonem lęgowym | |||
Systematyka edytuj
Opisana została w 1827 roku przez angielskiego ornitologa Williama Swainsona pod nazwą Macrocercus pachyrhynchus[7]. Okaz, na podstawie którego opisano gatunek, pochodził z płaskowyżu w Meksyku[5]. Nie wyróżnia się żadnych podgatunków[2][8].
Występowanie edytuj
Jest endemiczna dla zachodniego Meksyku. Nie podejmuje dalszych wędrówek, jedynie koczuje. Dawniej bywała widziana w stanach Arizona i Nowy Meksyk w USA[5]. Gatunek ponownie został prowadzony do południowej Arizony[6]. Jej środowiskiem są lasy iglaste klimatu tropikalnego oraz umiarkowanego.
Morfologia edytuj
Mierzy 38–43 cm. Waży około 300 g[6]. Dominującą barwą w jej upierzeniu jest zieleń. Ma czerwone czoło, brew, zgięcia skrzydeł oraz nogawice. Charakterystyczna, żółtawa otoczka wokół oka. Dosyć duży, czarny dziób, początkowo jasny, potem ciemnieje. Szare nogi.
Zachowanie edytuj
W trakcie koczowania przebywa w stadach liczących od kilku do kilkuset osobników. Odżywia się nasionami sosen, jagodami jałowców oraz żołędziami.
Lęgi edytuj
Okres lęgowy trwa od lipca do sierpnia. Gniazdo umieszczone jest w dziupli w drzewie iglastym. Składa 1–4 jaj. Inkubacja trwa około miesiąca. Pisklęta są w pełni opierzone po 59–65 dniach.
Status edytuj
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje meksykanę czerwonoczelną za gatunek zagrożony (EN – Endangered) nieprzerwanie od 1994 roku. Ogólną populację szacuje się na około 2000–2800 dorosłych osobników, a zasięg występowania na około 67 100 km². Trend liczebności uznawany jest za silnie spadkowy ze względu na utratę i degradację siedlisk, zwłaszcza tych lęgowych[3][9].
Przypisy edytuj
- ↑ Rhynchopsitta pachyrhyncha, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Thick-billed Parrot (Rhynchopsitta pachyrhyncha). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2010-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).
- ↑ a b Rhynchopsitta pachyrhyncha, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-17].
- ↑ a b c Tomasz Doroń, Meksykanka czerwonoczelna, Robert P. Sobecki (red.), „Nowa Exota”, XIV (1), s. 8, 9, ISSN 1214-8962.
- ↑ a b c Thick-billed Parrot (Rhynchopsitta pachyrhyncha), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-09-30] (ang.).
- ↑ Rhynchopsitta pachyrhyncha (meksykana czerwonoczelna) - Avibase [online], avibase.bsc-eoc.org [dostęp 2020-09-30].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-17]. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Rhynchopsitta pachyrhyncha. BirdLife International, 2020. [dostęp 2021-11-06]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Jenni Bruce, Caren McGhee, Luba Vangelova, Richard Voght, Przemysław Chylarecki (tłum.): Encyklopedia zwierząt świata, tom 3: Ptaki (dodatek do „Gazety Wyborczej”). T. 3. 2009, s. 265. ISBN 978-83-7552-605-9.
- Thick-billed parrot (Rhynchopsitta pachyrhyncha). [w:] ARKive [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-07)]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).